Tiyatro ve psikoloji

Tiyatro ile psikolojinin çok iç içe olduğunu ve birbirinden fazlaca beslendiğini hep düşünmüşümdür.

Özellikle bir "psikoterapi"yi çoğu zaman, bir tiyatro sahnesinde sahnelenen tiyatro oyununa benzetirim.

Her bir tiyatro oyunu farklı bir hikaye anlatır bize farklı karekterler, yaşantılar... Ve birçok empati kurma olanağı sağlar.

Bir psikoterapide de daima farklı hikayeler vardır. Bir danışanın hikayesi diğerine asla benzemez. Her defasında çok kendine has deneyimler, yaşantılar, benlikler dinleriz.

Hatta bir tiyatro oyuncusuyla bir psikoterapistin işini de şu yönden benzetirim: Bir tiyatro oyuncusu sahneye çıktığında kendi hayatını tamamiyle dışarıda bırakarak bambaşka bir karektere bürünür ve kendinden bambaşka bir anlatı içinde bulur kendini.

Psikoterapist de sanılanın aksine bir terapi seansında kendi yaşantısını, duygu ve düşüncelerini dışarıda bırakır ve bırakmalıdır da. Çünkü koşulsuz kabul, önyargısız ve etkin dinleme, objektif bir bakış ancak bu şekilde gerçekleşebilir.

Orada sadece danışanın hikayesine sadık, dinleyici konumunda ve merkez noktası asla kendisi olmadan, sadece bir psikoterapist olarak yer alır. Kendi kişiliği ve yaşantısını olabildiğince (belki yüzde yüz olamasa da) terapinin dışında tutar.

Bir tiyatrocuyu da bir psikoterapisti de özel ve sundukları şey bakımından büyülü kılan en önemli şey belkide bu kendi hikayelerinin gizliliği ve bilinmezliğidir.

Tiyatro, drama aynı zamanda zaten birçok terapi yönteminde (sanatla terapi, sosyodrama, psikodrama gibi) kullanılmaktadır. Çünkü bilindiği gibi sanatın, tiyatronun, bireyin içsel(ruhsal) süreçlerini dışarıya aktarma ve dönüştürme konusunda, yani ruhsal sağaltım sürecinde etkisi oldukça büyüktür.

Tüm bu sebeplerden bir psikolog olarak sanata ve tiyatroya olan bakışı önemsiyorum ve kişinin kendi yolculuğunda hikayesini oluştururken buralardan faydalanması gerektiğine inanıyorum. Ve yine bu yüzden çocuk, ergen, yetişkin herkesin tiyatroya dahil olmasını, hatta içerisinde yer almasını ya da en azından izleyici konumunda bu deneyimi sık sık yaşamasını tavsiye ve temenni ediyorum.

İletişim: edasenturkk@hotmail.com / @psikologedasenturk