Korunmadan düzenli ilişkiyle bir yıl ve daha uzun süre çocuk sahibi olamayan çiftler, infertil (kısırlık) kabul edilir ve bir uzman tarafından değerlendirilmeleri önerilir. Bir yılın sonunda çocuk sahibi olamama oranı yaklaşık olarak yüzde 15 civarındadır. Bu durumda çiftler değerlendirildiğinde yüzde 50 oranında erkek faktörü olduğu saptanmıştır. Bu sebeple kadında sorun bulunsa dahi erkek faktörünün de mutlaka değerlendirilmesi önemlidir.
Erkeğin sorunu varikosel
İnfertil erkeklerin büyük bir kısmında herhangi bir sebep saptanamamaktadır. Saptanan sebepler arasında en çok görülen ise varikoseldir. Testis toplardamarlarının genişlemesi olan varikoselin en iyi tedavisi kasık bölgesinden yapılan mikroskopik varikoselektomi operasyonudur. Sperm üretimini kontrol eden hormon sisteminde bozukluk olan hastalar ilaç tedavisinden ciddi fayda gören tek gruptur.
Son yıllarda ilerleyen teknoloji ile birlikte sperm DNA hasarı tespiti yapılabilmektedir. Bu grup hastalarda antioksidan tedavi ile bu hasar oranı azaltılabilir. Bunun yanında sperm kalitesini, hareketini ve sayısını artıran ürünlerin sayısı da giderek artmaktadır.
Çevresel şartlar sperme zarar veriyor
İnfertil erkeğin tedavisine başlamadan önce ayrıntılı değerlendirme ve tetkik yapılmalıdır. Tedavide enfeksiyon ya da hormonal dengesizlik varsa tedavi edilmeli, varikosel tedavisi ve antioksidan destek tedavisi yapılmalıdır. Aynı zamanda sperme zarar verebilecek çevre şartlarından uzaklaşılmalı, sigara/alkol kullanılmamalı ve sağlıklı beslenilmelidir. İnfertil erkeklerin yaklaşık yüzde 10-15'de hiç sperm bulunmaz. Bu grup hastalar ve diğer tedavilerden fayda görmeyen diğer hastalar için yardımcı üreme teknikleri önerilir.
TESE ve Mikro TESE yöntemleri
Hiç sperm olmayan veya sağlıklı sperm saptanamayan hastalarda TESE ve Mikro TESE yöntemleri ile direk testisten sperm alınarak laboratuvar ortamında yumurta ile birleştirilerek sağlıklı embriyo elde edilebilmektedir.
Son yıllarda infertilite (kısırlık) tedavisinde en hızlı gelişen yöntem tüp bebek yöntemidir. Bu tedavide sperm seçimi oldukça önemlidir. Sperm seçiminde yeni gelişmeler (Mikroçip yöntemi), embriyo transferinin daha geç yapılması ve embriyo transferi öncesi genetik tanı konarak sağlıklı embriyonun transferi ile gebelik oranları çok daha yüksek seviyelere taşınmıştır.
Üroloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Ali Sarıbacak
VM Medical Park Kocaeli Hastanesi