OpenAI hikâyesinden çıkarılacak ders çok

SERVET YILDIRIM/ servet.yildirim@milliyet.com.tr - Sam Altman'ı iş dünyasında tanımayan çok azdı, son yaşanan fiyaskodan sonra tanımayan neredeyse hiç kalmadı. Altman önde gelen bir girişimci ve yatırımcıdır. Yaşı 38'dir, yani Z kuşağından değildir ama teknoloji ile çocuk yaşta tanışanlardandır. Bir mobil sosyal ağ uygulaması olan Loopt'un kurucusudur. Airbnb'nin de bünyesinde yer aldığı Y Combinator'ün başkanlığını ve Reddit'in CEO'luğunu yaptı. Sıra dışı bir yaşamı var. Ve bir dahi... O da Apple kurucusu Steve Jobs gibi üniversite eğitimini tamamlamadan terk edenlerden. Stanford'daki bilgisayar eğitimi kısa sürmüş. Ana felsefesi "kendine, kendi gücüne inanmak." Okuduklarımdan anladığım kadarıyla Altman yönetim kurulları için çalışması zor bir kişi. Aşırı öz güveni var. Yerleşik kurallara aykırı davranabiliyor. En son geçen ay, kurucuları arasında yer aldığı OpenAI'in CEO'luğunu yaparken yönetim kurulu tarafından görevden alındı. O da gidip Microsoft ile anlaştı. OpenAI çalışanları "Sam Altman dönmezse biz de ayrılırız" diye rest çekince yönetim kurulu tükürdüğünü yaladı ve Altman'ı tekrar göreve çağırmak zorunda kaldı. Hata yapmışlardır; Altman gibi güçlü ve sevilen bir yöneticiyi ani bir şekilde işten çıkartmışlardı.

Sıradan bir firma değil...

OpenAI sıradan bir firma değil, en hızlı büyüyen şirketlerden biri. AI konusunda öncü. Ancak yapay zekanın öncüsü firma Altman vakasında zekice olmayan davranışlar sergiledi. Herkesi şaşırttı, çoğumuza "bunların geliştireceği yapay zekâ ne kadar zeki olabilir ki?" sorusunu sordurttu. Ders kitaplarına geçecek renkli bir vaka var karşımızda. Birçok iletişim yanlışı da yapılmıştı. Mesela:

-Süreçte şeffaflık yoktu. Altman'ın yönetim kurulu ile olan iletişiminde tutarlı olmadığı gibi bir neden belirtildi ama kimse Altman'ın neden kovulduğunu anlayamadı. Oysa böylesine kritik bir karar açıklanmadan önce iyi bir planlama yapılmalıydı. Ama ortada böylesine bir planlamanın emaresi yoktu. Son dakikada alınmış ve hemen açıklanmış bir karar gibiydi.

-Mesajlar tutarsızdı. Bir yetkilinin yaptığı açıklama diğerininkine uymuyordu.

-Ve kararın arkasında duracak iç ve dış destek alınmamıştı. Ortada bir kriz vardı ve krizde neredeyse herkes Altman'ın safındaydı.

Krizden çıkarılacak dersler

Altman göreve tekrar alındıktan sonra da bu hatalar devam etti. Şirketler için bu krizden çıkarılacak önemli bir ders var: OpenAI yönetim kurulunun yaptığını sakın yapmayın. İşten bir yöneticinizi çıkarırken bile adabına göre davranın, gereğini yapın. İki nedenle bunu yapın. Birincisi, o yöneticinin uzun yıllar şirketiniz için çalıştığını ve emek verdiğini unutmayın. Onu zayıf göstermek şirketinizi de zayıf gösterir. İkincisi ise şirket çıkarı ile doğrudan ilgilidir. Çünkü şirket kapısından çıkıp aleme katılacak yöneticiniz artık o saatten sonra sizi kontrolünüzde değildir. Kimyadaki serbest radikaller gibidir. Kimyada serbest radikaller eşleşmemiş elektronu olan atom, molekül veya iyonlardır. Bu eşleşmemiş elektronlar genelde son derece reaktiftir. Radikaller, yanma, atmosfer kimyası, polimerleşme, plazma kimyası, biyokimya ve pek çok başka kimyasal süreçte önemli rol oynar.

'Güçlü ekip oluşturun ve değişimden korkmayın'

Buraya kadar Altman'ın gönderilişi ve geri alınışı sürecinden çıkarılacak dersleri konuştuk. Peki Altman'ın profesyonel yaşamı, başarıları ve girişimcilik hikâyelerinden çıkarılacak dersler yok mu? Olmaz mı? Bu konuda yazılmış çok sayıda makale de bulunuyor. Yatırımcı, girişimci, "startup"cı Sam Altman profilinden çıkarılacak dersler özetle şöyle:

-Başarısızlıklarınızdan korkmayın, onlara sahip çıkıp bir şeyler öğrenmeye çalışın. Başarısızlıklar aynı zamanda gelişme fırsatlarıdır.

-Öğrenmenin sonu yoktur. Sürekli öğrenme halinde olmak esastır. Meraklı olun ve yaşam boyu öğrenmeye çalışın.

-Cesur ve iddialı hedefleriniz olsun.

-Projelerinizi etkilerine göre önceliklendirin.

-Dayanıklılığınızı artırın.

-Güçlü ekipler oluşturun. Bu ekipler yetenek ve çeşitlilik açısından zengin olsun.

-Müşteri odaklı bir yaklaşımınız olsun. Müşterinin ihtiyaçlarını anlamaya çalışın.

-Değişimden korkmayın. Adaptasyon kabiliyetiniz olsun.

-Uzun vadeli bakış açınız bulunsun. Kısa vadeli amaçlarınız ile uzun vadede sürdürülebilir başarı arasında dengeyi kurun.

-Network geliştirmeyi ihmal etmeyin. Mesleki bir ağınız olsun ve karşılıklı faydalar doğrultusunda bu ilişkileri kullanın.

-İletişimde ve karar alma sürecinde şeffaflık her zaman iyidir.

-Şirketinizde deneyimlemeyi destekleyin. Yeni fırsatları denemeden bulamazsınız.

-Kriz yönetmeyi bilmek önemlidir. Etkin kriz yönetimi becerilerinizi geliştirin.

-Liderlik becerilerinizi geliştirmek için yatırım yapmaktan kaçınmayın. Sadece sizin değil ekibinizin de becerilerini geliştirin.

-Sığ bir bakış açısı ile büyük işleri başarmak mümkün olmaz. Küresel bir perspektifiniz olsun.

-Etik standartlarınızı oluşturun.

-Kaynaklar kısıtlıdır. Bunları önceliklendirin daha fazla etkiyi alabilmek için verimli bir şekilde tahsis edin.

-Teknolojideki trendlere uyum sağlayın. Bunun için öncelikle teknolojik gelişmelerden haberdar olmaya çalışın.

-İş yaşamınızda sağlıklı dengeyi kurmak, uzun vadede sürekli başarı için, olmazsa olmazdır.