Kabataş Anadolu Lisesi Öğrencileri
CEMRE EKŞİ, GİZEM NUR GÜR, AYÇA NAZ ALTUN, KEREM KUBİLAY, GİRAY DÜZEL, KEREM BUDANAZ, BERKCAN PİŞET, ZELAL BEŞALTI, MELİSA URAZ, SİMGE SÖNMEZ, HATİCE LAMİA AYDIN, ZEYNEP KOCASLAN
Milliyet işbirliğiyle Almanya Çevre Vakfı (DBU) ile IZOP Enstitüsü tarafından gerçekleştirilen “Çevrecilikle Kurulan Köprüler: Türkiye ve Almanya” projesi kapsamında, Kabataş Anadolu Lisesi öğrencileri Almanya’da büyük meyve bahçelerinde ağaçların nasıl yetiştirildiğini ‘ağaç koruma görevlileri’yle yerinde konuşarak gözlemledi. İşte öğrencilerin ağzından ağaçların hikayeleri:
Almanya’nın Frankfurt Bad Homburg’da Kirdorfer, Obererlenbach, Platzenberg ve Pilgerrain adlı alanlarda meyve bahçeleri bulunuyor. Main Appelhaus’u geçtikten sonra 80 elma türü sizi karşılıyor. 1900’lü yılların başında bu elmalardan şarap üretiliyordu ancak fazla maliyetli olduğundan ve meyvelere zarar veren bir bit türü yüzünden verim azaldı. Bunun en büyük sebebi 1970’li yıllarda ilerleyen teknoloji ve kalan yaşlı ve bakımsız ağaçların çok fazla bakıma ihtiyacı olmasıydı. 7-24 bakıma ihtiyacı olan bu ağaçlara 1980 yılından itibaren yenileri katıldı ve zarar görmüş ağaçların bakımı halk tarafından yapıldı. Bahçeleri hayata döndürmeyi amaçlayan bu gönüllüler ilk defa 2005 yılında Kirdorfer’de bir araya geldiler. Bilgilendirme ve eğlence amaçlı olan bu etkinlikler “Elma Günü” olarak adlandırılıyor ve günümüzde de devam ediyor.
Bilimden de faydalanıyorlar
Meyve bahçeleri 60 hektarlık alan kaplıyor ve 3000 meyve ağacı barındırıyor. Bu meyve bahçelerinde kiraz, erik ve armutun yanı sıra elma daha çok yetiştiriliyor. IKF ve Bad Homburg’un maddi desteğiyle 40 yıldan beri ilk defa şarap üretimine başlandı.
Ağaçların bakımında bilimin desteği de alındı. Fareler ve tavşanların, ağacın en hayati kısmı olan kök ve kabuğunu kemirmesini önlemek için gövdenin altına metal tel ve kola yerleştiriliyor. Budama da ağacın korunması kadar önemli. Ağacın üst dalları alttakilere oranla her zaman daha ince olmalı ki tüm ağaç ışık alabilsin. Budamanın bir diğer sebebi ise ağacın öz suyu ile ilgili. Bu su önce üst dallara iletiliyor. Bu durumda üst dalların gereğinden kalın ve fazla olması alta iletimini engelliyor. Diğer bir tehdit unsuru ise mantarlar. Söz konusu mantarlar bitkiden hızlı büyüdüğünde tüm ağaca yayılır ve onun sonunu getirir. Çiçeklerin tozlaşması için rüzgar yeterli değil. Bu yüzden arılar kullanılıyor. Bahçelerde telle sarılmış bir alanda arı kovanları bulunuyor.
Bahçedeki ağaçlar kontrolcüye emanet
Lohrberg’deki Main Appelhaus’da görevli (Main elma bahçesi) ağaç kontrolcüsü Karsten Liebelt, mesleğinin inceliklerini anlattı:
n Bir ağaç kontrolcüsü neler yapar?
Ağaç kontrolcüsünün birden çok vazifesi vardır. İlk olarak ağaçları düzenli olarak kontrol etmek işimizin en önemli kısmıdır. Ağaçların düzenli olarak büyümesi ve ağaçların yıkılma tehlikesine karşı önlemler almak yan görevlerimiz arasında.
n Ağaç kontrolcüsü olmaya nasıl karar verdiniz?
İlk önce ormancılık eğitimi aldım ancak mesleğimi istediğim şekilde yapamadım. Daha sonra ağaç denetimcisi olmaya karar verdim. Bu vazifeyi iki yıl devam ettirdikten sonra Avrupa ağaç işçisi oldum. Önümüzdeki 3 sene boyunca da bu görevimi devam ettireceğim.
n İnsanlar mesleğinizi duyduklarında nasıl tepki veriyorlar?
Çevre için çalıştığımızdan ötürü genelde aldığımız tepkiler de pozitif oluyor. Ancak bazen negatif düşüncelerle de karşılaşabiliyoruz. Bazen işimizin neyle ilgili olduğunu bilmeyen insanlar işimizin gereksiz olduğunu düşünebiliyorlar.
n Bu mesleği edinmek için nasıl bir eğitimden geçmek gerekiyor?
Önce ormancılık eğitimi almak gerekiyor. Ardından da ‘Doğal Alan Araştırma ve Geliştirme Kurumu’ tarafından 2007’den beri yapılan sınavda başarılı olunması lazım.
n Ağaçları tehdit eden durumlar nelerdir?
Suyu emme özelliği olmayan topraklar, yağışların az olması, bazı zararlı böceklerin sayısının artması, şiddetli esen rüzgarlar gibi etkenler ağaçları olumsuz etkileyip tehlikeye sokuyor.
n Peki bu gibi durumlardan olumsuz etkilenen ağaçlara nasıl müdahale ediliyor?
Her ağacın belli bir standardı olmadığı için her ağaca farklı tedaviler uyguluyoruz. Ağaçların dallarına suyun eşit gitmesi için o ağaçları ihtiyaçlar doğrultusunda budarız. Eğer rüzgardan yıkılma tehlikesi varsa ağaç gövdesi desteğe sabitlenir.
n Meslek hayatınız boyunca en hoşunuza giden ve de sizi en çok rahatsız eden durumlar nelerdir?
Bu mesleğin en güzel yanı hep hoş ve iyi insanlarla çalışma ve tanışma şansı sunması. Ayrıca güvel ve güneşli havalarda dışarda olmak gibisi yok, fakat 80 km’ye varan yolculuklar, yağışlı ve soğuk
hava biraz rahatsız ediyor.
Frankfurt’taki raylı sistem yarasalara göre düzenlendi
Ağaç kovuklarının içinde neler olup bittiğini hiç merak ettiniz mi? Bu kovuklar sayısız hayvan türünü kötü hava şartlarından ve başka hayvanlara yem olmaktan koruyor.
Ayrıca yavrular için güvenli bir yetişme alanı ve kış uykusu için sıcak bir ortam sağlıyor. Ağaç kovukları sosyal böceklere, farklı kuş türlerine, memeli hayvanlara, sincaplara ve yarasalara ev sahipliği yapıyor.
Uçma yeteneklerinden dolayı en yaygın memeli hayvanlardan biri olan yarasalar için en ideal yaşam alanı ağaç kovuklarıdır. Zaman geçtikçe bu kovuklar içerisinde büyük yarasa kolonileri oluşuyor.
Sanılanın aksine kan emen yalnızca bir yarasa türü var ve ender bulunan bu tür sadece Güney Amerika’da yaşıyor.
Dünya genelinde ise yarasaların korunmaya ihtiyacı olduğu bir gerçek. Onların geniş popülasyonu, yaşam alanlarının insanlarla sık kesişmesine sebep oluyor. Avrupa’nın ağaç başkenti Frankurt’ta yarasaların doğal yaşam alanlarının bozulmaması için bazı büyük adımlar atıldı. Raylı sistemlerin, yarasa yuvalarının yoğun olduğu bölgelerden geçirilmemesi, parklarda bazı bankların yerlerinin değiştirilmesi ve yuva bulunan ağaçların etiketlenerek insanların uyarılması alınan önlmelerden yalnızca birkaçı. Yarasaların korunması için bu kadar büyük emek ve maliyet harcanmasının ana nedeni ekosisteme sağladıkları yararlar. Bir gecede beş binden fazla sivrisineği yemeleri, tıpkı arılar ve kelebekler gibi çiçeklerin nektarlarını emerek çiçek polenlerini etrafa saçmaları yarasaların dünyaya faydalarından sadece bazıları...
Böyle projeler yalnızca Frankfurt’la sınırlı kalmamalı; başka şehirlere, başka ülkelere de yayılmalı. Sarf edilen bu emeğin kısa vadede değil uzun vadede insanlığa fayda sağlayacağı fark edilerek, bu doğrultuda adımlar atılması gerekiyor.
