Düşün, taşın, kirala!

AYLİN RANA AYDİN- Sürdürülebilir bir yaşam tarzı pek çok kişi tarafından ilgi görürken, son dönemde paylaşım ekonomisine dayalı olan 'kiralama' girişimleri yükselişte... Bu girişimlerden biri de Varsapp. 2020 yılında Hande Sevinç ve Zeynep Eliçin tarafından kurulan Varsapp, spor malzemelerinden hobi ve teknolojik ürünlere kadar pek çok kategoride kiralama yapma imkânı sunuyor. 'İhtiyacın varsa kirala' sloganıyla yola çıkan şirket adeta eşyaya boğulan dünyada çevresel kaygılara da hitap ediyor. Varsapp Kurucu Ortağı Hande Sevinç, girişimin hikâyesini ve gelecek hedeflerini anlattı...

Kuruluş hikâyenizi dinleyebilir miyiz?

Aslında fikir kurucu ortağım, lise arkadaşım Zeynep'in. Biz liseden sonra üniversiteye geçince ikimiz de çeşitli startup'larda yer aldık. Ekosistemde görevler alıyorduk. Zeynep'in aklına böyle bir fikir gelmiş, bana danıştı, yapabilir miyiz diye... Ben de kabul ettim. Kuruluş hikâyesi de şöyle: Zeynep kayağa gidiyor ve kayak malzemeleri alıyor. Ama orada maalesef dizi sakatlanıyor ve ürünleri hiç kullanmadan geri geliyor. Bunları 'satabilir miyim acaba' diye düşünüyor ama ikinci el satış platformlarında alış fiyatının çok altında satış fiyatlarının olduğunu görüyor. Bu şekilde olunca kiralayabileceği bir platform da bulamayınca böyle bir kuruluş hikâyesi başlıyor. 2020 Mayıs'ta kuruluşumuz başladı, sitenin açılışı da Eylül 2021. Şu anda 7 kişilik bir ekibimiz var.

Beş ilde faaliyette

Neler hedefliyorsunuz?

Varsapp insanların ihtiyaçlarını çözen bir platform. Bu da bizim çok hoşumuza giden bir taraf. Çünkü gerçekten insanlar bu ekonomik durumlardan dolayı şu anda birçok ihtiyacına erişemiyor. Bizim hedef kitlemizden bir kısmı da öğrenciler. Onların aslında buradan ihtiyaçlarını karşılaması, hobilerine para ayırabilmeleri, arkadaşlarıyla buluştuklarında keyiflerine bizim de dahil olabilmemiz çok güzel. Hedeflerimizden biri de bunun herkese yayılması. Şu anda 5 ilde hizmet veriyoruz: İstanbul, Kocaeli, Ankara, İzmir ve Bursa. İlerleyen dönemde tüm illere yayılarak sonra da yurtdışı hedefimiz var. Varsapp'in hedeflerinden bir tanesi de insanların satın almadan önce deneme ihtiyacını karşılaması. Çünkü çok popüler bir ürün çıkıyor bir anda ama gerçekten artık ekonomik durumdan dolayı satın almak büyük maliyet. Hem de bazen kullanılmıyor ya da iade süresi geçmiş oluyor. Bu iade tarafı da markalar tarafından çok zor bir durum. Çünkü böyle ürünleri iade aldıklarında tekrar satışa çıkaramıyorlar. İnsanların merak ettikleri ürünleri denemelerini de sağlamak bizim için güzel bir şey. Yine hedeflerimizden biri aslında her kategoride ürünümüzün olması, şu anda günlük ve teknolojik eşya kiralaması yapıyoruz. Markalarla anlaşmalıyız. Monster, Vestel, Migros gibi şirketlerle de iş birliğimiz var. Onların iadeden gelen, depoda kalan, tekrar satışa koyamadıkları ürünleri onlardan alıyoruz ve sonrasında da bunları kiralatarak hem markalara ürünlerinin denenmesini sağlıyoruz ve aynı zamanda bu bir sürdürülebilir bir taraf. Ürünler çünkü depoda imhayı bekliyorlar. Her ürünün hayat döngüsü var aslında. Biz burada imha edilmeye gidecek ürünleri de sunuyoruz çünkü sadece ya kutusu açılmış oluyor ya da bir tarafında küçük bir çizik oluyor onları tekrar hayata getirip kiralanmasını sağlıyoruz. Daha fazla kişiye hitap etmeyi ileride de aslında çeşitli iş modelleriyle beraber insanların hayatlarının her alanında olmayı hedefliyoruz

Anlaştığınız markalara komisyon ödüyor musunuz? Aslında markalar imhaya gidecek ürünlerini bir nevi bize hibe ediyorlar. Eğer işbirliğimiz iptal olursa ürünlerini geri alabiliyorlar. Ürünleri bizim depomuza veriyorlar tüm operasyonel süreci biz yönetiyoruz. Markanın aslında buradaki hedef ve motivasyonu şu: Ürünlerini kiralıyoruz ve bir gelir elde ediyorlar. Aynı zaman bu bir marketing stratejisi... Belki de hiç o markayı duymayan kişiler bizden o markayı da duyabiliyorlar. Ürünleri bizden denedikten sonra satın da alıyor insanlar, aslında bu da markaya pozitif bir katkı sağlıyor. Airfryer kiralamalarında özellikle temizliğinin zor olduğu konusunda kullanıcılardan dönüşler aldık, denemeden alsalardı bu hem dünyaya çok büyük bir yük, hem de aldıktan sonra pişman olma ihtimalleri vardı. Kategorilerimiz arasında çadır, hesap makinesi, kutu oyunları gibi günlük eşyalar da var. İnsanların hayatlarına dokunduğumuz noktalardan bir tanesi de şu: Hayatlarının her alanında bizi kullanabiliyorlar. Bir öğrenciyi düşünün sınav döneminde hesap makinesi kiralıyor, aynı zamanda arkadaşlarıyla buluşurken kutu oyunu kiralıyor. Veya yeni çıkan bir oyunu denemek istediği için bizden Playstation kiralıyor.

Kiralama süreleri ne kadar?

Bizim sistemimiz minimum üç gün çalışıyor. Biz kullanıcıları hiçbir şekilde kargoyla uğraştırmıyoruz adreslerine kurye ile teslim yapıyoruz ve iade gününde de tekrar kurye ile ürünü alıyoruz. Burada daha kısa dönemli kiralamayı sahipleniyoruz. Hem ihtiyaçlar kısa dönem sürdüğü için, hem de gerçekten kullanıcıların da kiralama süreleri aslında hep 3 - 5 gün arasında gidiyor. Daha uzun kiralamalar da yapılıyor. Şirketlerle çalışıyoruz onlarla 6 ay, 1 yıl gibi kiralamalar da gerçekleşiyor. Bunlar kategoriye göre de değişiyor.

Kiralama süreci nasıl işliyor?

Şu anda tek bir depomuz var İstanbul'da. İstanbul'daki depomuzdan diğer illere de bir günde gidiyor. İki model var bizde: Bir kullanıcılar kendi eşyasını kiralayabiliyor kendi adreslerinde bulunan. Hangi ürünü kiralamak istediğinize bakıyorsunuz uygulamadan. Ürünü seçtiğinizde günlük fiyatını görebiliyorsunuz burada gerekli bilgileri girerek alım ve geri verme tarihi gibi hemen kirala butonuna tıkladığınızda ürün sepetinize ekleniyor. Bundan sonra da hep alıştığımız online alışveriş metodu devam ediyor. Tüm bu süreçlerde operasyon ekibi olarak da mail, SMS geliyor ya da herhangi bir hasar durumu varsa ne yapmanız gerektiği bilgileri size geliyor.

Ürünler için sigorta var mı?

Güvenli eşya kiralama sigortasını hayata geçirdik. O tarafta çeşitli partnerlerimiz var, ürünler sigortalı bir şekilde gidiyor.

İlk ne kiraladınız?

Taşınabilir hoparlörlerden kiralanmıştı. O dönemde kargo anlaşmamız yoktu, biz götürüyorduk ürünleri. O zamanları düşününce biraz da duygulanıyorum.

Yurtdışına yönelik bir planınız var mı?

Bizim sloganımız 'İhtiyacın varsa kirala'. Varsapp'in varsa'sı buradan geliyor. Global için planlarımız var. Yurtdışında rakiplerimiz var, orada gerçekten güzel işler de ilerletiyorlar ama hâlâ girilmeyen pek çok pazar var. Özellikle yurtdışındaki sürdürülebilirliğe olan olumlu bakış açısı gerçekten kiralamanın her ülkeye gitmesi gerektiğini gösteriyor. Çeşitli pazarlarda araştırmalarımız sürüyor. Yakın zamanda globalde bir Türk şirketi olarak temsil etmeyi isteriz.

Dünyanın yükünü hafifletme çabası

Paylaşım ekonomisi yeterince hızlı yaygınlaşıyor mu?

Aslında Türkiye'de bu alışkanlık hâlâ oturmaya çalışıyor. İnsanlar günlük eşyalarını çok fazla kiralanabildiğinin farkında değiller. Kullanıcıların bu alışkanlıklarını değiştirme konusunda büyük bir misyon da üstleniyoruz. Gerçekten şu anda dünya üzerinde çok büyük bir yük var. Bu oluşturduğumuz karbon ayak izleri ve karbon salımı endüstriyel tarafta çok fazla var. Gördüğümüz kadarıyla üretilen çoğu ürün kullanılmadan imhaya gidiyor. İnsanlar bunu kiralama sektöründen önce birinden ödünç alma şeklinde ilerletiyordu. Biz onun aslında şu an teknolojik halini oluşturmuş bulunmaktayız. Markalara da veri sunuyoruz; karbon ayak izini ne kadar düşürdüklerini ve dünyaya ne katkı sağladıklarını... Kullanıcılara da aynısını sunuyoruz. Dünyada özellikle insanlar da bu konuya çevreci yaklaşıyorlar. İmhaya gitmeden kullanılma süresi gerçekten çok güzel bir şey. O ürünlerin belki daha az üretilmesine, ilerleyen dönemde birçok markanın kiralama sektörüne yönelmesine de fayda sağlayabilir. Biz bu tarafta o kullanıcı alışkanlığını elimizden geldiğince sağlamaya çalışıyoruz. Tekrarlanan sipariş oranları da doğru yolda olduğumuzu ortaya çıkıyor.

Yeni girişimcilere neler önerirsiniz?

Şu anda gerçekten bu alanda çok fazla destek var. Kuluçka programları, girişimcilik hızlandırma merkezleri, yarışmalar, çeşitli hibe programları. Siz fikrinizi geliştirmek için bu tarz yerlere kayıt olduğunuzda oradan geri dönüşler aldıktan sonra şirketinizi kurmak için gerekli olan avukat desteğine kadar alabiliyorsunuz. Eğer bir fikirleri varsa ilk başta bu tarz yerlere başvurmalarını öneririm. Öncesinde bir startup'ta, kulüplerde çalışmalarını önerebilirim. Böylece oradaki yapıyı ve işleyiş sürecini de görmüş olurlar. Bu işi yaparken önceden tanıdıkları biriyle ortak olmalarını önerebilirim. Zeynep'i daha önce tanımasaydım belki süreç böyle pürüzsüz ilerlemezdi.

Eğitim ve iş hayatı deneyimleriniz?

İstanbul Üniversitesi Biyoloji mezunuyum. Aslında bunu söylediğimde herkes şaşkınlıkla karşılıyor. Gerçekten farklı bir bölümde okuyup girişimci olmak isteyen pek çok kişi olabilir. Sürdürülebilirlik tarafına da bakıyorum burada. Zeynep'in bu tarafta bir deneyimi var ve biz birbirimizi tamamlıyoruz.

Yatırım almaya başladı

Bugüne kadar aldığınız yatırım miktarı nedir?

Geçen yıl 1.2 milyon TL'lik yatırım aldık. Şirket Ortağım Melek Yatırım Ağı'ndan aldık. Bu yatırımın önemi şuydu: Türkiye'de bu işin yapılabileceğinin kanıtıydı bizim için bir yandan da aynı zamanda marketing de oldu. Yatırım sürecinin arkasında çok uzun bir uğraş var. Bizim için de bir cansuyu oldu. Yatırımdan öncesinde sadece kişiden kişiye kiralama yaparken yatırım sonrası içeriye hem markaları ekledik, hem de kendi kategorimiz olan Varsapp Tech'i açtık. Burada Varsapp Tech'te aslında kullanıcı ve markaların da ürün koymadığı daha yüksek fiyatlı ve daha özgür olduğumuz bir alan. Biz orada mesela Playstation kiralatıyoruz ve aslında yanında hem oyuna, hem de iki tane oyun koluna da ihtiyacı da olduğunu biliyoruz. Burada daha paket halinde bir kiralama seçeneği sunuyoruz. Yatırımdan sonra da işler çok büyük bir ivme kazandı. O bilinirlikle de beraber aslında marka anlaşmalarımız da çok kolay olmaya başladı. Tekrar yatırım turuna çıkmayı planlıyoruz, görüşmelerimiz sürüyor.

En çok kiralanan oyun konsolları

Platformu en çok hangi yaş aralığı kullanıyor ve en çok ne kiralıyorlar?

Bizim hedef kitlemiz ikiye ayrılıyor: Bir ürün kiralayanlar var, bir de ürününü kiraya vermek isteyenler... Ürünü kiralayan tarafta 18-30 yaş arası. Bu insanlar genellikle öğrenci ya da çalışan; bütçesini doğru kontrol etmek isteyen ya da ürünlere çok fazla ücret ödemek istemeyen kişiler. Ürünlerini kiraya veren taraf ise işte artık hayatı düzene oturmuş, bir dönem çok fazla eşya almış ve onları şimdi nasıl değerlendireceğini düşünen taraf. Bizim en çok Playstation ve direksiyon setlerimiz kiralanıyor.