15.01.2020 - 15:58 | Son Güncellenme:
Son dakika haberler arasında yer alan asit yağmuru haberleri vatandaşları meraklandırdı. Asit yağmuru yağacak haberleri vatandaşların ilgisini çekerek, 'asit yağmuru nedir' neden olur, soruları artış gösterdi. Asit yağmuru hakkında bilgi almak isteyenler, asit yağmurunun zararlarını da araştırmaya başladı. Peki asit yağmuru neden yağar? İşte asit yağmuru hakkında merak edilenler...
PERŞEMBE VE PAZAR GÜNÜ ASİT YAĞMURU BEKLENİYOR
Dr. Demirhan sözlerini şöyle sürdürdü:
“Perşembe günü bu yüksek basıncın yerini alçak basınç alacak. Perşembe ve Pazar günü yağış bekleniyor. Şu anda kirli bir atmosferin içindeyiz. Bu şekildeyken yağan yağmur da asit yağmuru olacaktır. Asit yağmurları bütün kirleticileri yere indirecektir. Hava temizlenecek ama yerde asit yağmurlarının etkilerini göreceğiz. Metallerde korozyon, asfaltlarda bozulmalar, arabalarda, cildimizde ve saçlarımızda etkilerini göreceğiz. Hava kirliliğinin en önemli sebeplerinden biri evsel emisyonlarımızdır. Özellikle kış dönemlerinde çok fazla oluyor. Bacalardan çıkan emisyonlar, arabaların egzoz gazları, filtre kullanmayan fabrikalar bunlar yüksek miktarda kirleticiler içeriyor. Bunlar bu günlerde atmosferimizde kalacak ve bize hastalık olarak geri dönecek"
Henüz kar beklenmediğinin de altını çizen Dr. Demirhan, “Önümüzdeki Salı gününe kadar kar beklenmiyor. Yüksek basıncı gelmesi ile birlikte hatta sıcaklıklar da çok yüksek. Bu nedenle kar beklenmiyor" dedi.
ASİT YAĞMURU NEDİR?
Asit yağmuru, asidik kimyasalların yağmur, kar, sis, çiy veya kuru parçacıklar halinde yeryüzüne düşmesine verilen isimdir.
ASİT YAĞMURU NASIL OLUŞUR?
Atmosfere yayılan kükürt dioksit azot dioksit ve karbondioksit gazlarının kimyasal dönüşümlerden geçtikten sonra bulutlardaki su damlacıkları tarafından emilmesi ile oluşur. Daha sonra bu damlacıklar yeryüzüne yağmur, kar gibi yollarla düşerler. Bu toprağın asitlik miktarını arttırır ve tatlı su kaynaklarının kimyasal dengesini bozar.
ASİT YAĞMURU NE OLUYOR?
Havadaki tipik çap konsantrasyonunda oluşan yağmurun pH'ı 5.6 civarındadır. Bu yüzden pH'ı 5.6'nın altındaki yağmur asit yağmuru olarak nitelendirilir.
Ama doğal asit kaynakları yüzünden yağmurun pH'ı zaten 4.5 ile 5.6 arasında değiştiği için 5.0'ın altı daha doğru bir ölçü olarak nitelendirilebilir.
ASİT YAĞMURU NEDEN OLUR?
Asit yağmuru akarsuların zehirlenmesi ve yüksek irtifalardaki ormanların zarar görmesinin başlıca sebeplerindendir.
Asit yağmurlarına yol açan emisyonlar
Asit yağmurlarına yol açan gazların en önemlisi kükürt dioksittir. Kükürtlü bileşiklerin kullanımı üzerindeki kontrol arttıkça nitrojen oksit de önem kazanmaktadır. Senede 70 Tg(S) SO2 fosil yakıt tüketimi ile endüstriyel tüketim sonucunda, 2.8 Tg(S) orman yangınlarından, 7-8 Tg(S) de yanardağlardan atmosfere karışmaktadır.
Doğal kaynakları
Asit yağmurlarına sebep olan gazların, doğada bulunan en önemli kaynağı yanardağlardır. Karada, bataklıklarda ve okyanusta yaşayan bazı canlılar da bu biyolojik süreçlerin sonucunda bu gazları yayarlar.
İnsan faaliyetleri
Asit yağmuruna yol açan en önemli faktör insan faaliyetidir. Elektrik üretimi, fabrikalar ve motorlu araçlar gibi pek çok insan yapımı nesne zararlı gazları atmosfere bırakır. Bu gazlar asite dönüşüp yere geri düşmeden önce yüzlerce km taşınabilirler.Ayrıca asit yağmuruna neden olan sebeplerden en önemlisi parfüm ve deodorantlardır.
Asit yağmurlarının insan sağlığına etkileri
Asit yağmurlarının özellikle tarım alanları etkilemesi direkt olarak insan ve diğer canlılarının etkilenmesine neden olacaktır. Asit yağmurlarının insan sağlığı üzerindeki etkileri konusunda üzerine yapılan araştırmalar sonucunda asit depolanmasının insan sağlığı üzerinde dolaylı ve dolaysız olmak üzere 2 tür etkisi belirlenmiştir. Bu güne kadar yapılan araştırmalar henüz asit depolanmasının insanlar üzerinde dolaysız bir etkisini belirleyememiştir.
Bununla beraber deri, göz ve solunum sistemindeki direkt etkileri dikkat çekicidir. pH 4.6’ ya kadar asitlenmiş göl sularında insan ve tavşan denekleri üzerinde yapılan araştırmalarda belirli bir takım etkiler belirlenmiş, pH’ ın 4 ten düşük olduğu değerlerde gözde tahriş ve kızarıklık oluşmuştur. Asidik zerrecikler genellikle sülfürdioksit ve nitrikoksitlerin atmosferdeki dispersiyonu ile oluşur. Sonuçta oluşan nitrik ve sülfürik asit diğer partiküller (toz, is, kurum, duman vs) üzerine yapışır.
Bu partiküllerin direkt olarak solunması bu asidik yapıların doğrudan akciğerlere kadar gitmesine neden olmaktadır. Asit yağmurları salt insan sağlığına değil,heykel,büst gibi doğal taşlardan yapılan sanat eserlerine zarar vermektedir.