27.03.2022 - 06:48 | Son Güncellenme:
Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr - Özellikle bahar aylarında ortaya çıkan polenler, alerjisi olanları ciddi şekilde etkileyebiliyor. 'Saman nezlesi' veya 'alerjik rinit' olarak da bilinen mevsimsel alerjiler, ilkbaharda sıklıkla gördüğümüz sarımsı toz olan polene karşı vücudumuzun verdiği bir tepki.
BURUN TIKANIKLIĞI, HAPŞIRMA, GÖZLERDE KAŞINTI VE SULANMA
Böcekler poleni toplayıp farklı yerlere taşırken, diğer bitkiler poleni rüzgar yoluyla havaya bırakıyor. Bu, mevsimsel alerji belirtilerinin de ana nedeni olarak tanımlanıyor. Polenler ile temasa geçtiğinizde, bağışıklık sisteminiz polenleri davetsiz misafir zannediyor. Daha sonra bu algılanan istilacıya ise hapşırma, burun akıntısı ve tıkanıklığı ile kaşıntılı, sulu gözler gibi bir alerjinin belirgin semptomlarına neden olan diğer kimyasalları salgılayarak yanıt veriyor.
YÜZDE 200’LÜK ARTIŞ YAŞANACAK
Araştırmalar araçlardan, enerji santrallerinden ve diğer kaynaklardan yüksek oranda karbondioksit emisyonu üretilmeye devam edilmesi halinde toplam polen oranında yüzde 200'e varan artış yaşanacağını gösteriyor. Ayrıca küresel ısınma nedeniyle polen mevsiminin genel olarak ilkbaharda 40 gün daha erken başlayacağı ve 19 gün daha uzun süreceği tahmin ediliyor.
Toplam nüfusun yüzde 30’unu etkileyen polenlerin, önümüzdeki yıllarda burun akıntısı ve baş ağrısından çok daha geniş bir etkiye sahip olacağı da öngörülüyor. Amerika Astım ve Alerji Vakfı'na göre, ABD'de yetişkinlerin yüzde 30'u ve çocukların yüzde 40'ı alerjiden muzdarip. Polen alerjisi olan kişilerde, hangi polen türüne alerjisi varsa o polenlerin havada olduğu dönemlerde alerji belirtileri ortaya çıkıyor. Bu belirtiler çoğu zaman kişilerin günlük yaşamlarını ve hayat kalitelerini de etkiliyor. Polen miktarı bitkinin nasıl büyüdüğüne bağlı. Artan küresel sıcaklıklar birçok alanda bitki büyümesini hızlandırıyor ve bu da polen üretimini tetikliyor. Bunun yanı sıra polen artışının nedenlerinden biri de karbondioksit emisyonları. Karbondioksit fotosentezi besliyor, bitkiler de büyüyerek daha fazla polen üretiyorlar.
MASKE, GÜNEŞ GÖZLÜĞÜ VE ŞAPKA ŞART!
18 yaş altındakilere çocuk alerji uzmanı, 18 yaşından büyüklere de yetişkin alerji uzmanları polen alerjisi teşhisi için alerji testi yapabiliyor. Ancak alerji testinde polenlere hassasiyet saptanması sizin illaki polen alerjinizin olduğunu göstermiyor. Alerji testinde saptanan polen hassasiyetiyle birlikte polen alerjisi belirtilerinin de ortaya çıkması gerekiyor. Bu nedenle de alerji uzmanları tarafından test sonuçlarının değerlendirilmesi, sonuca göre hangi polenlerden kaçınılması gerektiği ve alerji aşısının faydalı olup olmayacağının araştırılması önemli konulardan biri.
Çocuk Alerji ve İmmünoloji, Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ahmet Akçay, alerji mevsiminin polen tipine göre değiştiğini belirterek ağaç polenlerinin şubat-mart, çim polenlerinin mayıs-haziran ve yabani ot polenlerinin ise sonbahar aylarında görüldüğünü söyledi. "Bazen de polen alerjisi sebze, meyve ve kuru yemiş yedikten sonra ağız içinde kaşınma, dilde, dudakta şişme gibi belirtilerle kendini gösteren polen besin alerjisi sendromuna da neden olabiliyor" diyen Prof. Dr. Ahmet Akçay, polen mevsiminde alerjiden korunmak için alınabilecek önlemler konusunda tavsiyelerde bulundu:
“Polen sayısı yüksek olduğunda açık hava aktivitelerinizi sınırlayın. Polen mevsimi boyunca pencereleri kapalı tutun ve astım ve alerji dostu filtre eki ile merkezi klima kullanın. Polen mevsimi başlamadan önce alerji ilacı almaya başlayın. Yatmadan önce saçınızı her gün yıkayın ve şampuanlayın. Güneş gözlüğü ve şapka giyin. Dışarıda çok zaman geçiren evcil hayvanlarla yakın teması sınırlayın. Açık hava etkinlikleri sırasında giyilen kıyafetleri değiştirin ve yıkayın. Giysilerinizi dış mekan hattında değil, bir kurutma makinesinde kurutun.”
Tedavide ilaç tedavisi ve aşı tedavisinin kullanılabildiğini dile getiren Prof. Dr. Ahmet Akçay, “İlaç tedavisinde antihistaminikler ve kortikosteroid içeren burun spreyleri, burun tıkanıklığına faydalı ilaçlar kullanılabiliyor. Göz alerjisi için ise yine kaşınmaya faydalı ilaçlar öneriliyor" dedi.
'FIRTINA ASTIMI'NA DİKKAT!
Polen alerjisine neden olabilen ağaçların sıklıkla zeytin, dişbudak, servi, kayın ve çınar ağacı olduğunu söyleyen Prof. Dr. Ahmet Akçay, polen mevsimine girilmeden önce yerel hava durumu raporlarının takip edilmesinin önemine de değindi. Akçay, “Daha yüksek polen oluşumuna neden olan yüksek ısının olduğu günleri, fırtınalar sırasında oluşan rüzgârı fark ederek önlem alabilirsiniz. Kovid-19 döneminde kullanılan maskeler, polenle teması önemli derecede azaltır. Bu günler muhtemelen 'fırtına astımı' olarak bilinen bir fenomene neden olabilir. Astımlılar özellikle fırtınadan sonra dışarı çıkarlarsa şiddetli reaksiyonlar gösterebilirler. Alerji mevsimi öncesinde klimalarınızın ve otomobilinizin filtresini değiştirmenizde de büyük fayda var” diyerek sözlerini noktaladı.