‘Karaciğer yağlanması siroza neden oluyor’

Sağlık Bakanlığı’nın araştırmasına göre, Türkiye’de her 100 erkekten 20.5’i, her 100 kadından 41’i obez. Özellikle son 20 yılda obezitedeki artış hızı ürkütücü. Avrupa’ya oranla 2 kat daha hızlı obez oluyoruz ve nüfusun yüzde 60’ı aşırı kilolu. Bu gidişat, karaciğer yağlanması ve sirozdan ölüme uzanıyor. Bu süreçte NBŞ’nin yani ‘Nişasta Bazlı Şeker’ tüketiminin rolü büyük. Meslek yaşamı boyunca NBŞ yoğun beslenmenin yarattığı karaciğer hastalıklarına tanık olan gastroenterolog Prof. Dr. Metin Başaranoğlu, NBŞ ile savaşını başka mecraya da taşıdı. Özellikle çocuk obezitesinde yaşanan artışı sorun eden Dr. Başaranoğlu, ‘Yalancı Şeker/Karaciğerimizi Fruktoz Şurubundan Neden Korumalıyız?’ adıyla kitap yazdı. Kitabını da başlattığı ‘Hediye Kitap’ projesiyle ilköğretim okullarına ücretsiz gönderiyor.

‘Herkesi ilgilendiriyor’

Kargo masraflarını da karşılayan Başaranoğlu, kitabı sağlık alanında politika yapıcıların dikkatini çekmek için yazdığını söylüyor: “20 yıldır obezite üzerine çalışıyorum. ABD’de St. Louis Üniversitesi’ndeki karaciğer merkezinde araştırmalar yaptım, laboratuvarda yağlı karaciğeri ve şişman sirozunu inceledim. Türkiye’ye döndüğümde sirozun en sık nedeninin şişmanlık kaynaklı karaciğer yağlanması olduğunu gördüm. Bu 7’den 70’e herkesi ilgilendiriyor. Tüm Türkiye’deki ilköğretim okullarının yöneticileri bana ulaşıp kitabımdan isteyebilir. Ama özel okullar bu kapsam dışında.”

‘FRUKTOZ’LU GIDAYA HAYIR

Başaranoğlu kitabında, ‘çağın vebası’ dediği karaciğer yağlanmasının sinsi bir hastalık olduğuna dikkati çekiyor: “Yağlı karaciğer hastalığında hasarın nasıl ilerleyeceği kestirilemez. Tanı konulduğu anda siroz olabilirsiniz. Türkiye’de karaciğer nakli bekleyen siroz hastalarının siroz olma nedeni, yağlı karaciğer hastalığı. Siroz ve kansere neden olan karaciğer yağlanması her geçen gün artıyor. Bunun nedeni, hareketsiz yaşam, aşırı kalorili işlenmiş gıdalar, trans yağ ve mısır şurubu kökenli sanayi tipi fruktoz karışımı beslenme. 30 yıl önce margarin/trans yağ ülkemizin en çok satılanıydı. Yağlar konusunda doğruyu gördük ama bu defa da mısır şurubu, fruktoz içeren içecekler belimizi büküyor. Hamburger, döner, patates kızartması, poğaça ve bisküvi yiyerek yine trans yağ alıyoruz.”

En iyisi Akdeniz diyeti

Metin Başaranoğlu, Akdeniz diyetinin karaciğer yağlanmasını büyük ölçüde azalttığını söylüyor: “Karaciğer yağlanmasında tedavinin tek yolu, karaciğeri istirahate almak, yani işlenmemiş gıdalarla beslenmek. Ayrıca yüzde 3 oranında ve daha fazla miktarda kilo verilirse, karaciğer yağlanması azalır.”