Nezle, Grip, Gergedan...

Sevgili anne babalar son günlerde sosyal medyada "yeni" bir grip türünden bahsedilir oldu: "gergedan gribi-gergedan virüsü". Peki böyle bir şey var mı? yani kuş gribi ya da domuz gribi gibi yeni bir grip türü mü bulundu? Cevap hayır. Ne gergedan virüsü diye bir şey var. Ne de gergedan gribi diye bir grip türü. Bu tamamen bir çeviri hatasından kaynaklanıyor. Nasıl mı şöyle: insanlarda en çok nezle yapan virüsün adı "rhino virüs"; gergedanın İngilizce'deki karşılığı da "rhinoceros". Ne kadar benzer değil mi? Aslında ilginç bir rastlantı var. Çünkü "rhino" Latince'de burunla ilgili demek. Bu yüzden koca burunlu gergedan bizim kafamızı karıştırmış.

Nezle ya da soğuk algınlığı, yüzde 90'ı virüslerle oluşan bir hastalık. En sık görülen virüsler ise rhino virüs, korona virüs, parainfluenza ve RSV. Yani her ne kadar adı soğuk algınlığı olsa da; hastalığa sebep olan şey soğuk hava değil. Ancak soğuk havada bağışıklık sistemi biraz zayıflıyor ve çocuklar kapalı ortamlarda daha fazla vakit geçirdikleri için daha hızlı yayılıyor. Özellikle kreşler, okullar, alışveriş merkezleri, toplu taşıma araçları virüsün hızla yayıldığı yerlerdir. Hasta olan biri hapşırdığında veya öksürdüğünde havaya binlerce virüs saçılıyor ve saatlerce havada asılı kalıyor. O anda ya da daha sonra o ortama giren çocuk virüsü kapıyor. Kuluçka süresinin ardından semptomlar başlıyor. "Nezlede" şikayetlerin odağında burun tıkanıklığı, burun akıntısı, burunda kuruluk ve kaşıntı hissi var. Ayrıca hapşırık, hafif ateş, hafif baş ağrısı, öksürük ve halsizlik eşlik eder. İlk 2-3 gün şikayetler ilerler, ardından hafiflemeye başlar ve 6-7 gün içinde iyileşir. Genelde böyle seyreder. Ancak küçük çocuklarda-bebeklerde komplikasyonlara yol açabilir. Bunlar orta kulak iltihabı, bronşit, sinüzit, zatürre ya da menenjit olabilir.

Değerli anne-babalar nezleyle en çok karıştırılan hastalık "griptir". Yani influenza. Bu hastalığın etkeni başka bir virüs olan "influenza" virüsüdür. Her yıl kendini yenileyebilen bir virüs "influenza". Bu nedenle salgın yapma potansiyeli var. Bulaşma şekli aynen nezledeki gibi damlacık yoluyla oluyor. Klinik semptomlar ve şiddeti bakımından ise nezleden çok farklı. 39-40 dereceyi bulan şiddetli ateş, öksürük, ciddi düzeyde kas-eklem ağrıları, ileri derecede halsizlik ve bitkinlik vardır. Çocuk adeta dökülür. Nezle gibi 6-7 günde iyileşmez. Bazen 2-3 hafta kadar sürebilir. Nezleden çok daha fazla komplikasyona neden olabilir. Özellikle küçük çocuklarda ve bebeklerde tehlikeli olabilir. Ateşe bağlı havale, beslenememeye bağlı sıvı kaybı, orta kulak iltihabı, zatürre, menenjit-ensefalit bunlardan bazıları. Hastalık çocukta kilo kaybına neden olabilir.

Bahsettiğimiz iki hastalığın tedavisinde antibiyotiklerin yeri yoktur; destek tedavisi son derece önemlidir. Bol bol sıvı verilmesini, tavuk-et suyuna çorbalar-meyve-sebzeler yoluyla enerji ve vitamin desteğini, bitkisel çaylarla çocuğun rahatlatılmasını tavsiye ediyoruz. Yaşına ve kilosuna uygun ağrı kesici-ateş düşürücüleri verebilirsiniz. Benim önerim, yukarıdaki bulgular çocuğunuzda başladığında; ilerlemeden çocuk doktorunuza başvurmanız. Doktorunuz ayırıcı tanıyı yapacak ve erkenden gerekli tedaviyi vererek komplikasyonların oluşmasını önleyecektir.

Sağlıkla kalın.

Dr.Ferruh Baş
www.drferruhbas.com