GündemAtatürk’ün hayatında İzmir

Atatürk’ün hayatında İzmir

29.10.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:

İzmir Mustafa Kemal Atatürk’ün Kurtuluş Mücadelesi’nin en önemli kentlerinden biridir. Milli Mücadele’den önce Mustafa Kemal İzmir’i birçok kez ziyaret etti.

Atatürk’ün hayatında İzmir

Mustafa Kemal ilk olarak 1905 şubatında İzmir’i gördü. Bu ziyarete ilişkin Ali Fuat Cebesoy hatıralarında şunları söylüyor; “Mustafa Kemal, ben, Müfit Kırşehir ve diğer bazı mümtaz yüzbaşılar İstanbul Limanı’ndan kalkan bir Nemse Vapuruyla Beyrut’a hareket ettik. Ertesi gün öğle üzeri İzmir’e geldik. İzmir’i ilk defa görüyordum üç arkadaş bir araba tutarak Kordonboyu’nda dolaştık. Şehir fevkalade güzeldi. Şehirdeki gazinolarda orkestralar çalıyordu. Birine girmek istedik fakat; sonra vapuru kaçırmaktan korkarak bundan vazgeçtik,.”11 Ekim 1925 günü İzmir Belediye Balkonu’ndan halka hitaben yaptığı konuşmada: “Ben İzmir’i ilk gördüğüm gün mektebi terk ederek menfâma (sürgüne) gittiğim gündür. Bu güzel memlekette, menfâma giderken birkaç saat geçirmiştim. O zaman bu güzel rıhtımı baştan başa bize hasmîâi can olan yabancı bir ırkın mensuplarıyla memlû görmüştüm. O zaman hükmetmiştim ki; İzmir hakiki, asil ve necip Türk İzmirlilerden gitmişti.”Mustafa Kemal Eylül 1907 de Selanik’e geçerken İzmir’e uğramıştır ki bu onun şehre ikinci gelişidir. Üçüncüsü Trablusgarb’a giderken, İzmir’e uğramıştır.

Haberin Devamı

Atatürk’ün İzmir’e gelişi 

30 Ağustos 1922’de Dumlupınar (Başkomutan) Meydan Muharebesi’nin kazanılması ile Yunan ordusu imha edilmişti.1 Eylül 1922’de “Ordular ilk hedefiniz Akdeniz’dir” emrini verir. 9 Eylül 1922’de ordumuz İzmir’i alır. Atatürk İcra Vekilleri Heyeti Başkanı Rauf (Orbay) Bey’e telgrafta: “Birliklerimiz İzmir doğu sırtlarında düşmanın son direnişini kırdıktan sonra bugün mağlup düşmanla beraber İzmir’imize zaferle girdik. Ben yarın öğleden itibaren İzmir’de bulunacağım” der. Aynı gün Yunan’ın ateşe verdiği kasabaya (Turgutlu) varıp burayı ve yanan köyleri geçer. Armutlu’ya gelinir. Burada mola verilir Mustafa Kemal koyu bir güneş gözlüğü taktığı için tanınmaz. Orada bulunan bir ihtiyar, koynundan bir resim çıkarır, bir kaç kere önce resme, sonra Mustafa Kemal’e bakar. Mustafa Kemal gözlüğünü alnına doğru kaldırınca ihtiyar daha yakına yanaşır ve daha dikkatli bakar. Birdenbire yüzünün rengi değişir, her yanı titreyerek, “Bu sensin, bu!” diye bağırır. Sonra orada bulunanlara dönerek, haykıra haykıra “Ey ahali koşun, koşun! Bu odur, Kemalimiz geldi!” der demez bütün halk otomobile koşar. Kadın, erkek, çocuk, yaşlı kimi toprağı, kimi tekerlekleri öpüyor, kimi Mustafa Kemal’in boynuna, eline sarılıyor kimi otomobili omuzlarında taşımaya çalışıyordu. 

Haberin Devamı

Mustafa Kemal 9 Eylül 1922 Cumartesi günü karargâhı ile Belkahve’ye varır. Bir incir ağacının altında Kadifekale’de şanlı bayrağımızın dalgalandığı İzmir’i uzun uzun seyreder. Düşman devletlerin karma donanması körfezdedir. Hava kararıncaya kadar burada kalır. Geceyi geçirmek için Nif’e (Kemalpaşa) gelir. Atatürk yanında Mareşal Fevzi (Çakmak) Garp Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Paşa Garp Cephesi Kurmay Başkanı Asım (Gündüz) Paşa ve karargâhı ile 10 Eylül 1922 günü İzmir’e girmiş, burada Fahrettin (Altay) Paşa İle buluşarak doğruca hükümet konağına gitmiştir. İzmirliler kurtarıcılarını büyük bir törenle, sevinç ve coşkunlukla karşılamışlardır. İzmir Hükümet Konağı balkonundan, Konak alanını hınca hınç dolduran İzmirlileri, selamlayarak kısa bir konuşma yapar. 

Haberin Devamı

İzmir’de düşman bayrağına saygı 

Öğleden sonra bir atın kuyruğuna bağlanmış yerde sürüyen Yunan bayrağını görünce «Bayrağı ters taşıyabilirler fakat; yerde süründürmesinler, bu bizim adetlerimize yakışmaz» diye haber gönderir ve bayrak atın kuyruğundan kaldırılır. İzmirliler Atatürk’e 14 Eylül 1922 tarihinde hemşehrilik teklif ederler ve Atatürk tarafından kabul edilir.