Fotoğraf çektirmek için sıraya giriyorlar! Mahkemede de yanında otobüste de...
30 yaşında görme yetisini kaybeden Avukat Nurdeniz Tunçer, yaşadığı tüm zorlukları altı yıl önce hayatına giren rehber köpeği Kara ile birlikte aştı.
Görme engelli Avukat Nurdeniz Tunçer, 2016 yılında tanıştığı Türkiye’nin ilk rehber köpeği Kara ile duruşmalara katılıyor, toplu taşımaya biniyor, sinemaya, tiyatroya, restorana ve alışveriş merkezlerine gidiyor. Birlikte bir görme engellinin kimseye bağlı kalmadan hareket etmesini sağlayan güvenli gözleri olduğunu anlatmaya çalıştıklarını söyleyen Tunçer, “Kara gibi rehber köpeklerimiz görme engellinin özgürce ve güvenli şekilde toplum içinde sosyalleşmesine yardımcı oluyor. Rehber köpek ile görme engelli bireyin toplum içinde birlikte dolaşmalarına izin verilmediği sürece rehber köpek görevini yerine getiremiyor. Çünkü rehber köpek kılavuzluk ettiği görme engellinin ayrılmaz parçasıdır. Bunun toplumda kabul görmesi ve yadırganmaması çok önemli. Günümüzde 65 ülkede 30 binden fazla rehber köpek, görme engellilere 100 yılı aşkın süredir hizmet veriyor. Bulundukları toplumda tanınıyor ve her ortama girebilmesi kabul görüyor" dedi.
‘GÖRME ENGELİM BENİ HİÇ YILDIRMADI’
İlk olarak 10 yaşında görme kaybı yaşayan Tunçer, 30 yaşına kadar yavaş yavaş görme sorunlarıyla karşı karşıya kaldı. İlerleyen zamanlarda ise bu durum giderek arttı. Tunçer bu süreci, "Her şey 10 yaşımda müzik dersi alırken notaları müzik defterimin porte aralığına yazamadığımı fark ettiğimizde başladı. Öğretmenim ‘gözlüğünü takar mısın?’ dedi. Benim gözlüğüm yoktu. Basit bir miyop problemi gibi düşündüm. Ancak aslında öyle değildi. Türkiye’de ve yurt dışında birçok hastaneye ve doktora gittik. İlaç kullanımından olabilir dediler ancak yüzde 100 bir teşhis koyamadılar. Bunun çaresi yoktu ve bununla yaşamayı öğrenmek zorundaydık. Bakıyorsunuz görüyorsunuz ama görüntü, anteni düzgün çalışmayan eski bir televizyonun ekranı gibi… Kısa bir zaman içinde hayatımda ciddi değişmeler meydana gelecekti. Yine de bu eğitime çok meraklı bir çocuk olarak beni hiç yıldırmadı" sözleriyle anlattı.
"Hâkim olan dedemden etkilenerek 8 yaşında avukat olmaya karar verdim ve tüm yaşadığım olumsuzluklara rağmen hayallerimden hiç vazgeçmedim. Hayattaki bu duruşumun en büyük kaynağı bana her koşulda destek olan ailemdi. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni kazanmayı çok istiyordum. Annemle babam daha kolay bir üniversite ve bölüm tercih edebilirsin, tüm kararlarının arkasındayız ama karar verirsen dönmek yok dediler. Ben zaten karar vermiştim ve ilk tercihimde istediğim üniversite ve bölümü kazandım. O kapıdan girmek dünyanın en mutlu olaylarından biriydi. Okulu bitirdim ve sonrasında Amerika’da kısa bir dönem eğitim aldım."
‘MAGGİE MOORE ROL MODELİM OLDU’
Rehber köpekler konusundaki ilk farkındalığının ABD’deki eğitimi sırasında olduğunu ileten Tunçer, “Orada ve Avrupa’da yaşayan görme engelli bireylerin yaşam koşullarının ülkemizdekinden çok daha iyi olduğunu anladım. Dönemin İngiltere Büyükelçisi Richard Moore’un eşi Maggie Moore ile tanıştıktan sonra kendisi benim için rol model oldu. Maggie Moore da benzer süreçleri yaşamıştı ve rehber köpeği ona her ortamda eşlik ediyordu. Birlikte Rehber Köpekler Derneği’ni kurmaya karar verdik” diyerek derneğin kurulma hikâyesini anlattı.
REHBER KÖPEKLERİ ÜCRETSİZ VERİYORLAR
Rehber Köpekler Derneği’nin, görme engelli bireylerin toplum içerisinde kendilerine olan güvenlerini artırarak daha özgür hareket etmelerine yardımcı olmak amacıyla 2014 yılında faaliyetlerine başladığını aktaran Tunçer, “Avrupa Rehber Köpekler Federasyonu üyesi ve Uluslararası Rehber Köpekler Federasyonu üye adayı olan Türkiye’deki tek derneğiz. Dernek, uluslararası sertifikalara sahip eğitmenler tarafından eğitilen rehber köpekleri, görme engelli bireylere ücretsiz olarak verir ve görevleri süresince veteriner, gıda ve bakım ihtiyaçlarını karşılar” bilgisini paylaştı.
"Yüzde 90 oranında görme engeli olan kişilere rehber köpek veriliyor. Ancak öncesinde birlikte uyumları test ediliyor. Fiziksel yapı ve yürüyüş temposu gibi özelliklerdeki eşleşmeleri yaşam konforu için önem taşıyor. Rehber köpekler görme engelli vatandaşların en yakın arkadaşları, yol göstericileri oluyor. Onların yaşamlarını daha sağlıklı ve sosyalleşerek geçirmeleri açısından büyük önem taşıyorlar. Uzun ve kapsamlı bir eğitimden geçen rehber köpekler, kılavuzluk ettiği bireylere her ortamda eşlik ediyor, güvenli ve bağımsız hareket etmelerini sağlıyor."
'DESTEĞE İHTİYACIMIZ VAR'
Derneğin çalışmaları doğrultusunda köpeklerin, rehber unvanını kazanmaları için uzmanlar tarafından eğitildiğini dile getiren Tunçer, “Eğitimi başarıyla tamamlayan köpekler görme engelli bireylere verilmek üzere hazır hale geliyor. Türkiye’de halen 7 rehber köpek aktif olarak görev yapıyor. Eğitim aşamasında olan adayların sayısı da her gün hızla artıyor. Rehber köpek eğitmenliği çok uzun eğitim gerektiren meşakkatli bir süreç. Derneğimiz bünyesinde uluslararası sertifikalara sahip bir rehber köpek ve hareketlilik eğitmeni bulunuyor. Belli aralıklarla yurt dışından uluslararası dereceli eğitmenler davet edilerek, eğitmenlerin eğitimi güncelleniyor. Eğitmenlerin sabırlı, pozitif ve yabancı dil bilmesi büyük önem taşıyor. Köpek bağışına, köpeğin eğitimi sürecinde gönüllü bakıcı ailelere, okula ve rehber köpek eğitmen adaylarına ihtiyaç var. Rehber köpeklerimizin eğitim alanları için okul projemizi hayata geçirebilmenin imkanlarını zorluyoruz” diye konuştu.
"Bir rehber köpeğin eğitilmesi 6 aydan 2 yıla kadar sürüyor. Eğitiminin ilk aşaması rehber köpek olmaya yapı olarak daha uygun olan türlerden seçilen yavruların 6-8 haftalık erişkinliğe geldiklerinde gönüllü ailelere teslim edilmesiyle başlıyor. Yavru köpekler gönüllü ailelerde bir yıla yakın ön eğitimini, eğitmen eşliğinde tamamlıyor. Bu eğitimi tamamen eğitmen gözetiminde bir eğitim süreci daha izliyor. Görme engellinin testleri sonrasında köpek ile eşleştirmesi yapılıyor. Rehber köpekler Türkiye’de genellikle Golden veya Labrador cinslerinden seçiliyor."
‘BİZİMLE FOTOĞRAF ÇEKİLMEK İÇİN SIRAYA GİRİYORLAR’
Kara ile ilk duruşmasına Fethiye’de katıldığını söyleyen Tunçer, “Hakime hanım çok mutlu oldu ve bana çok doğal davrandı. Ankara ve İstanbul’daki adliyelerde de herkes benimle ve Kara ile fotoğraf çekilmek istiyor, sıraya giriyorlar. Bunun için yolumuzu kesiyorlar. Kara’dan korkmuyor, onu seviyorlar. Kara duruşma esnasında kürsünün altına giriyor ve mahkeme bitene kadar sessiz sakin uyuyor. Toplu taşıma ya da dışarıda görenler Kara’yı çanta zannediyor. Kürkünüzü düşürdüğünüz diyenler de oluyor” diyerek insanların Kara’ya olan yoğun ilgisini anlattı.
