Alternatif takviyeler öldürebilir

Şizofreni hastalığının tedavisine yönelik ‘Milli İlaç Projesi’ üzerine çalışırken, 8 yıl önce FETÖ kumpasına uğrayan Prof. Dr. Tayfun Uzbay, “Cehalet Bilimi” isimli yeni kitabında özellikle alternatif tıp, bitkisel tedavi, gıda ve vitamin takviyelerindeki risk ve aldatmacaları masaya yatırdı. Prof.Dr.Uzbay; “Hastayı görmeden ve hastalığa tanı koymadan internet veya başka bir yolla gıda takviyesi kisvesi altında yapılan pazarlama faaliyetlerinin tamamı şarlatanlık ve sahtekârlıktır” diyor.

Üsküdar Üniversitesi Nöropsikofarmakoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü olarak görev yapan Prof. Dr. Tayfun Uzbay, gıda ve vitamin takviyesi olarak sunulan ürünler için Sağlık Bakanlığı’ndan ruhsat alınmamasını gelişmiş nöropazarlama stratejisi olarak değerlendiriyor: “Gıda takviyelerini kadınlar daha çok kullanıyor. Gebelik ve emzirme gibi özel durumlarda ‘doğal zararsızdır’ yaklaşımı bebek açısından risk yaratabiliyor. Gebelikte kullanılan zencefil, papatya, sarı kantaron otu ve bazı bitki çaylarının uzun süreli kullanımı riskli olabilir. Zencefil varfarin ile etkileşerek kanama zamanını değiştirebilir, hipertansiyon ilaçları ile aşırı tansiyon düşüklüğü ve diyabet ilaçlarıyla kan şekerinde aşırı düşüşler yapabilir. İnternet satışı ile alınan ürünlerde içerik farklı olabiliyor. Bu durumda risk daha da artıyor.

Sarı kantaron uyarısı

Sarı kantaron otundan üretilen ve ilaç görünümlü şekil ve ambalajlarda halk sağlığına sunulan gıda takviyesinin hafif ve orta şiddetteki depresyonların tedavisinde etkili olduğu yolunda bilimsel veriler söz konusu. Sarı kantaron ekstresi başka antidepresanlar gibi serotonin ve noradrenalin artırıcı özelliğe sahip. Gıda takviyesi statüsünde olduğu için sağlık bakanlığı denetiminden de muaf olan sarı kantaron ekstresi benzer etkileri öne çıkarılarak çocuklarda yatak ıslatma sorunları için tavsiye ediliyor. Gıda takviyesi ve doğal ürün algısı ile daha etkili olsun diye imipramin eklenmesi çocuklarda serotonin sendromuna ve kalp sorunlarına yol açabilir. Serotonin sendromu öldürücü olabiliyor.”

Otizmli çocuklarda antidepresan etkisi

“Otizmli her üç çocuktan birinde yüksek serotonin düzeyleri saptandı. Yüksek serotonin düzeylerinin otizmin bazı belirtilerinin oluşmasına katkısı var. Amerika’da Johns Hopkins hastanesinde 966 anne ve bebekleri üzerinde yapılan bir araştırmaya göre gebelik döneminde serotonin artırıcı antidepresan kullanan annelerden doğan bebeklerde kullanmayanlara göre üç misli daha fazla otizm görülmüştür. Serotonin artırıcı özelliği olan gıda takviyesi sarı kantaronun gebelikte çok rahat kullanılmaması için dikkate almamız gereken başka bir veri daha.

Polifenollerin kanseri önleyici etkileri henüz kanıtlanmadan polifenol içeriği bakımından zengin olan yeşil çay bir anda kanserden korunmak isteyenlerin gözdesi oldu. Öte yandan aşırı tüketimi zararlı da olabilmektedir. Bu çayın içinde bulunan flavanoidler fazla alındığında besinlerden gelen demirin emilimini yavaşlatarak demir eksikliğine yol açabilirler.”

Burun damlası uyarısı

Prof.Dr.Uzbay, piyasada çocuklar için burun damlası olarak satılan bir ürün hakkında ciddi uyarıda bulundu:  “Söz konusu ürün bütün eczanelerde bulunabiliyor. Ancak ilaç statüsünde değil. Ürünün içeriğinde okaliptüs ağacı tohumlarından elde edilen uçucu bir yağ var. Bazı kişi ve yaş gruplarında kullanımı riskli. Avrupa İlaç Ajansı, okaliptus yağının epilepsisi olanlarda ve epilepsiye yatkınlığı olanlarda nöbetleri tetikleyebileceği uyarısını yapıyor. 30 ayın altındaki bebeklerde boğulmaya neden olabileceğinden kullanılmaması gerektiğini söylüyor.”