Türk-Kürt aşkına sansür

İsviçre’nin önemli kültür festivallerinden biri olan CultureScapes’in bu yılki onur konuğunun Türkiye olması sevinçle karşılanmıştı. Festivalde seçilen Türk filmleri İsviçre’nin çeşitli kentlerinde gösterilirken, Hüseyin Karabey’in “Gitmek” filmine yapılan sansür girişimi festivale gölge düşürdü.
1 Kasım - 6 Aralık tarihlerinde gerçekleştirilecek sanatsal etkinlikler arasında bol ödüllü “Gitmek”in gösterimi de yer alıyordu ama film son dakikada programdan çıkarıldı. İsviçre’de yayımlanan Tages Anzeiger gazetesinin, festivalin sorumlusu Jurriaan Cooiman ile yaptığı bir röportaj olayın açığa çıkmasına neden oldu. Cooiman, filmin Kültür Bakanlığı’ndan bir yetkilinin isteğiyle programdan kaldırıldığını açıkladı. Cooiman, yetkilinin bu değişikliği istemesinin nedenini “Bir Türk kızının Kuzey Iraklı bir Kürde âşık olamayacağı ve filmin gösterilmesinin Türkiye açısından negatif bir propagandaya yol açma ihtimali olduğu” şeklinde açıkladığını belirtti.
Cooiman, filmin gösterilmesi halinde, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın festivale yapacağı 400 bin euro’luk yardımı çekeceğinin söylendiğini ve bunun üzerlerinde baskı oluşturduğunu söyledi.
Cooiman’ın isim vermeden yaptığı açıklamadaki yetkilinin Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdür Yardımcısı İbrahim Yazar olduğu ortaya çıktı. Tages Anzeiger gazetesi filmi izlemediğini söyleyen Yazar’ın şu sözlerine yer verdi:
“Herkes herkese âşık olabilir ama şimdi terör zamanında yaşıyoruz.”
Filmin dün sabah İstanbul’da yapılan basın gösteriminden önce bir basın açıklaması yapan yönetmen Karabey ise “Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları ve Sinema Genel Müdürlüğü yaklaşık iki yıldır filmin tüm aşamalarında filme destek olmuştur. Bakanlıkla yaptığımız telefon görüşmesinde bu sansür olayından haberdar olmadıklarını öğrendik. Bakan Ertuğrul Günay’ın bu konuda gereğini yapacağına inanıyoruz” dedi.
Bu açıklamanın ardından SİYAD (Sinema Yazarları Derneği) de bir kınama yayımladı. Sansür uygulamalarına dikkat çeken kınamada, “Bu durum, giderek keyfileşen sansür uygulamalarına yeni bir örnek teşkil etmektedir. Sansüre yönelik uygulamaların çoğalmasından büyük kaygı duyuyoruz” denildi ve Günay göreve çağrıldı.

Kataloğa da sansür iddiası
CultureScapes kapsamında sansüre uğrayan tek etkinlik “Gitmek” filmi değil. Tages Anzeiger’in haberine göre festival kataloğunda yer alan ve üçü Türkiye’de yaşayan üç gazeteciye ait olan Türkiye’yle ilgili beş makalenin de bilinmeyen nedenlerle son dakikada katalogdan çıkarıldığı iddia edildi. Festivalde perde arkasında yaşanan sansür uygulamaları İsviçre basınında büyük yankı buldu ve medyada tepki yarattı.


Kültür ve Turizm Bakanlığı yalanladı
Kültür ve Turizm Bakanlığı ise sansür iddialarını reddetti. Bakanlıktan yapılan açıklamada, filmin programdan çıkarılmasında bakanlık tarafından yapılan bir zorlama olmadığı belirtilirken, olay “belli grupların kültürel bir aktiviteyi siyasi bir şova dönüştürme gayreti” olarak tanımlandı.
Ayrıca filmin festival programında yer aldığı ve önümüzdeki günlerde gösterime gireceği belirtildi. Bakanlığın ödenele parasal konularda müdahalede bulunduğu haberi de yalanlandı.