Coronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 213'e yükseldi! Coronavirüs nedir, nasıl bulaşır, belirtileri nelerdir?

Coronavirüs konusunda araştırmalar her geçem gün artmaya devam ediyor. Çin'in Wuhan kentinde 12 Aralık tarihinde ortaya çıkan halk arasında Wuhan virüsü olarak da bilinen Coronavirüs bugüne kadar 170 kişininin hayatını kaybetmesine yol açtı. Çin'de birçok kent karantina altına alınırken Corona virüsünden etkilenenlerin sayısı 7.771'e yükseldi. Artan Corona virüsü nedeniyle kısa süre içerisinde hastane inşaatı başladı ve tamamlandı. Dün akşam saatlerinde Dünya Sağlık Örgütü tarafından acil durum ilan edildi. Yapılan açıklamalarda Coronavirüs konusunda acil durum ilan edilmesinin bazı ülkelerdeki zayıf sağlık durumu olarak gösterildi. Peki dünyayı diken üstünde tutan Coronavirüs nedir? Belirtileri nelerdir?

Coronavirüs'e Türkiye'de henüz rastlanılmadı. Bazı bölgelerdeki hastanelerde güvenlik amaçlı olarak Coronavirüs şüphesi ve belirtileri gösteren hastaların sonuçların netleşene kadar bazı bölge hastanelerinde önlemler alınıyor. 

CORONAVİRÜS NEDİR?

Corona virüsler, kuşlar ve memelilerde hastalıklara sebep olan virüslerdir. İnsanlarda genellikle ciddi olmayan fakat ölüm riski bulunduran solunum yolu enfeksiyonlarına, inek ve domuzlarda ishal, tavuklarda ise üst solunum yolu hastalıklarına sebep olur. Bilinen türleri arasında MERS-CoV, SARS-CoV ve 2019-nCoV sayılabilir.

Corona virüsler, insan ve kuşlar gibi memelilerde hastalıklara sebep olan virüslerdir. İnsanlarda genellikle ciddi olmayan fakat ölüm riski bulunduran solunum yolu enfeksiyonlarına sebep olur. İnek ve domuzlarda ise ishal, tavuklarda üst solunum yolu hastalıklarına sebep olur. Bilinen türleri arasında MERS-CoV, SARS-CoV ve 2019-nCoV sayılabilir.

Coronaviridae ailesinden hayvan ailelerinde bulunan bir RNA virüsüdür. Solunum, sindirim ve boşaltım organlarını etkileyen virüs daha çok ilkbahar ve sonbaharda etkindir. Aslında Corona virüsü kedilerin sıklıkla karşılaştığı bir virüstür. Mutasyona uğramadan öldürücü olma riski neredeyse yok gibidir. Virüs kediden kediye temas yoluyla geçer, yayılma yoluysa genelde dışkıdır. Kedilerin neredeyse yarısı bu virüsle hayatlarında bir kez karşılaşırlar. Bu oran kedilerin toplu yaşadığı yerlerde daha da artar. Tanı testlerinde ise kedilerin metabolizmalarının virüse karşı oluşturduğu metabolik maddeler [antibody düzeyi (titer seviyesi)] ölçülebilir. Belirtiler genelde ateş, ishal ve halsizlik şeklinde olur. Ama neredeyse yüzde yüze varan oranlarda kediler bu virüsün hastalığını yenebilirler. Virüsün yayılması genelde "dışkılama > dışkıyla temas > tüy yalama" şeklinde olur. Düşük bir olasılık da olsa hava yolu da bulaşma yolları arasındadır. Corona virüsünün kedilerin rahatça atlattığı bu hastalığı, virüsün mutasyon geçirmesiyle ölümcül FIP'e dönüşür.

Bilimsel görüşlere göre Corona virüsü %2 ila %10 oranlarında FIP virüse dönüşür (FIPV). Bu mutasyonun nasıl gerçekleştiğine dair viroloji bilimi kesin veri sunamamaktadır. Şu halde Corona virüsünü kapan kedilerin %92-%98'i basit belirtilerle hastalığı atlatırken geri kalanlarda hastalık öldürücü FIP'e çevirmektedir. Corona virüsünün mutasyon geçirmiş hali olan FIP virüsü, FIP hastalığına neden olur.

CORONAVİRÜS BELİRTİLERİ NELERDİR?

İştahsızlık ve kilo kaybı
Ateş
Halsizlik ve durgunluk
Karın bölgesinin şişmesi
Görme sorunları, gözün sulanması ve gözde renk değişimi
Solunum sorunları ve nezle
Denge sorunları
Genel psikolojik durumda değişme, mutsuz ifade

CORONA VİRÜS (KORONAVİRÜS) TANISI NASIL KONULUR?

Tanı, otopsi haricinde kesin olarak konulamaz. Ancak birden çok yapılan testlerin her biri için güvenilirlik artacaktır. En sık kullanılan testler kan testleridir:

Kan testi: Bu test kanda Corona virüsü ile ilgili molekülleri araştırır. Testte, titer seviyesinin 3.200'ün üstünde olması hastalıktan şüphelenme nedenidir. Ancak kan değerlerindeki oynama nedeniyle belli bir süre sonunda test tekrarlanmalıdır. Ayrıca test kedinin Corona virüsü ile bulaşık olup olmadığı hakkında bilgi verir, yani virüsün mutasyon geçirip FIP olduğu ya da geçirmediği hakkında bilgi vermez.

Elisa testi*: Bir tür kan testi

RT-PRC testi*: Dışkı ve ağız içi mukoza testi

FA testi*: Doku ve karın içinde biriken sıvı için test

Karında biriken suyun incelenmesi: Islak FIP'te (bkz.: hastalık türleri) karında biriken sıvıyı inceler. Sıvıda protein oranının 35 g/L'yi geçmesi ve albümin/globulin'in %50'den büyük olması şüphelenme sebebidir. Hastalık sebebiyle karında biriken sıvı karakteristik olarak, kıvamlı, sarı ve bulanıktır.
Röntgen ve ultrason: Karında biriken sıvının ve bölgenin belirlenmesinde kullanılır.
Otopsi: Kedi öldükten sonra kesin tanı için yapılır. Amaç, ölen kediyle birlikte yaşayan kedilerin risk durumunu belirlemek olabilir.

CORONAVİRÜS TÜRLERİ

Alyuvarlara yerleşen virüs tüm vücudu sarar. Bağışıklık sistemini çökertir. İki çeşidi vardır:

Efuziv FIP:

Efüzyonlarla karakterize bu form daha öldürücüdür ve kediye daha çok rahatsızlık verir. Kan damarlarında yaptığı deformasyonla sıvının karın bölgesinde ve dokularda birikmesine sebep olur. Akciğer üzerine basınç olduğundan bu sıvı ara ara alınabilir.

Non Efuziv FIP:

Hastalığın, efuziv forma göre daha yavaş ilerleyen, daha zor gözlemlenen türüdür. İştahsızlık, kilo kaybı, tüy renginde kalitesizleşme, burun renginde açılma, belirtiler arasındadır. Belirtiler yavaş geliştiğinden ve nispeten hafif olduğundan tanı zor konur. Gözlerde de hasara sebep olabilir.

KORONAVİRÜS TEDAVİSİ VAR MI?

Hastalığın kesin tedavisi yoktur. Fakat Bağışıklık sistemi güçlendiriciler, interferonlar, vitamin kürleri (özellikle C vitamini), antibiyotik desteği en önemli tedavi araçları arasındadır.