Ne olacak bu ‘Dünyanın Hali’

Gizem Çetimen - 2018 yılında kaybettiğimiz psikiyatr ve yazar Engin Geçtan’ın meslektaşı ve öğrencisi Timuçin Oral ile birlikte hazırlayıp sunduğu “Dünya Hali” programının dinleyicisiyle buluşmasının üzerinden 20 yıl geçti. Açık Radyo’da yayınlanan programın kayıtları, Oral tarafından yeniden gündeme getirildi. Geçtan’ın anısına önce radyonun 47’nci yayın döneminde dinleyicilerle buluşan bu kayıtlar geçen ay Can Yayınları etiketiyle kitap halinde okura sunuldu.

Karantina günleri

Engin Geçtan ve Timuçin Oral, ilk kez 30 Ekim 2000’de “Dünya Halleri” programını yaptı. Programda Geçtan, Punta Arenas’tan Kuzey buzullarına, Patagonya’nın sonsuzluğundan Copacabana Plajı’nın dalga seslerine uzanan seyahatlerinden biriktirdiklerini, hem Türkiye’ye hem de dünyaya dair altını çizdiği anekdotlarını, 2000’li yılların başında insanlığın ve yaşamın geniş perspektifli bir resmini dinleyicisine aktarmıştı. Radyoda üç yayın dönemi devam eden “Dünya Hali”ne pek çok yazar, psikiyatrist ve sanatçı konuk oldu. Timuçin Oral’ın yayına hazırladığı kitabın, editörlüğünü ise Sıla Tanilli üstlendi. Oral, kitabın öz sözünde “Dünya Hali”ni yazılı bir hale getirme fikrini “Programda yalnızca mesleki değerlendirmeler değil, o günün Türkiye’si ve dünyayla ilgili ilginç saptama ve tartışmalar da olduğundan, bunların yazılı olarak bulunmasını çok önemsiyordum. Ayrıca, Açık Radyo yararına basılacak bir kitabın, radyoyu kurulduğu günden ölümüne dek dinlemiş ve desteklemiş olan Engin Hoca’nın da isteyebileceği bir şey olduğunu düşünüyordum” sözleriyle anlatıyor.

Her bölümde farklı bir konunun konuşulduğu programda Cem Akaş’ın programa katıldığı bir bölümde Geçtan ve Akaş, popüler kültürün tanımından başlayarak 70’li yılların kültürüne, yazar ve hekim gözüyle içgörü kavramının tanımı üzerine konuşuyor. Akaş, gelecek kaygısı ile geçmişin ağırlığının etkisinden söz ederek sanki bu günleri görmüşçesine “ Giderek nefes alamaz hale geldiğimiz metropolün karantinaya alınıp yalnızca düşünsel üretime katkıda bulunan insanların, bu daraltılmış çemberin dışına taşarak orada doğayla yeniden bir olmaya çalışmalarının tek seçenek olduğu” iddiasını ortaya atıyor. Pandemi kısıtlamaları sebebiyle insanların kendini doğanın kollarına attığı bugünler, Geçtan’ın sözlerini test etmek için en uygun zaman gibi duruyor. Ne kadar etkisi olacağı ise okurun takdiri...

Programın müzikleri YouTube’da

Kitabı bitirdikten sonra programı dinleyip o günlere dinlemek isteyenlere kitabın içinde önemli bir hizmet var. Kitapta yer alan her bölümün sonunda bir karekod bulunuyor. Bu kodu telefonunuza okutarak programları dinlemek mümkün.

Ayrıca Timuçin Oral ve kitabın editörü Sıla Tanilli, kitabın hazırlık sürecinde programda çalınan parçaları da bir listede toplayarak Açık Radyo’nun YouTube hesabı üzerinden paylaşılmasını sağlamış. Böylelikle edebiyatseverler, kitabı okurken program müziklerini de aynı anda dinleyebilecekler.