Bebeklerde Ek Gıda

Küçük oğlum, Atlas’ın altı aylık olmasıyla beraber ikinci kez ‘ek gıda’ serüveni hayatıma girdi. Mir Kaya’da çok okumuştum bu konu hakkında. BLW sisteminden (bebek önderliğinde ek gıda), burnunu tıka-ağzı açılsın-ağlatarak ağzına sıkıştırmalara kadar, doğru-yanlış her yöntemle ilgili bilgi edinmiştim. Aradan sadece iki yıl geçmesine rağmen unutmuşum gitmiş... Sudan çıkmış balık gibi buldum kendimi. Etrafa soruyorum, ‘‘Ne zaman, ne yediriyorduk ya? Peki neler yasaktı? Ne tarz bir sistem izlemeliydim?’’

Çocukların doktoru Doç. Dr. Sinan Mahir Kayıran ilk olarak şu cümleyi kurdu: ‘‘Unutma; adı üstünde ‘ek gıda’. Emzirmeyi kesmek yok, sadece öğünlerden hemen önce emzirme; iki saat öncesinde emzirebilirsin veya yemeğini yedikten bir-iki saat sonrasında ve geceleri her istediğinde...’’ (Bu geceler konusu derin; uyku eğitimi vermek veyahut vermemek... Ben vermeyenlerden olarak, gece uyanırsa emziriyorum. Bu durum sizin tercihinize göre değişir.)

Bebeğiniz, bir yaşlarına kadar tuzsuz, yağsız ve şekersiz beslenirse ilerideki sağlık problemlerini biraz olsun aza indirgemiş olabilirsiniz. Annelerimizin bize ‘‘İçmezsen uzamazsın bak!’’ diye dayattıkları inek sütü de minimum bir yaşına kadar önerilmiyor, tercihen iki yaşına kadar uzak durması gerekiyor. Aslında sütü, bizim bağırsak floramız tolere edemediğinden süt yerine, her zaman kefir-yoğurt-ayran tercih etmenizi söylüyorlar.

Ek gıdaya başlayan bir bebek için örnek bir menü yazmak gerekirse, şöyle söyleyebiliriz...

Sabah 07:30-08:00 arası kahvaltı: Yumurtanın sarısı, beyaz peynir veya labne peyniri, zeytin, pekmez veya ev yapımı şekersiz reçel
Kahvaltıyla ilgili dikkat etmeniz gerekenler:
- Sinan Bey, ‘‘Bir ömür okula, ardından işe gideceği için vücudu erken kalkmaya alışmalı.’’ der.
- Yumurtanın beyazı bir yaşına kadar yasak!
- Yumurtanın sarısını ilk günler mercimek büyüklüğünde, daha sonra nohut, ardından sarısının yarısı ve bir hafta-10 gün sonra tamamı olmak üzere vücudunu alıştıra alıştıra vermeniz gerekiyor.
- Beyaz peyniri bir gece önceden suya koyarak, tuzunu ve yağını almanız gerekiyor.
- İlk kahvaltı öğünü yumurta ve peynir olmak üzere, iki gün sonra zeytin, bir sonraki gün pekmez, bir başka gün reçel eklenerek gidebilir.
- 8 aydan sonra mevsimine göre domates, biber, salatalık, maydanoz eklenebilir.
- Peynir ve yumurtayı, sağdığınız sütte ezerseniz daha lezzetli olur. Sütünüz yoksa biraz ılık suda da ezip, karıştırabilirsiniz.
- İlerleyen aylarda, karışıma yulaf ezmesi ekleyebilir veya tam buğday ekmeyi yedirebilirsiniz.
- Bir yaşına kadar bal verilmemesi gerekiyor.
- Bir yaşına kadar siyah çay içmemeli.
- ‘‘Kahvaltı ve diğer tüm ürünleri yarım saat yedirmek için uğraşabilirsiniz ama baktınız ki yemiyor o zaman bir-iki saat aynı öğünü yedirmeye çalışmayın.’’ diye uyarmıştı oğlanların doktoru Sinan Bey, ben de size ileteyim dedim.

Öğle yemeği 12:30 civarı – Akşam yemeği 19:00 civarı: Çorba ve sebze yemeği
Yemeklerle ilgili dikkat etmeniz gerekenler:
- Çorba artı sebze yemeği olmak üzere gıdaları dönüşümlü olarak yedirebilirsiniz. Mesela, öğlen yemeğinde tarhana çorbası ve patates yemeği yediyse, akşam yemeğinde de kabak yemeği tercih edebilirsiniz.
- Tarhana çorbası (Kimi doktorlar tarhananın içinde domates olduğundan, 8 aydan itibaren önerseler de, Mir Kaya da, Atlas da 6 aydan itibaren tarhana çorbasına başladılar. Ev yapımı, bildiğiniz tarhanadan yaptığınız çorba bir çok besini içerdiğinden, vitamini bol- çok faydalı bir öğün.) Domates, yoğurt,sebze gibi ev yapımı çorbaları tercih edebilirsiniz.
- Mevsimine göre, taze-doğal sebzeleri yedirmeniz gerekiyor. Kabak, bezelye, havuç, patates, enginar, kereviz, pırasa vs. Konserve kesinlikle yok!
- Sebzeleri öncelikli olarak tek tek vermemiz gerekiyor. Burası önemli: Öncelikle bir sebzeye başladınız, iki-üç gün aynı sebzeyi verecek ve üç günün ardından yeni bir gıda ekleyeceksiniz. Birden hem çorba, hem sebze, ardından akşam başka bir sebze değil. Vücudu-bünyeyi alıştıra alıştıra... Sonradan sebze karışımlarına da geçebilirsiniz.
- Sebzeleri buharda veya suda haşlayabilirsiniz, içine biraz zeytinyağı (temel kullanılması gereken yağ; zeytinyağı) koyabilirsiniz. Ardından ezerek veya blenderdan geçmiş olarak yedirebilirsiniz.
- Sekizinci aydan itibaren et ve salça-soğan yemeklerinize dahil olabilir. Köfte, rosto ileriki ayda antrikot, pirzola...
- Onuncu aydan itibaren balık verebilirsiniz. Ama bazı doktorlar balık için bir yaşını beklemenizi önerir. O yüzden tüm gıdalar için önemli uyarı: Her bebeğin gıdalara göre toleransı değişebildiğinden, doktorunuza danışarak ilerlemeniz en sağlıklısı.
- İçindeki nikotin yüzünden bir çok doktor patlıcanı bebeklere önermiyor. Patlıcana ne zaman başlamanız gerektiğini doktorunuza danışabilirsiniz.
- Domates sekizinci aydan itibaren öneriliyor.
- Bir sebzeyi denediniz ve sevmedi mi, o zaman o sebzeye üç gün ara verin ve üç gün sonra tekrar deneyin. Belki bu sefer tadına alışacaktır.
- Havuç tatlı bir sebze olduğundan, diğer sebzelerle karıştırıldığında bebeklerin ilgisini çekebiliyor. Hiç yemediği bir sebzenin içine biraz da havuç ilave ederek deneyebilirsiniz.

Akşam üstü 16:00 civarı: Yoğurt
Yoğurtla ilgili dikkat etmeniz gerekenler:
Yoğurt, günlük sütten, ev yapımı mayaladığınız yoğurt olmalıdır.
Rondodan çok iyi çekilmiş olarak ceviz koyabilirsiniz.
Yulaf ezmesi ekleyebilirsiniz.

Yatmadan önce: Meyve
Meyvelerle ilgili dikkat etmeniz gerekenler:
- Elma, armut, şeftali, kayısı, kırmızı erik, avakado gibi meyveler yine öncelikli olarak az denenerek, altı aydan itibaren yedirilmeye başlanabilir.
- Turunçgiller ve kivi diğerlerine oranla alerji yapabilecek meyveler olduğundan - daha dikkatli denenmelidir.
- Muz kabızlık yapabileceğinden az az başlanarak bünyenin alışması sağlanmalıdır.
- Bazı doktorlar meyvelere 4. aydan itibaren başlanabileceğini söylerler, fakat yemeğe meyveyle başlayan bir bebeğin, sebzeleri sevme olasılığı düşebiliyor. Meyve tatlı bir gıda olduğundan, aroması daha ağır olan sebzeleri, bebekler tercih etmeyebiliyorlar.
- Meyve öğününe, ‘‘gece tok tutsun’’ derseniz, yulaf ilave edebilirsiniz.
- Dr. Sinan Bey der ki; ‘‘Meyvenin suyu kan şekerini yükselttiği için, meyvenin direkt kendisini öneriyorum. Lifli olarak yemesini istiyoruz. Filenin içine meyveyi koyup, vermek yerine, direkt meyveyi yedirin.’’

Son olarak, bir yaşından itibaren kendiniz tuzlu ve yağlı beslenmiyorsanız, çocuklarınıza ayrı yemekler pişirmek yerine, kendinize pişirdiğiniz yemeklerden yedirebilirsiniz.

Merhaba ek gıda, merhaba günde ek olarak beş öğün, merhaba taze pişir, yemezse dök, ertesi gün tekrardan taze ürün bulup, haşla ve yedirmeye çalış... Hepimize kolay gele. :)

https://www.facebook.com/bebekolduannedogdu/