Şoför Nebahat, Irazca, Ezo Gelin ve Kadın Hamlet’imiz: Fatma Girik

ATİLLA DORSAY - Fatma Girik gitti. Yeşilçam’ın ünlü Dört Yapraklı Yonca’sından biri hayatımızı terk etti. İşin tuhafı o, dördü arasında sinemaya en erken adım atanıydı. Daha 1957 yılında “Leke” ile başladı oyunculuğa. Asıl ününü Memduh Ün’ün yönetmenliğindeki “Ölüm Peşimizde” (1960) ile yaptı. Ve Dört Yapraklı Yonca’dan ilk gideni de o oldu.

1960’lar boyunca gerilimli polisiyeler geldi: “Bire On Vardı”, “Varan Bir”, “Kanun Karşısında”, “Ölüm Temizler” gibi… Hepsi Memduh Ün imzalı filmlerdi bunlar... Sonunda da birlikte yaşamaya başladılar. Aynı yıllarda Atıf Yılmaz’ın “Keşanlı Ali Destanı” da olay olmuştu. Ben Cumhuriyet’te Türk sineması üzerine yazmaya başladığım 1970’lerde onun “Vatan ve Namık Kemal”, “Namus”, “Toprak Ana”, “Kızgın Toprak”, “Kambur”, “Kuma” gibi filmlerini yazdım. Ve onu gözde oyuncularım arasına aldım.

Gina’nın kıskandığı güzel

Onunla yüz yüze tanışmamız, 1975 yılında oldu. Ben Moskova Film Festivali’ne katılmıştım. O da Fevzi Tuna’nın “Kızgın Toprak” filmi için gelmişti. Kremlin Sarayı’ndaki görkemli baloda İtalyan yıldızı Gina Lollobrigida da vardı. Gina ona bakıyor, büyük olasılıkla bu daha genç ve güzel aktrisle aynı karede yer almak istemiyordu. O günden sonra başlayıp yıllar sürecek dostluğumuz, önceleri komşuluktan destek aldı. Biz 4. Levent’te oturuyorduk. Onlarsa çok yakınındaki Manolyalı Sokak üzerinde, tipik bir Levent evinde… Birbirimize pek çok kez gidip gelmişliğimiz vardır. Ayrıca başta Antalya olmak üzere yerli festivallerde buluşmamız da…

Bir keresinde o ve Memduh Bey ile birlikte buluşup ortak bir söyleşi yapmıştım. Anlatacak o kadar çok şeyleri vardı ki... O günlerde beraberlikleri, 50. yıla ulaşmak üzereydi. Ve evlenmeseler de sonuna dek mutlu yaşadılar. Eğer evlenselerdi, Fatma soyadını değiştirip Ün yapar mıydı? “Bunu hiç düşünmedim. Evliliği önemsemiyorum; sanırım soyadımı korurdum” demişti. Onun Şişli Belediye Başkanlığı da oldu. 1989’dan 1994’e dek süren… İşine öylesine iyi sarılmıştı ki... Ve şöyle demişti: “Aslında bu kadınlara daha yakışan bir iş. Çünkü kadınca bir yumuşaklıkla çok şeyi halledebiliyorsun. Hiç paramız yoktu ama neler neler yapmadık."

180’i aşkın film

Yılmaz Güney’le “Acı” ve “Yarın Son Gündür” filmlerini yaptı. Onun elinde hiç senaryo görmediğini, tüm konuşmaların son dakikada sette yazıldığını belirtmişti. Sonuç olarak çok iyi bir kariyer yaptı ve 180’i aşkın filmde oynadı. Ünlü seks filmleri döneminde bile “Ağrı Dağı Efsanesi”, “Meryem ve Oğulları” hatta Metin Erksan’ın deneysel filmi “Kadın Hamlet”te rol aldı.

1980’lerde filmlerini azalttı. 90’larda ise hiç film çevirmedi. 2005 yılında Memduh Ün’ün son filmi “Sinema Bir Mucizedir”de oynadı. Arada televizyonda “Söz Fato”da programı, diziler ve şov programları yaptı. 2009’da ünlü Amerikan dizisi “The Golden Girls/Altın Kızlar”ı yerlileştirdiklerinde, Türkan Şoray ve Hülya Koçyiğit’le birlikte oynadı. Dizi hâyli popüler oldu.

Memduh Ün, 2015 yılında vefat etti. 95 yaşındaydı. Uzun bir ömrün ve hep süregelmiş bir aşkın sonu... O günden sonra Fatma’nın da sağlığı iyiye gitmedi. 2020’de ölüm haberi yayıldı. O ise “Ben ölmedim, gayet iyiyim” diyerek bunu yalanladı. En son ekim 2020’de bir beyin ameliyatı geçirdi. Ondan da sağ salim çıktı.

Zilha, Şoför Nebahat, Irazca, Kanlı Nigar, Ezo Gelin, Kadın Hamlet gibi kişilikleri canlandırarak toplumsal belleğimize yerleşmiş oyuncu sonunda teslim oldu. Onu hiç unutmayacağız.

Her zaman söz Fato’da

90’lar televizyonda reality show’ların yükseliş yıllarıydı. Fatma Girik de belediye başkanlığı görevinden sonra bu akıma ayak uydurdu. “Söz Fato’da” adlı programda ödün vermeyen yöntemleri ve dobra tarzı ile suçlunun peşinden koştu, adalet aradı. Girik’in programı o yılların en çok izlenen yapımlarından oldu. Kendine özgü katı ve dobra yöntemleri, yasaları çiğnediği ve kişilik haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle sık sık şikâyet konusu oldu ve sanatçı hâkim karşısına çıktı. Girik, “Söz Fato’da” programı için korkusuzca davranmasının bedelini az daha canıyla ödeyecekti. Canlandırma haber için bir binanın üçüncü katından atlayan sanatçının bel omurunda kırık meydana geldi ve Taksim İlk Yardım Hastanesi’nde acil ameliyata alındı. Girik, “Bu kez haksızlığa uğrayan tüm kadınların, zor durumda olan herkesin arkasında ve tüm Türkiye’nin yanında olacağız” diyerek 2006’da “Fato ile Yeni Bir Hayat” adlı programla televizyon ekranlarına dönmüş ama bu program “Söz Fato’da” kadar ses getirmemişti.

Şişli’nin en ünlü belediye başkanı

Sanatçıların siyasete atılması her zaman çok konuşuldu, ilgi çekti ama hiçbirinin etkisi Fatma Girik’inki kadar uzun soluklu olmadı. Girik, 1984’te büyükşehir ve ilçe belediyeleri için çıkartılan Yerel Yönetimler Kanunu çerçevesinde yeniden yapılanarak belediye statüsünü alan Şişli’nin ikinci (ve aynı zamanda ilk kadın) Belediye Başkanı oldu. Sosyaldemokrat Halkçı Parti’den aday olup yüzde 38,72 oy oranıyla seçilen sanatçı, 1989-1994 tarihleri arasında görev yaptı.