Hani adrese dayalı kayıt sistemi vardı?

Okullar açıldı, trafikte okul servislerinin sayıları da arttı. İstanbul Umum Servis Araçları İşletmecileri Esnaf Odası’na (İSAROD) kayıtlı, sadece İstanbul’da 14 bin okul servisi var. Özel okullar ile liselerdeki öğrenciler, oturdukları ilçelerden farklı yerlerdeki okullarda öğrenim görebiliyorlar. Devlete bağlı ilkokul ve ortaokullarda ise adrese dayalı kayıt sistemi var. Buna rağmen birçok okulun önünde servisleri görünce bunun nedenini araştırdık, oturdukları semtlerden farklı semtlerdeki okullarda okuyan öğrenciler olduğunu öğrendik.
Çocukları daha iyi bir eğitim alsın diye ailelerin bir kısmı çocuğunun ikâmetgahını okulun bulunduğu semtte oturan birinin evinde gösteriyor. Ancak çocuk ailesiyle yaşamaya devam ediyor. Velilerin bir kısmı ise çalıştığı işyeri okulun bulunduğu semtteyse ikâmetgah olarak burayı gösteriyor. Bir kısmı da okul aile birliğine 1500 TL’ye varan miktarlarda bağışta bulunarak farklı semtlerdeki okullara çocuklarını gönderebiliyorlar. Bir ilkokul öğretmeninden aldığımız bilgiye göre okullardaki kayıt sistemi aslında merkezden yürütülüyor ancak sistem el altından kayıtların yapılmasına da açık. Okulun örneğin 100 kontenjanı var, 80 kişi okulun bulunduğu semtten alınıyor, geriye kalan 20 kişilik kontenjan da farklı semtlerden gelen öğrencilerle dolduruluyor. Burada da aileler bağış ve torpile başvuruyor.
Okul seçiyorlar
İstanbul’daki ilkokul ve ortaokulları ziyaret ettik. Bulundukları bölgelere göre başarılı okullar arasında gösterilen okullara servisle gelen birçok öğrenci bulunuyor. 2-3 sokak mesafedeki yerler için servis kullanan öğrenciler olduğu gibi örneğin Nişantaşı’nda yer alan bir okula, Okmeydanı, Kuştepe, Etiler, Kasımpaşa hatta Zeytinburnu’ndan bile gelen öğrenciler var. Ailelerin büyük çoğunluğu kendi oturdukları semtlerdeki okulların eğitim kalitesini beğenmedikleri için çocuklarını bu okullara kaydettirdiklerini söylüyor.
Örneğin Gayrettepe’de bulunan bir ilkokulda farklı semtlerden gelen 5 servis aracı, Nişantaşı’ndaki bir ortaokulda da 13 servis aracı hizmet veriyor. Ailelerinin araçları ve toplu taşımayla gelenleri de ekleyince öğrencilerin önemli bir bölümünün okulun bulunduğu semtten farklı bir yerden geldiği görülüyor. Bu durum başarılı birçok devlet okulunda da aynı.
Kağıthane’de oturan ve çocuğunun saat 09.00’da ders başı yapılan okula yetişmek için saat 07.00’de kalktığını belirten Veli Tuğba A., “Eğitim kalitesi açısında daha iyi olduğu için Gayrettepe’deki okula kaydettik. Eşim bu semtte çalışıyor o nedenle kayıtta zorlanmadık. Servis için 250 TL veriyoruz” diyor.
Şoförler Üzeyir S. ve Ali Osman S. ise aynı okulda 19 yıldır servis hizmeti verdiklerini söylüyorlar.
Servislere dikkat!
Öğrencilerin büyük çoğunluğu okula servisle gidiyor. Bu noktada ailelerin endişe duydukları konuların başında da güvenlik geliyor. Konuyla ilgili İSAROD Başkanı Hamza Öztürk’e okul servislerinin ne kadar güvenli olduğunu ve ailelere servislerde nelere dikkat etmeleri gerektiğini sorduk. İstanbul’daki okul servislerini kullanan şoförlerin İSAROD’a kayıtlı olduğunu belirten Öztürk, şoförleri eğitimden geçirdiklerini ve onlara belge verdiklerini kaydediyor. Şoförlerin öncelikle sabıka kayıtları ve ehliyetlerini kontrol ettiklerinin altını çizen Öztürk, eğitimlerin kalite kontrolü, çocuk psikolojisi, ilk yardım, trafik, kişisel iletişim gibi konuları kapsadığını belirtiyor. Ailelerin, servis şoförlerini yakından tanımaları gerektiğine dikkat çeken Öztürk, servis şoförünün İSAROD’a kayıtlı olduğunu gösteren belgeye, ehliyete, sabıka kaydına bakmalarını öneriyor.
Servislerdeki hosteslerin kendilerine kayıtlı olmadığını vurgulayan Öztürk, hostesleri servis şoförünün belirlediğini, bu kişilerin de çoğu zaman şoförün eşi ya da bir veli olduğunu ifade ediyor. Hosteslerin sabıkasız, diplomalı, kadın ve anne olması gerektiğini söyleyen Öztürk, hosteslerin sorumluluğunun şoförde olduğunu belirtiyor. Servis şoförlerinin tamamını güvenli bir şekilde hazırladıklarını ancak bazı şoförlerin psikolojisinin bozulabildiğini kaydeden Öztürk, “Bize gelen şikâyetleri yerine gidip değerlendiriyoruz. Yüz kızartıcı suçlar varsa meslekten el çektiriyoruz” diyor.
Zeytinburnu’nda oturuyor, Şişli’de okuyor
Servis kullanan öğrenciler, iyi bir eğitim almak için çok erken saatlerde kalkıp yola çıkıyor. Kimi okulunu çok sevdiği için uykusuzluğa ve yola katlanıyor, kimi ise bu durumdan şikâyetçi. İşte o görüşler:
Baran (Ortaokul öğrencisi): Kasımpaşa’da oturuyorum, Nişantaşı’nda okuyorum. Ailem ilçemizde iyi bir okul bulamadığı için bu okula kayıt yaptırdı. Aylık 160 TL servis ücreti ödüyoruz. Okula gelirken sabah kalkmakta zorlanıyorum.
Eylül (Ortaokul öğrencisi): Şişli’de oturuyorum ama evim, okulumun yer aldığı semt olan Nişantaşı’na uzak. Servise yetişmek için saat 6.00’da uyanıyorum. Okula İngilizce eğitimi iyi olduğu için kayıt oldum. Annemin iş yeri okula yakın, o nedenle kayıtta zorlanmadım.
Emre (Ortaokul öğrencisi): Zeytinburnu’nda oturuyorum, Şişli’de okuyorum. Okulumun eğitimi ve öğretmenleri çok iyi, ayrıca disiplinli. O nedenle ailem tercih etti. Erken kalkmam gerekiyor o yüzden zorlanıyorum.
Esin (İlkokul öğrencisi): Levent’te oturuyorum, Gayrettepe’de okuyorum. Servisle okula gidiyorum. Yolum 20-25 dakika sürüyor. Okulumdan memnunum. Serviste benim gibi farklı yerlerden gelen arkadaşlarım da var.

Adrese dayalı kayıt sisteminin olduğu ilkokul ve ortaokulların önlerinde onlarca servis aracı bulunuyor. Çünkü öğrenciler oturdukları ilçelerden farklı yerlerdeki okullarda öğrenim görüyorlar.