Diyet yaparken karaciğeri iflasa sürükleyen hata! Zayıf olanlar da gizli yağlanıyor
15.07.2023 - 19:35 | Son Güncellenme:
Kilo vermek için yapılan diyetlerin birçoğu zararsız olarak görülse de iç organlarınıza zarar verebilir! Prof. Dr. Onur Yaprak, "Bilinçsiz yapılan diyetler ve uzun süre aç kalma da karaciğeri yağlandırıyor" diyerek gizli yağlanmaya dikkat çekti.
Geçtiğimiz her geçen gün birçok kişi daha fit bir görünüme sahip olmak için başvurmadığı yol kalmıyor. Özellikle hızlı sonuç almak için oldukça ağır diyet listelerine başvuran kişileri ise bazı tehlikeler bekliyor. Karaciğer yağlanması görülme oranının son zamanlarda arttığını ifade eden Prof. Dr. Onur Yaprak, "Günümüzde fazla kilolu insanların dışında zayıf veya normal kilodaki kişilerde de karaciğer yağlanmasının arttı. Karaciğer yağlanması, karaciğer hücrelerinin yüzde 5'inden fazlasının yağ hücresi haline gelmesiyle oluşur. Karaciğer yağlanması, günümüz dünyasının, artan en büyük sorunları haline geldi" ifadelerini kullandı.
Yağlanma, karaciğerin normal hücrelerinin yüzde 5’inden fazlasını yağ hücrelerinin oluşturmaya başlaması olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Onur Yaprak, "Yağlanmayı hafif derece, orta derece ve şiddetli derece olarak üçe de ayırabiliriz. Yağlanma oranı, dünya çapında büyük bir artış göstermekte. Bundan 20 yıl önce yüzde 10 civarındayken, bugün her dört kişiden birinin, yani toplumun yüzde 25'inin, karaciğeri yağlı diyebiliriz. Hatta Türkiye'de bu oran yüzde 30 civarında" diye konuştu.
ZAYIF OLSANIZ DA KARACİĞERİNİZ YAĞLI OLABİLİR
Prof. Dr. Yaprak, Karaciğer yağlanmasının en büyük nedenlerinden birinin metabolik sendrom olduğunu belirtti. "Eğer kişide metabolik sendrom denilen bir durum, insülin direnci varsa yüzde 40 ile 80 oranı arasında karaciğer yağlı demektir. Toplumun beslenme alışkanlığı değişti. Früktoz dediğimiz şekerden, hazır gıdalarla beslenme başladı. Fruktozun karaciğerde, alkol benzeri bir iltihap oluşturması söz konusu" diyen Prof. Dr. Yaprak, bilinçsiz yapılan diyetler, uzun süre açlığın da karaciğeri yağlandırdığını söyledi.
Metabolik hastalıklar da toplumda artmaya başladığına vurgu yapan Prof. Dr. Yaprak, "Genetik mutasyonlar ortaya çıkmaya başladı. Mesela PNLP LA3 diye bir gende oluşan mutasyon, zayıf veya normal kilodaki kişilerde de karaciğer yağlanması oluşmasına neden oldu.
Bir diğer neden ise kalıtımsal durumlar. Yani siz ne yaparsanız yapın, kilolu değilseniz bile karaciğeriniz yağlı olabiliyor. Zayıf kişilerde kas kütlesi kaybı da karaciğer yağlanmasına sebep olan önemli bir etken. Proteinden düşük beslenme, uzun süreli açlık kas kaybına neden olur ve böylece vücutta yağ dokusu oluşmaya başlar. Aslında dışarıdan kilolu görünmeseniz bile gizli yağlanma dediğimiz, kas dokusunun yerini yağ dokusunun alması da gizli yağlanmaya yol açıyor. Yine bu da karaciğer yağlanmasını beraberinde getiriyor" ifadelerini kullandı.
YAĞLANMA SİROZ VE KANSER RİSKİNİ ARTIRIYOR
Karaciğerin normalde pembe-kırmızı bir rengi, pürüzsüz bir yüzeyi ve yumuşak bir dokusu olduğunu söyleyen Prof. Dr. Yaprak, "Karaciğerin sertleşmesi, büzülüp küçülmesi, şeklinin bozulması, içinde yumrular oluşmasına ‘siroz’ diyoruz. Karaciğer birdenbire siroz olmaz, sağlıklı karaciğerin siroza dönmesi için yıllar gerekli. Karaciğerde siroz olmadan önceki aşamalarda yağlanma ve/veya iltihap ve sertleşme gelişir.
İltihap iyileşirken 'scar' yani nedbe dokusunun oluşumuna yol açar son aşamada ise karaciğerde nodül dediğimiz yumrular oluşur. Karaciğeri yağlı olan kişilerde 10 yılda karaciğer sirozu gelişme oranı yüzde 3. Karaciğer sirozu gelişen kişilerde, karaciğer kanseri gelişme ihtimali yüzde 10. Yağlanma geliştiği anda siroz ve karaciğer kanseri olma riskleri artar. Karaciğerde görülen yağlanma basit yağlanma şeklinde kalabileceği gibi daha ileri evrelerde iltihapta eklenirse karaciğer sirozu gelişme riski de artar" diyerek sözlerini noktaladı.
