Çocuğunuz 'doğmamış ikiziniz' olabilir! 'Bir merkez, iki müdür gibi…' İşte kimerizm gerçeği
10.01.2022 - 06:05 | Son Güncellenme:
Tek bedende birden fazla DNA ile yaşamak! Oldukça nadir görülen bu durum tıp dilinde kimerizm olarak adlandırılıyor. Öyle ki dünyaya getirdiğiniz çocuğunuzun bile aslında sizin olmadığı söylenebiliyor. Prof. Dr. Korkut Ulucan kimerizm için, “Bir canlıda farklı kişilere ait hücrelerin varlığı gibi düşünebiliriz; bir merkez, iki müdür gibi” diyor.
Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr - ABD'de 2002 yılında yaşanan bir olayla dünyayı sarsan kimerizm, büyük tartışmalara sebep olmuştu. Eşinden ayrı olan hamile bir kadının karnındaki bebeklerin yapılan DNA testi sonucu kendisine ait olmadığı söylenmiş ve işler bir anda içinden çıkılmaz bir hâle gelmişti.
'BENZER BİR OLAY MANİSA'DA DA YAŞANDI'
Kimerizm, eski Yunan mitolojisinde ateş püsküren ve aslan, keçi ile yılan karması olan korkunç canavar kimeradan (chimera) adını alıyor. Bu tür durumlarda vücudun bir kısmı erkek, bir kısmı dişi olabiliyor. Yani her iki cinsel organ da vücudun yarısında bulunabiliyor. İki farklı göz rengi ya da vücutta ciddi derecede ten rengi farklılıkları gibi ayırt edici özelliklerden söz edilebiliyor.
‘Dünyada da benim bildiğim 100 kadar rapor edilmiş örnek var’ diyen Genetik Uzmanı Prof. Dr. Korkut Ulucan, Türkiye'de de buna benzer bir olayın Manisa’da yaşandığını hatırlattı. Ulucan, "Mahkeme açılan babalık davasında çocukların babadan olmadığına karar vermişti. Ancak sonrasında babanın ilik nakli nedeniyle bünyesinde farklı hücre serileri ve dolayısıyla farklı DNA barındırabileceği ortaya çıkmıştı. Babadan tekrardan saç kökü ve epitel hücrelerden alınan DNA analizlerinde çocukların babadan olduğu sonucuna varılmıştı. O yüzden biz hep DNA analizi için örnek alırken kişilerin herhangi bir organ veya doku nakli, kan alma durumu veya herhangi bir materyal aktarım durumu olup olmadığını sorarız" dedi.
'HAYATTA KALAN İKİZ, ÖLENİN HÜCRELERİNİ KENDİ BÜNYESİNE ALABİLİR'
Gebelik sırasında ve sonrasında kimerizm olasılıklarının biyolojik açıdan mümkün olduğuna değinen Prof. Dr. Korkut Ulucan, “Çift yumurta ikizlerinde de benzer vakalar görülebiliyor. İkizlerden biri diğer ikize ait hücreleri kendi bünyesine alıp doku veya organın bir parçası yapabilir. Hatta ikizlerden biri rahimde öldüğünde diğer ikiz, ölen ikizinin hücrelerini kendi bünyesine alabiliyor. Bu duruma da 'ikiz kimerizmi' deniyor. Kimerizmi en net anlamanın yolu genetik testlerden geçiyor. Kişilere hayatlarının herhangi bir döneminde şüphelenilen durumla ilgili yapılabilecek genetik analiz ile kimerik yapıda olup olmadığı anlaşılabilir" diye konuştu.
'TÜP BEBEK TEDAVİLERİNDE DE BU RİSK VAR AMA...'
Ortaya çıkması çoğunlukla rastlantısal olaylarla gerçekleşen ve nadir sorun çıkaran kimerizm, dikkat edilmesi gereken birçok durumu da beraberinde getiriyor. Örneklerle olayı pekiştiren Prof. Dr. Korkut Ulucan, "Mesela bir kadının yüzde 61 0, yüzde 39 A kan grubunda olduğu bir durumdan bahsedebiliriz. Bu durumda olası kan transfüzyonları açısından risk oluşturma ihtimali bulunuyor. Özellikle bu tip durumlarda yapılacak nakil ve uygulanacak tedavilerin daha dikkatli planlanması gerekiyor” uyarısında bulundu.
Tüp bebek tedavilerinde de çok sayıda embriyo transferi sağlanıyor. Peki tüp bebek tedavilerinde bu risk daha fazla denebilir mi? Prof. Dr. Korkut Ulucan buna, kimerizm için risk ihtimali olduğunu ama bu ihtimalin insanları korkutacak boyutta olmadığını söyleyerek açıklık getirdi. Ulucan, “Zaten bu işlemleri işin yasal uzmanları yaptıkları için olası tehlikeler en aza indirgenmiş durumda. Sadece tüp bebek uygulamalarında değil, kan transfüzyonunda veya herhangi bir doku transplantasyonunda da riskler olabiliyor" vurgusunu yaptı.
