Çocuklarla sohbet etmeye çalıştığımızda, bazen çok zorlanırız. Yüzündeki isteksiz ifadeyi fark ederiz ve sorularımıza tek kelimelik cevaplar almaya başlarız. Sohbetin devam etmemesi bazı duygular uyandırır, kimi strese girer kimi çaresiz hisseder kimi öfkelenir, bir anne-baba olarak. Bir yandan da çocuklar bazen saatlerce durmadan konuşabilirler, meşgul olup onlarla ilgilenemeyeceğimiz zamanlarda sürekli bir şeyler anlatmaya çalışabilirler. Bunun sebebi ise şudur; aslında çocukların konuşmaya ihtiyaçları vardır ve bir şeyler anlatmak isterler, fakat çoğunlukla bizim sorduğumuz sorular karşısında savunmaya geçerek çok az bilgi verirler. Karşınızdaki çocuğun savunmaya geçmesini engellemek için şunlara dikkat edebilirsiniz:
Doğru zamanı seçin
Öncelikle sohbet için doğru bir zaman olup olmadığına dikkat etmeli. Çocuğun uygun olmadığı bir zamanda sohbet etmeye çalışmak verimli bir sonuç vermeyecektir. Siz de yorgun bir şekilde eve girdiğinizde ardarda sorularla karşılaşmak ya da acil bir işinize yetişmeye çalıştığınızda lafa tutulmak istemezsiniz. Bu yüzden yorgun olduğunu ya da müsait olmadığını fark ettiğinizde fazla soru sormamaya çalışıp, kendini daha rahat hissettiği, konuşmaya daha açık olduğu bir zamanda konuşma açabilirsiniz.
Becerilerinizi kullanın
Bazen çocuklarla konuşurken, özellikle çok az cevap verdiklerinde, yetişkinlerle sohbet eden halimizden farklı bir şekilde davranmaya başlarız. Kendimizi sürekli kendi istediğimiz konular hakkında art arda sorular sorarken bulabiliriz. Günlük hayatta sohbet ederken, belki de farkında olmadan kullandığınız iletişim becerilerimizi, çocuklarla konuşurken de uygulamalıyız. İyi iletişim kurduğunuz bir yetişkinle, bir arkadaşınızla sohbetlerinizi gözünüzün önüne getirin ve konuşmanın karşılıklı ilerlemesi için neler yaptığınıza dikkat edin. Böylelikle sağlıklı bir iletişim kurmak için hangi yöntemleri kullandığınızı, çocuklarla olan konuşmanızda hangilerini unuttuğumuzu daha net görebilirsiniz.
Karşılıklı paylaşımı? destekleyin
Sohbetin amacı karşılıklı bir paylaşım yapmaktır. Onun paylaşım yapmasını desteklemek için evet/hayır diye cevap veremeyeceği, açık uçlu sorular sorun. Bu tarz sorular sormak sohbetin tek kelimelik bir cevapla bitmesini engeller ve onun hakkında daha çok bilgi edinmenizi sağlar. Açık uçlu dahi olsa, konuşmada soru soran tarafın eline ister istemez bir güç geçer. Kendimizden bir bilgi vermeyip karşımızdakine sorular sorduğumuzda, durum bir sorguya dönüşmeye başlar. Bu yüzden karşılıklı bir konuşma bekliyorsak bizim de paylaşımda bulunmamız gerektiğini unutmamalıyız. Bunun için kendi başımıza gelen bir olayı anlatıp “Sen neler yaptın?” diye sorabiliriz.
Duygular konusunda dikkatli olun
Sohbetin başlarında çocukların duygularıyla ilgili konuşmak, sohbeti genellikle kesintiye uğratır, özellikle de olumsuz duygularla ilgiliyse. Başlangıçtaki “Nasılsın?”, “İyi misin?”, “Üzüldün mü?” gibi sorular kafasını karıştırabilir ya da “Kızgınsın heralde” gibi erken yorumlar savunmaya geçmesine sebep olur. O yüzden duygularla ilgili kelimeler kullanırken oldukça dikkatli davranmak gerekir. Doğru olan, bu tarz soruları ve yorumları konuşmanın sonlarına doğru saklamaktır. Onun anlattıklarını dinledikten sonra ne hissettiğini sorabilir ya da doğru anladığımızdan emin olduktan sonra bir yorum yapabiliriz.
Bu noktalara dikkat etmek, sohbetin iki taraf için de daha keyifli geçmesini sağlayacaktır.
Uzm. Psk. İrem Akın
Instagram: sosyalcocukatolyesi
Facebook: Sosyal Çocuk Atölyesi
www.sosyalcocukatolyesi.com