Okulda dövme ve piercing yasaklarına büyük tepki

Yönetmelikle saç boyama, vücuda dövme ve makyaj yapma, pirsing takma, bıyık ve sakal bırakma da yasaklandı.

27 Eylül 2014 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan yönetmelik değişikliğine göre 26/11/2012 tarihli ve 2012/3959 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Okul Öğrencilerinin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmeliğin 3'üncü maddesinin 6'ncı fıkrası yürürlükten kaldırılarak 4'üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) ve (e) bentleri yeniden belirlendi.

Buna göre, "Okullarda yüzü açık bulunur; siyasî sembol içeren simge, şekil ve yazıların yer aldığı fular, bere, şapka, çanta ve benzeri materyalleri kullanamaz; saç boyama, vücuda dövme ve makyaj yapamaz, pirsing takamaz, bıyık ve sakal bırakamaz. Okul öncesi eğitim kurumlarında ve ilkokullarda okul içinde baş açık bulunur."

Milli Eğitim Bakanlığı Okul Öğrencilerinin Kılık ve Kıyafetlerine Dair Yönetmelik değişikliğinde yer alan dövme ve piercing yasaklarına uzman psikolog ve pedagoglardan tepki yağdı.

Yasaklar Tepki Çekti

Yasakların temel insan haklarına ve Anayasa’ya aykırı olarak ‘beden ve vücut dokunulmazlığına müdahale’ anlamına geleceğini söyleyen uzmanlar, özellikle ergenlik çağındaki çocuklarda meydana gelebilecek travmalara dikkat çekti. Görüşler özetle şöyle:

Soyup dövmeye bakmak felaket olur

Prof. Dr. Elvan İşeri (Gazi Üniversitesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı): Dövmeleri genellikle ergenlik çağındaki çocuklarda görüyoruz. Ergenlik çağının en önemli özelliği farklı olmak, kendi bedeni hakkında söz sahibi olduğunu hissettirmek için yapılan yenilik arayışlarıdır. Bu çağda çocuklar kılık kıyafetten saç rengine kadar birçok değişikliğe eğilim gösterir. Ailenin ve eğiticilerin bilgilendirmesi, yol göstermesi gereken bir yaşta, çocuğu yasaklarla boğuşturmak doğru bir davranış değil. Dövmeyi ve piercing’i ilkokulda ve ortaokulda çok fazla görmüyoruz. Ergenlikte bedenin denetlenmesi çocuğun ruh sağlığı için son derece yanlış bir davranış olur. Forma içinde kalan bir dövmenin denetlenmesi nasıl olacak, gerçekten merak ediyoruz. Çocuğu soyup vücudunda dövme araştırması yapmak onun için tam bir felaket olur. Bedene müdahale anlamı taşıyan bir kontrol, çocuğun beden dokunulmazlığının ihlali anlamına gelir.

Kalıcı psikolojik sorunlar oluşabilir

Dr. Başak Alpas (Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi-Klinik Çocuk Psikoloğu): Özellikle ergenlik döneminde bedene yaptırılan dövme, hızma ve piercing bu yaştaki çocukların içindeki ‘ben’i erişkinlere, otoriteye (anne- babaya, öğretmene) gösterme eylemidir. Kendini ifade etmeye çalıştığı fırtınalı bir dönemdir. Amaç, ilköğretim çağında madde kullanımını engelleme, cinsellik konusunda bilinçlendirme, davranış bozukluğunu ya da intiharı önlemek ise aile-okul işbirliği yapılması daha sağlıklı bir yol çizmektedir. Aksi takdirde bedeninde dövme olan bir ergenin dövmesinin silinmesi ile kendini ifade etmeye çalışan ergenin tüm değerleri elinden alınarak daha ciddi, hatta kalıcı psikolojik problemlerin ortaya çıkmasına yol açabilir.

Yasak merakı artırıp yaygınlaştırır

Doç. Dr. Nurper Erberk Özen (Psikiyatrist): Dövme öğrencinin görünmeyen bir yerindeyse saklayan durumuna düşecek, okulda yasak işleyen kişi olacaktır. Eğer sildirmesi istenecekse ve çocuk bunu kabul etmezse, yönetime karşı koymuş olacak. Öte yandan yasak özellikle ergenlik yaşlarında merakın artmasına, hatta yasak olan konunun yaygınlaşmasına neden olur. Çocuğun bedeni ile ilgili olan bu durumda, okul idarecilerinin nasıl bir yol izleyeceği önem taşıyor. Dövme ve piercing öğrencinin bedeni ile ilgili kendisinin aldığı bir karar. Buna müdahale etmek temel haklara aykırıdır. Beden dokunulmazlığını çiğnemek, son derece yanlış ve riskli bir karar. Dövmesini sildirmeyen öğrenci öğretmenleri ve arkadaşları tarafından dışlanmayla da yüz yüze gelebilir. Gruplaşmalar meydana gelir ve ötekileştirme yaygınlaşır. Okullardaki sevgi ve saygı iklimi bozulur.

Beden dokunulmazlığına müdahale

Dr. Çiğdem Kudiaki (Klinik Psikolog): Dövmeyi yasaklamak temel haklar üzerinden bedenin dokunulmazlığına müdahale anlamına gelir. Kendi bedeni hakkında söz sahibi olan bireylere, yine bedeninde yer alan bir dövme nedeniyle karışmak, cezalandırmak, aşağılamak insan haklarına aykırıdır. Yönetmelikte yer alan ve yasaklanan dövme ile piercing konusunda izlenecek yol çok iyi belirlenmeli. Ergenlik çağındaki öğrencilerin ciddi sorunlar yaşayacağından endişe ediyoruz. Çocuk yaptırdığı dövmeyi saklayacak mı, vücudunun görünmeyen yerindeyse okul idaresi bunun kontrolünü nasıl yapacak, elbiselerini çıkarmasını mı isteyecek? Ergenlik çağındaki çocuklar özellikle bedeni, yani dış görünüşü ile farklılaşmak ister. Maalesef toplumun birçok kesiminde bu çocukları baskı altına almak ağırlıklı bir görüş.