19.11.2023 - 02:00 | Son Güncellenme:
Çocuk sahibi olmak isteyen tüm çiftlerin tek istedikleri, sağlıklı bebeklerini kucaklarına alabilmektir. Kadın doğum uzmanlarının da istedikleri ilk şey elbette ki hastaların doğal yollardan çocuk sahibi olmasıdır. Fakat çiftlerin yüzde 15'i çocuk sahibi olabilmek için yardımcı üreme tekniklerine başvuruyor. Bu tekniklerin başında ise tüp bebek gelmektedir.
‘Genetik tanılı tüp bebek yöntemi’ de son dönemde çocuk istemi tedavilerinde kullanılan yöntemlerden bir tanesi. Bu yöntem ile birlikle gebelikteki düşük riski azalıyor ve bebeğin genetik hastalıkla doğma riski ortadan kalkabiliyor. Fakat genetik tanı için çiftlerde bazı durumlar aranmaktadır.
Tedaviler kişiye özel olmalı
Tüp bebek, her gün kendini yenileyen bir yöntemdir. Bu yöntemle çiftlerde yüzde 40-70 oranında gebelik elde edilmektedir. Tüp bebek ile gebelik elde etmekte iki temel madde vardır. Birincisi iyi kalite bir embriyo, ikinci ise rahmin bu embriyoyu en iyi tutunabilecek şekilde hazırlanmasıdır.
Kişiye özel tüp bebek uygulamalarında çiftlerin yaşı, kilosu, çocuk sahibi olamama nedenleri dikkate alınarak ilaç dozları ayarlanır ve iyi bir embriyo elde edildikten sonra yine kadının hormon değerlerine göre rahim kişiye özel hazırlanıp transfer yapılır. Tüp bebek tedavilerinin çiftlere özel olması çok önemlidir.
Genetik tanılı tüp bebek tedavisi nasıl gerçekleşmektedir?
Genetik tanılı tüp bebek yöntemi ile gebelikteki düşük riskleri en aza inmekle beraber, bebeğin genetik hastalıkla doğma riski ortadan kalkabilmektedir. Bu yöntemde; embriyoların dış hücrelerinden beşinci günde lazerle biyopsi yapılır ve yeni nesil dizileme yöntemi ile genetiği normal olan embriyo seçilip anne rahmine yerleştirilir.
Kimlere genetik tanılı tüp bebek yapılır?
Kadın yaşı tüp bebek tedavilerinin en temel faktörlerinden biridir. Bu sebeple ileri kadın yaşı denilen kadın yaşı 38'den ileri ise tüp bebek tedavisi denemelerinde iki kez en iyi kalite beşinci gün embriyosu verilmesine rağmen gebelik oluşmamış ise, daha önce düşük yapmış kadınlarda düşüklerden gönderilen genetik örnekte genetik bozukluk varsa, anne veya baba adayında genetik bozukluk öyküsü varsa; bu yönteme başvurabilmek mümkün.
Bebeğin genetiği başka
Eğer ailede genetik faktörlü bir durum var ise çiftlerde yaş fark etmeksizin ‘Genetik tanılı tüp bebek’ tedavisi uygulanır.
Tekrarlayan düşüklerde ‘Genetik tanılı tüp bebek tedavisi’ kesinlikle çok önemli. Öyle ki, rahim çok akıllı bir organ. Genetiği normal olmayan bir embriyo tutunmayı gerçekleştiremez, yani rahim onu taşımaz. Anne-baba adaylarında genetik bir durum söz konusu olmasa bile, doğacak bebeğin genetiği bambaşkadır. Bu yüzden anne rahmi de genetiği sağlıklı olmayan embriyoyu taşımak istemez. Bu anlamda genetik tanılı tüp bebek ile tutunma oranını artırıp, gebeliğin devamını sağlayabilmek de mümkün olabilmektedir.
Bunun dışında 38 yaştan daha genç anne adaylarında istekleri doğrultusunda yapay zeka desteği ile genetik tanı hakkında da bilgi sahibi olunabiliyor.
Risk faktörünü yapay zeka söylüyor
Tüp bebek tedavisi sonucu transferlerden olumsuz sonuç alındığında da bu durumun genetik kaynaklı olabileceğini düşündürür. Bu sebeple genetik tanılı tüp bebeğe yönelebilmek mümkündür. Yapay zekalı tüp bebek ile embriyonun kalitesi ve genetik durumu bizlere ön bilgi veren bir tarama testi niteliğindedir. Eğer yapay zeka risk faktörü görüyorsa ve genetik tanı önerimi anlamında bir değerlendirme varsa; çiftler genetik tanılı tüp bebek yöntemine de yönlendirilebilir.
Oldukça sık görülen genetik hastalık: SMA
Genetik tanılı tüp bebek ile tek gen hastalıklarının da önüne geçerek sağlıklı embriyoyu transfer edebilmek tabii ki mümkün. Bunların başında son dönemde oldukça sık rastladığımız SMA hastalığı geliyor. SMA en bilinen tabiriyle genetik bir kas hastalığıdır.
Genetik tanılı tüp bebek yöntemi ile başta SMA olmak üzere birçok tek gen hastalığı da incelenerek, genetiği sağlıklı embriyo transferi yapılabilmektedir. Böylece ailesel genetik faktörlü ya da taşıyıcı olan çiftlerin de genetik tanı ile sağlıklı embriyoyla sağlıklı bebeklerinin olması mümkün olabiliyor.