'El Turco' suça savaş açıp Bitcoin’de hedefi tutturdu

İSMAİL ŞAHİN- Kuzey Amerika’nın, darbe ve kriminal geçmişi ile bilinen ülkesi El Salvador, ülkenin en genç başkanı seçilen Nayib Bukele’nin “Mano Dura” (demir yumruk) politikası ve şimdilik Bitcoin etkisiyle önünü görebilen bir ülke haline geldi. 6.3 milyon nüfuslu ülkeye 37 yaşında başkan olan Bukele’nin ataları ellerinde Osmanlı pasaportuyla Filistin’den bu ülkeye göç etmiş. Dedesi Humberto Bukele Salman, Beytüllahim’deki Hıristiyan toplumunun bir üyesiydi ve gömlek dikimi üzerine ustaydı.

El Salvador’a gelince kendisi gibi Beytüllahim’den bu ülkeye göç eden Victoria Kattan ile evlendi. “Camisería Americana” markasını kuran Humberto’nun 5 çocuğu oldu. Bukele’nin babası olan en küçük oğlu Armando Bukele Kattan, babasının kurduğu gömlek dükkanını, tekstil, ilaç, reklam ajansı, otomobil ve motosiklet distirbütörlüğü ve restoranlar zinciri olan bir holding haline getirdi. 1985 yılında din değiştirerek Müslümanlığı seçen Armando imam oldu ve 4 tane cami inşa ettirdi. Altısı evlilik dışı 10 çocuğu olan Almando’nun en büyük oğlu ise şu anda El Salvador Devlet Başkanı olan Nayib Armando Bukele Ortez.

San Salvador’da büyüyen “El Turco” lakaplı Bukele ilk ve orta öğretimini tamamladıktan sonra avukat olma hedefi ile üniversiteye girdi. Ancak babasının reklam ajansında çalışmak için üniversite eğitimi yarıda bıraktı. 2012 yılında yapılan yerel seçimlerde Nuevo Cuscatlán Belediye Başkanı seçildi. Ülkenin en genç belediye başkanı olan Bukele bu küçük kasabada inşaat projelerine para akıttı ve sokaklarda güvenlik görevlilerinin sayısını üç katına çıkardı.

Suçla hemen mücadeleye başladı

2015 yılında başkent San Salvador’un Belediye Başkanı oldu. Suç çeteleri ile mücadeleye başlayan Bukele, ilk etapta devlet kademelerindeki yolsuzluğu bitirdi ve suç çetelerinin para musluklarını kesti. Şehirdeki suçla mücadele etmek için her sokağı aydınlattı. San Salvador’daki gençlerin çetelere katılmasını engellemek için Dalton Projesi olarak bilinen bir burs programı oluşturdu. Maaşını burs programına bağışlayan Bukele, ilkokulları modernize etmek için ‘Yeni Okulum’ projesini de başlatırken San Salvador’un gençleri arasında sporu teşvik etmek için İspanyol Liga de Fútbol Profesional ile anlaşma imzaladı.

2019 yılında devlet başkanlığına aday oldu ve Facebook, Instagram ve Twitter’ı kampanyası boyunca etkin bir biçimde kullanarak 37 yaşında bu göreve gelen en genç kişi oldu.

Bukele, iktidarı ele alınca çetelere yönelik çok sert önlemler almak için kolları sıvadı. El Salvador, Bukele’nin ‘çetelere karşı savaşının’ sembolü olarak 40 bin kadar mahkum için bir “mega hapishane” inşa etti. Dünya basını, bu mücadeleyi vücutları temsil ettikleri çetenin dövmelerini taşıyan yüzlerce, hatta binlerce örgüt mensubunun yerde birbiri ardına oturarak çekilmiş fotoğraflarla gördü. Bukele iki yıl içinde ‘suç merkezi, cinayet başkenti’ olarak tanınan ülkesini turistlerin gelebileceği bir ülke haline getirdi.

Bitcoin planı şimdilik tuttu...

Bukele ardından ekonomiye yöneldi. Gelir eşitsizliğini sona erdirmek için madenleri kapattı ve 2021 yılında Bitcoin’i resmi para birimi yaptı. El Salvador, dünyada dolarla birlikte Bitcoin’i yasal para birimi olarak kabul eden ilk ülke oldu. 2021 yılında devlet bütçesinden 270 milyon dolarlık Bitcoin yatırımı yapan Bukele’nin planı ABD’de Donald Trump’ın başkan seçilmesiyle tuttu. 45-50 bin dolar bandından alınan ülkenin Bitcoin rezervlerinin değeri, kripto para biriminin 106 bin doları aşmasının ardından yüzde 133.98 getiri ile 632.6 milyon dolara yükseldi. Yüzde 85 destek oranıyla ikinci kez başkan seçilen Bukele, kripto para birimine yaptığı yatırımı katlayarak ülkesinin kar etmesini sağladı. Ülkesinin Bitcoin yatırımlarından bugüne kadar 362.2 milyon dolar kâr ettiğini açıkladı.