Diyabet (şeker hastalığı) son yıllarda çok sık görülmeye başlamıştır. Bunun başlıca sebebi ise yaşam ve beslenme şeklimizin değişmiş olmasıdır. Diyabet, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişikliği ile önlenebilen veya oluştuktan sonra tıbbi tedavi, beslenme tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile iyileştirilebilen bir sağlık sorunudur. Diyabet hastalığı risk faktörlerinin iyileştirilmesinde rafine karbonhidratların tüketiminin azaltılması ve posa içeriği yüksek besinlerin tüketiminin artırılması temel hedeflerdendir.
Günde en az 3 porsiyon sebze- meyve şart
Posadan zengin besinlerle beslenmek kan şeker düzeyinin düşürülmesine yardımcı olur. Günde en az 3 porsiyon sebze ve meyve tüketimi, haftada 2 kez kurubaklagillerin kullanımı, kepekli, yulaflı ekmeklerin tercih edilmesi günlük posa tüketiminizi artırmanıza yardımcı olur. Günlük posa tüketimi ortalama 25-30 gram olmalıdır. İki çeşit karbonhidrat vardır. Çay şekeri v.b. gibi rafine edilmiş karbonhidrat, kan şekerini çok hızlı bir şekilde yükseltirken ani düşüşlere de sebep olmaktadır. Bu şekilde beslenen kişi, ani şeker yükselmesi ve düşmesi hissederek sağlık problemleri yaşamaktadır. Diğer karbonhidrat çeşidi ise sık tüketimini tavsiye ettiğimiz kompleks karbonhidrat doğal şekerdir. Meyve, tam buğday unu, bulgur pilavı, leblebi v.b. gibi yiyeceklerde bulunmaktadır.
Sıcak yenen patatesin glisemik indeksi 2 kat fazla
Diyabetli kişilerin en çok dikkat etmesi gereken husus ise glisemik indeks dediğimiz, besinlerin kan şekerinin hızlı veya yavaş yükselmesini sebep olan değerdir. Diyabetli kişiler diyetlerinde her zaman glisemik indeksi düşük besinler kullanarak kan şeker seviyelerini stabil tutmaya özen göstermelidirler. Örneğin, sıcak tüketilen bir patatesin glisemik indeks değeri soğuk patatese göre iki katı daha yüksektir. Aynı şekilde pirinç pilavı, beyaz ekmek glisemik indeksi yüksek besinlerdir. Diyabetli kişilerin bunların yerine bulgur pilavı ve tam buğday ekmeği tüketilmesi tavsiye edilir. Ara öğün diyabetli kişilerde olması zorunlu bir öğündür ve genellikle taze meyve olarak tercih edilir. Ara öğün meyvesinin yanında süt ve türevleri tüketimi tavsiye edilir.
SERBEST YİYECEK VE İÇECEKLER
Çay, kahve, neskafe, salça, sirke, hardal, her çeşit baharat, suni tatlandırıcılar.
YENİLMEMESİ ÖNERİLEN YİYECEK VE İÇECEKLER
•Şeker ve şekerli tatlılar (bal, reçel, pekmez, marmelât, şurup)
•Şekerli bisküviler, pasta, kurabiye, kek, çikolata
•Alkollü içecekler, meşrubatlar (kola, gazoz, hazır meyve suları vs.)
•Kızartmalar (et-sebze-hamur işi), kavurmalar
•Yağlı soslar, sakatatlar (karaciğer, beyin, böbrek, dalak, dil vs.)
•Tüm yağlı gıdalar (yağlı etler, kaymak, krema, tahin vs.)
•Kuyruk yağı, iç yağı, tereyağı ve margarinler
•Çok tuzlu gıdalar (turşu, salamura, konserve, cipsler)
•İçeriği bilinmeyen hazır gıdalar (hazır çorbalar vs.)
ÖNERİ:
•Yemeklerinizi önerilen miktar ve öğünlerde tüketiniz.
•Diyabetik ürünler belli miktarda enerji içermektedir. Diyabetik ürünleri kullanırken besin etiketinde yazan içerikleri okuyunuz ve tüketmeden önce diyetisyeninize danışınız.
Beslenme ve Diyet Uzmanı Diyetisyen Ali Can
Medical Park Elazığ Hastanesi