Çılgın yarışta son durum

Ege Doğaç Erdoğan - Yapay zekâ hakkında çok şey yazıldı, çizildi. ChatGPT halkın kullanımına açıldığından beri tabiricaizse bir teknoloji devrimi yaşanıyor. Kendi kendine yerleri süpüren robotları bile hayranlıkla izlerken, eşik bir anda çok daha yükseğe çıkarıldı. 1999 yapımı “The Matrix” filmini bir bilimkurgu olmaktan çıkaracak derecede akıllı ve bir o kadar da korkutucu bir hal aldı yapay zekâ. Gerçekten de tamamen insanlığın yarattığı bir teknoloji, gün geldiğinde kendi yaratıcısına zarar verebilir mi? Bu soru, son bir yıldır ciddi bir biçimde sorulmaya başlandı.

Standartlar belirlenecek

Yapay zekânın artık devletler tarafından düzenlenip, denetlenmesi gereken bir teknoloji olduğu konusunda şüphe yok. Geçtiğimiz günlerde ABD Başkanı Joe Biden yapay zekâyı denetleyecek, ulusal güvenlik ve tüketici hakları hususunda kontrol edecek mekanizmaların oturtulması için bir kararname imzaladı. Biden, “AI (yapay zekâ) her yerde. Yapay zekânın vaadini gerçekleştirmek ve riskten kaçınmak için bu teknolojiyi yönetmemiz gerekiyor” diye konuştu. Yapay zekâ üreticileri güvenlik testleri yapmak ve sonuçlarını hükümet ile paylaşmak durumda bırakıldı. Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü, yapay zekâ araçlarının güvenli olup olmadığını test etmek için standartlar ortaya koyacak. Benzer şekilde Avrupa Birliği ve İngiltere’de yapay zekâyı kontrol etmek amacıyla yeni yasa tasarıları hazırlıyorlar.

Şakacı yapay zekâ: Grok

Denetleyici ve kısıtlayıcı mekanizmalar geliştirilirken, bir yandan da yapay zekâyı daha üst seviyelere taşıma yarışı da devam ediyor. ChatGPT çıktıktan sonra yapay zekânın insanlık için çok tehlikeli olabileceği uyarılarında bulunan, hatta bu teknolojiler üzerinde çalışmaların altı ay süresince durdurulması gerektiğini savunan Elon Musk da yarışa dâhil oldu. Grok ismindeki yeni sohbet botu ChatGPT’ye rakip olarak kullanıma sunuldu. Grok’un kendine has bir espri anlayışı da mevcut. Sorulara kinayeli cevaplar veriyor. Musk, “Acaba kimden ilham almış olabilir” diye esprili bir paylaşımda bulundu. Grok, Musk’ın yeni yapay zekâ şirketi xAI tarafından üretildi. Aslında ChatGPT’yi geliştiren OpenAI firmasının da başlangıçta ortağı olan Musk, 2018’de yolları ayırmıştı. Kültleşmiş film “The Hitchhikers Guide to the Galaxy”den (Bir Otostopçunun Galaksi Rehberi) esinlenerek geliştirilen, esprili, kinayeli bu yeni chatbot, X’in (Twitter) tüm verilerinden istifade edebiliyor. Grok tüm soruları yanıtlamayı, hatta sorulacak sorular önermeyi hedefliyor. X’in ücretli versiyonu Premium+ kullanıcılarının hizmetine sokulması planlanıyor.

ChatGPT’nin tek rakibi Grok değil. Yapay zekâyı daha ileri götürmek için dünya çapında çılgınca bir yarış söz konusu. Google Bard (LaMDA), ChatGPT dâhil olmak üzere insan gibi diyalog kurma altyapısını yapay zekâya öğreten bir model. ChatGPT’nin çoğu rakibi de Google’dan yararlanıyor. Microsoft’un Bing uygulaması buna bir örnek. Öte yandan HIX.AI ise sadece yazılı metin değil, değişik formatlarda da hizmet verebilen başka bir yapay zekâ programı. Chatsonic, YouChat, Claude, Jasper Chat, Perplexity AI şu an piyasada bulunan yapay zekâ program ve uygulamalarından sadece bazıları. Ses klonlanmasından tutun resim yapmaya kadar değişik alanlarda özgün içerik üretebilen yapay zekâ araçları giderek çoğalıyor.

Elon Musk’ın tahmin ettiği gibi yapay zekâ insanlık için en büyük tehdit midir? Yoksa insan uygarlığını hayal dahi edemeyeceğimiz yüksekliklere taşıyacak bir teknoloji devrimi mi? Hâlihazırda daha emekleme aşamasında olan bu teknoloji hakkında kesin bir yargıya varmak pek mümkün değil. Yapay zekâya karşı denetleme ve koruma mekanizmalarının devletler tarafından yürürlüğe sokuluyor olması da korkuların ne kadar ciddi olduğunun bir göstergesidir. Anlaşılan o ki ya insanlık tarihinde yeni bir çağ açılıyor ya da insan uygarlığının yok edilişinin ilk günlerindeyiz.