Balın artık tadı kaçtı

Elazığ’daki çeşitli marketlerde bal etiketiyle satılan 30 numune üzerinde yapılan laboratuvar analizinden endişe verecek sonuçlar çıktı.

Fırat Üniversitesi Gıda İşleme Bölümü’nden Osman Aygün tarafından gerçekleştirilen araştırmanın analizleri Bayburt Üniversitesi Merkezi Araştırma Laboratuvarı’nda yapıldı. Analiz öncesinde örneklerin, organik bileşiklerin yok edilmesi ve inorganik bileşiklerin  çözünür faza geçirilmesi için çözümleme işlemine tabi tutulduğu belirtildi.

Numunelerde yapılan incelemelerde en yüksek alüminyum miktarı 1112,9 µg/kg olarak ölçülürken, ortalama alüminyum değeri 435,9 µg/kg olarak tespit edildi. Bal örneklerinin arsenik miktarı ise ortalama 4,8 µg/kg olarak bulundu. Çalışmada bu oranların değerlendirmesi esnasında da, farklı bölge ve ülkelerde yapılan araştırma sonuçlarına göre tespit edilen alüminyum ve arsenik miktarının oldukça düşük olduğuna dikkat çekildi.

Kadmiyum riski

Ancak analiz sonuçlarında tespit edilen kadmiyum oranlarının tüketici sağlığı açısından risk oluşturabileceğine dikkat çekildi.

Analizlerde en yüksek kadmiyum miktarı; 3514,1 µg/kg olarak tespit edilirken, 30 numunenin ortalaması ise 337,9 µg/kg olarak saptandı. Araştırmada bu sonuçların limit değerlerin oldukça üzerinde olduğu vurgulanarak, “AB mevzuatında, gıda takviyelerinde bulunabilecek en yüksek kadmiyum miktarı 1,0 mg/kg olarak belirlenmiştir. Ayrıca, insanlar için geçici tolere edilebilir kadmiyum miktarı günlük 0,8 µg/kg, aylık 25 µg/kg olarak tespit edilmiştir. Bal örneklerinde tespit edilen ortalama kadmiyum  düzeyi, söz konusu limit değerler dikkate alındığında düşük olsa da, bazı bal örneklerinde daha yüksek düzeyde bulunmasının, tüketici sağlığı açısından potansiyel bir risk oluşturabileceği söylenebilir” denildi.

Kurşun da yüksek

Yerel bazlı araştırmada bal örneklerinin yarısında AB mevzuatında belirtilen maksimum düzeyden daha yüksek oranda kurşun tespit edildiği belirtilirken, numunelerde ortalama 409,9 µg/kg oranında kurşun olduğunun altı çizildi. Türkiye’nin farklı bölgelerinde üretilen ballardaki ortalama kurşun değerinin 349 µg/kg olduğu, Doğu ve Güneydoğu Bölgelerinde toplanan bal örneklerinde ise kurşun tespit edilemediği örneği verildi.

Bölgeye ve arıya göre değişiyor

Çalışma kapsamında incelenen bal örneklerinde ağır metal miktarlarının farklılık göstermesi, bal arılarının türü, coğrafik bölge, bitki türleri, endüstriyel kirlilik, bala uygulanan hatalı işlemler, metal kap veya ekipmanla temas, zirai kimyasal maddeler gibi faktörlere bağlandı.

‘Tarım ilacı kullanılmamalı’

Analiz sonuçları için, alüminyum ve arsenik, düzeylerinin insan sağlığı açısından risk oluşturmayacak derecede düşük olduğu, buna karşılık kurşun ve kadmiyum düzeylerinin tüketici sağlığı açısından potansiyel bir risk oluşturabileceği belirtilerek şu değerlendirmede bulunuldu: “Toksik metallerle yüksek düzeyde kontamine gıdalar tüketiciler tarafından aldığında metal toksisitesi oluşabileceği gibi, az miktarda metallere uzun süre maruz kalmanın da, zaman içinde kümülatif etkilerden dolayı kronik toksisiteye neden olabileceği bilinmektedir. Balların ağır metallerle kontaminasyonunun azaltılmasında, tarım ilaçlarının yoğun kullanıldığı çevrelerde ve şehir merkezlerine, otoyol ve sanayi tesislerine yakın bölgelerde bal üretiminin yapılmaması gerekmektedir. Ayrıca, ağır metal içermeyen arıcılık ilaçları kullanılmalıdır. Bu konularda, bal üreticilerinin bilinçlendirilmesi önem arz etmektedir” denildi.