İsteyen herkes internette ‘unutulabilecek’

Avrupa’nın en üst yargı mercii, sansür ve kişisel haklar arasındaki ince çizginin belirlenmesine dair önemli bir karara imza attı. Avrupa Birliği Adalet Divanı (ABAD), dün açıkladığı kararı ile bireylerin arama motorlarında ortaya çıkan verileri üzerinde söz söyleme hakkı olduğunu tanıdı.
Bireylerin ‘miadı dolmuş, eksik, ilgisiz ve geçersiz’ bilgileri barındıran linklerin arama motorlarından kaldırılmasını talep edebileceğini belirten mahkeme, insanların ‘unutulma hakkı’na sahip olduğuna hükmetti. Böylece unutulma hakkı ilk kez ulusararası bir mahkeme tarafından tanınmış oldu.
‘Sansür’ itirazı
ABAD’ın kararına temel oluşturan dava, İspanya vatandaşı olan Mario Costeja adlı bir avukatın Google’a yaptığı şikâyete dayanıyor. Costeja, Google’da kendi ismiyle arama yaptığında, borç durumu ve mülkünü zorla satmak zorunda kalmasına yönelik 1998 tarihli yasal belgelere yer veren bir haberin ortaya çıkmasına itiraz etmişti. Avukat, bu borcunu yıllar önce ödediğini, hâlâ bu haberlerin ortaya çıkmasının haklarını ihlal ettiğini belirtmişti.
2009’da yapılan şikâyet sonucunda İspanyol makamları 2010’da Google’ın ilgili linkleri kaldırmasını istemişti. Ancak haberi yayımlayan gazeteye yönelik herhangi bir karar almamıştı. Bunun üzerine Google temyize gitti. İspanya Yüksek Ulusal Mahkemesi de konu hakkında görüş bildirmesi için davayı ABAD’a taşıdı.
Google, bazı linklerin silinmesi yönünde zorlanmasının ‘sansür’ anlamına geleceğini iddia ediyordu. Lüksemburg merkezli ABAD ise ‘eksik’ bilgilerin kaldırılmasının talep edilebileceği kararını verdi. ABAD tarafından alınan karar, 1995 tarihli veri koruma yasası temelinde alındı.
‘Açık bir zafer’
Mahkeme, ‘unutulma hakkı’ konusundaki istisnanın ise ‘ilgili verinin kamu hayatında oynadığı önemli rol’ olduğunun altını çizdi. Karara göre, ilgili verilerin internet sayfalarında yayınlanması yasal olsa bile Google gibi şirketler bu sayfalara ulaşmak amacıyla verdikleri linkleri kaldırmak zorunda.
AB Komisyonu’nun temel haklar ve vatandaşlıktan sorumlu üyesi Viviane Reding, mahkemenin kararını memnuniyetle karşıladığını açıkladı. Reding, bu kararın ‘Avrupalıların kişisel verilerinin korunması için açık bir zafer’ olduğunu vurgulayarak, “Bu karar bugünkü veri koruma kurallarının dijital taş çağından bilgisayar dünyasına uyarlanması gerektiğini tasdik ediyor” dedi.

Google: Bu bir hayal kırıklığı

Google sözcüsü Al Verney, kararın ‘arama motorları ve internet yayıncıları için hayal kırıklığı’ yarattığını aktardı. Verney, kararın sonuçlarının incelenmesi için zamana ihtiyaç duyduklarını vurguladı. Mahkemenin aldığı bu karar, en üst düzey yasal danışmanından aldığı tavsiyeye karşıt olmasıyla da şaşırttı. ABAD’ın hükmü Bing arama motoru olan Microsoft’u ve Yahoo’yu da etkileyecek.

Türkiye’ye de emsal olabilir

Avrupa Birliği Adalet Divanı’nın google ile ilgili verdiği ‘unutulma hakkı’ odaklı karar, Türkiye için de emsal oluşturabilecek. Türkiye’de bugüne kadar Google’la ilgili tazminat davaları açılmış, zaman zaman sonuç alınmayan bazı tedbir kararları çıkmış olsa da bu yönde benzer bir karar verilmiş değil.

Google ise Türkiye sayfasında, arama motorundan bir bilginin kaldırılmasının nasıl mümkün olacağı konusunda şu bilgileri veriyor:
“Google’da bulduğunuz bilgileri derinden önemsiyoruz. İstenmesi halinde, kullanıcıları kimlik hırsızlığı veya mali sahtekarlık gibi belirli bir zarara açık hale getirebileceğine inandığımız kişisel bilgileri kaldırırız. Kaldırabileceğimiz bilgi türleri şunları içerir:
- TC kimlik numarası gibi ulusal kimlik numaraları
- Banka hesap numaraları
- Kredi kartı numaraları
- İmzaların resimleri
Kaldırmayacağımız bilgi türleri şunları içerir:
- Bir kullanıcının doğum tarihi
- Bir kullanıcının adresi
- Bir kullanıcının telefon numarası.”
Google, çocuklarla ilgili pornografik görüntülerin de kaldırılabileceği taahhütünde bulunurken, o bilginin yayınlandığı siteyle iletişim kurulmasını tavsiye ediyor. Sitenin bu bilgiyi kaldırmaması durumunda ise aramalarda bilginin bulunabileceğine örtülü olarak işaret ediyor. Bu nedenle, verilen kararın Türkiye mahkemeleri için de emsal oluşturabileceği, Google aleyhinde bu nedenle davalar açılabileceği belirtiliyor. (ANKARA Milliyet)

Türk ünlüler de geçmişi sevmiyor

5651 sayılı ‘İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’, 4 Mayıs 2007 tarihinde yürürlüğe girmişti. Ancak yürürlüğe giren ‘İnternet Yasası’ yetersiz kalınca yeniden düzenlemeye gidildi. TBMM, 6 Şubat 2014’te yasanın bazı maddelerinde değişikliğe gitti. Yasa, yeni şekliyle daha önce internet ortamından silinemeyen bazı haber ve fotoğrafların kaldırılmasının da önünü açmış oldu. Bu da dünyanın en büyük arama motoru Google’da ünlülerin istemediği haber ve görüntülerin kaldırılmasının önünü açtı.

İşte Google’dan fotoğraflarını sildirmek isteyen Türk ünlüler:

- Gamze Özçelik: Eski sevgilisi Gökhan Demirkol’un tecavüzüne uğrayan ve görüntüleri Demirkol’un sızdırdığını iddia eden Özçelik bu görüntüleri internetten kaldırttı.

- Gülben Ergen: Eski sevgilisi İlyas Atak’la olan özel görüntülerini Ergen kaldırttı.

- Zeynep Mansur: Çıktığı bir tatil sırasında çekilen üstsüz fotoğraflarının silinmesini istedi. Şarkıcının avukatı, fotoğrafların Google’dan da kaldırılmasını talep etti.

- Gizem Yurtoğlu: Manken, şovmen Mehmet Ali Erbil’le ilişkisi olduğu yönündeki haberlerin internetten silinmesini istedi.

- Pınar Eliçe: Bir internet sitesinde bilgisi dışında yayınlanan müstehcen fotoğraflarının kaldırılması için mahkemeye başvurdu.

- Rüzgâr Erkoçlar: Geçirdiği operasyon sonucunda erkek olan oyuncu, eski halini görmek istemediğini söyleyerek, fotoğraf ve haberlerin silinmesi için avukatına yetki verdi.

- Tarkan: Modacı Ramazzo Roma’yla çekilmiş fotoğrafının internette dolaşması üzerine Google’dan sildirmek için avukatı aracılığıyla girişimde bulundu.

- Şebnem Dönmez: Oyuncu, geçmişte çektirdiği çıplak fotoğraflarını internetten kaldırtmak için harekete geçti.

( MAGAZİN SERVİSİ)