Balyoz’da yargılama yeniden yapılacak

Anayasa Mahkemesi, 230 başvuruyu birleştirerek görüştüğü Balyoz davasında sanıkların, dijital verilerle ilgili raporlar arasında çıkan çelişkilerin giderilmemesi ve eski Genelkurmay Başkanı Hilmi Özkök ile eski Kara Kuvvetleri Komutanı Aytaç Yalman’ın savunma tanığı olarak mahkemece dinlenmeleri talebinin reddedilmesi nedeniyle “adil yargılanma” haklarının ihlal edildiğine karar verdi. AYM Genel Kurulu’nun oybirliği ile aldığı karara göre ihlal kararının giderilmesi için sanıklar yeniden yargılanacak. Sanıkların yeniden yargılama sırasında tahliye edilip edilmeyeceklerine de yerel mahkeme karar verecek. Sanık avukatları ise milletvekili Engin Alan dahil tüm tutuklu sanıkların derhal tahliye edilmesi gerektiğini söyledi.

‘Deliller çelişkili’
Balyoz Davası kapsamında yapılan 230 başvuruyu birleştirerek görüşen AYM, 17 üyeli Genel Kurul’da karar aldı.
AYM heyeti, davanın kilit delili olan 5 No’lu Hard Disk’in de aralarında olduğu dijital delillerle ilgili çeşitli raporlar arasındaki çelişkinin giderilmemesini adil yargılanma hakkının bir unsuru olan “çelişmeli yargılama” ilkesine aykırı buldu.
AYM’nin kararına göre dosya Balyoz davasına bakmakla görevlendirilen Anadolu Adliyesi 4 No’lu Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilecek. Avukatların AYM kararını gerekçe göstererek bugün mahkemeye tahliye taleplerini sunmaları bekleniyor.

Hâkim ve savcılar yargılanacak mı?

AYM’nin kararının ardından sanık avukatları Balyoz’da ağır cezalar veren hakimler ile soruşturmayı yürüten savcıların yargılanmaları gerektiğini savundu. Ancak AYM’nin kararı doğrudan yargılamada görev alan hakim ve savcıların “suç işlediği” anlamına gelmiyor. AYM’nin çeşitli davalarda adil yargılama hakkını ihlal ettiğine dair çok sayıda kararı olduğuna dikkat çeken hukukçular, hakim ve savcıların yargılanmasının ancak bu ihlallere “hukuksal değerlendirme ve takdir yetkileri” dışında başka bir saikle yol açtıklarının ispatlanmasıyla olabileceğini belirtiyor.

Yargı süreci böyle işleyecek

AYM’nin kararı ile sanıklar Anadolu Adliyesi 4 No’lu Ağır Ceza Mahkemesi’nde yeniden yargılanacaklar. Yeniden yargılamanın başlamasından önce de AYM kararı doğrultusunda yapılacak tahliye talepleri ile ilgili mahkeme bir varar verecek. Kulislerde, AYM’nin kararından sonra sanıkların tahliye edilmeleri beklentisi yüksek ancak yine de AYM bu konuda bağlayıcı bir karar almadığı için mahkeme dosya durumuna bakarak bir karar verecek. Yeniden yargılama sanıkların beraat edecekleri anlamına gelmiyor.

Örnek, Fırtına Alan’a tahliye yolu

Kararla birlikte Yargıtay’ca cezaları onanan 237 sanıktan hayatta olan 236’sı ile ilgili yeniden yargılama sonunda beraat olasılığı çıktı. Bu sanıklardan halen cezaevinde olanlar da mahkemece tahliye edilebilecekler. Bu sanıklar arasında 20 yıl hapse mahkûm edilen eski 1. Ordu Komutanı Çetin Doğan, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Özden Örnek, eski Hava Kuvvetleri Komutanı İbrahim Fırtına ile eski Genelkurmay Özel Kuvvetler Komutanı ve MHP Milletvekili Engin Alan’ın yanı sıra emekli Koramiral Ahmet Feyyaz Öğütçü, emekli orgeneraller Ergin Saygun, Şükrü Sarıışık, Bilgin Balanlı, emekli Albay Dursun Çiçek de bulunuyor.

3 sanık AYM’nin kararını göremedi

AYM’nin kararını dava sürecinde yaşamını yitiren Kurmay Albay Murat Özenalp, Albay Halil Yıldız ve Emekli Albay Tarık Akça göremedi. Kurmay Albay Özenalp, Balyoz Davası’nda darbeye teşebbüsten 16 yıla mahkûm olmuştu. Mamak Askeri Cezaevi’nde ailesiyle açık görüş yaptığı sırada beyin kanaması geçiren Özenalp, hayatını kaybetmişti.

Avukatlar tahliye istedi

Sanık avukatları da kararla birlikte tüm hükümlülerin derhal tahliye edilmeleri gerektiğini anlattı:
l Avukat Hüseyin Ersöz: Kararla yeniden yargılamanın yolu açılmıştır. Bu çerçevede sanıkların bir an önce serbest bırakılmaları gerekmektedir.
l Avukat Mahir Işıkay: Bu kararın Askeri Casusluk ve Şantaj davasına emsal olacak. Anayasa Mahkemesi’nin hak ihlali görüşü çok önemlidir. Hangi gerekçe olarak olursa olsun öncelikle infazın derhal durdurulması ve yeniden yargılama yapılması değerlendirilmelidir.
l Avukat İbrahim Şahinkaya: Bu kararı oybirliğiyle alındı. Sanıkların 1 dakika bile cezaevinde durmaması gerekmektedir.

Göreve dönebilecekler

Anayasa Mahkemesi’nin verdiği Balyoz kararı, muvazzaf subaylar açısından ayrı bir önem taşıyor. Yargıtay’ın onama kararından sonra haklarındaki hükümler kesinleşen subay ve astsubayların ordudan ihraç edilmeleri gerekiyordu. Ancak Genelkurmay Başkanlığı’nın Anayasa Mahkemesi sürecini de düşünerek henüz ihraç sürecini işletmediği biliniyor. Bu nedenle, tahliye edilmeleri beklenen subay ve astsubaylar görevlerine dönebilecek.
Yeniden yargılama sonunda suçsuz bulunurlarsa TSK’daki kariyerlerine devam edebilecekler.