Tarih boyunca İstanbul depremleri
17.08.2021 - 02:27 | Son Güncellenme:
Türkiye'nin dört bir yanında gerçekleşen depremler, ülkemizin bu hiç unutulmaması gereken gerçeğini bizlere hatırlatıyor. Merkez üssü Seferihisar açıkları olan 6.6 büyüklüğündeki İzmir depremi, doğal afetlerin yıkıcılığını bir kez daha gözler önüne seriyor. Yakın geçmişte Elazığ ve Malatya'da gerçekleşen depremlerin yanı sıra Marmara ile Ege'deki hareketlilik de kaygı vericide seviyede. Uzmanlar son dönemdeki hareketlilikten sonra gözlerini yeniden İstanbul'a çevirdi. Büyük bir depremin beklendiği İstanbul, tarih boyunca şiddetli sarsıntılar yaşadı. Kimisi "Küçük Kıyamet" olarak anıldı kimisinde ise Ayasofya ya da Fatih Camii yıkıldı.
Hazırlayan: İhsan Dindar
İstanbul'un tarihi biraz da depremlerle çizilmiştir. Tarih boyunca pek çok şiddetli depremin yaşandığı İstanbul, deyim yerindeyse defalarca yeniden inşa edilmiştir. Yaşanan şiddetli depremler nedeniyle kentin taş ağırlıklı mimarisi zaman içerisinde ahşaba yönelmiştir. Tabii bu da beraberinde deprem kayıplarının yerini yangınlarda oluşan kayıplara bırakmıştır.
Tarih kaynaklarına geçen ilk deprem M.S. 29 yılında gerçekleşti. Elbette bu tarihten önce de İstanbul'da depremler yaşanmıştı. Ancak dönemin kaynaklarında bahsedilen ilk kayıt Gemlik Körfezi'ni de etkileyen bu deprem oldu.
Milâttan sonra 29
Milâttan sonra 29 yılında gerçekleşen depremden ötürü İstanbul büyük zarar görürken İznik tamamen yerle bir oldu. O zamanlar da bölgenin önemli bir yerleşimi olan Byzantion sarsıntıdan olumsuz etkilendi.
Milâttan sonra 434
Milâttan sonra 434 yılında meydana gelen depremin artçıları dört ay sürdü. Kentin güneyinde bulunan deniz surlarının önemli bir kısmı yıkıldı. Sonrasında ise yeniden ve daha güçlü bir biçimde inşa edildi.
Milâttan sonra 447
447 yılında meydana gelen deprem için kayıtlarda kentin 40 gün boyunca aralıksız biçimde sallandığı ifadesi kullanılır. Bu da depremin ne denli şiddetli olduğunu göstermekte.
Milâttan sonra 553 - 554
553 ve hemen ardından 554 yılında meydana gelen depremler İstanbul tarihinin en yıkıcı depremleri olarak tarihe geçti. Kenti çevreleyen surların büyük bir bölümü bu depremde yerle bir olurken kayıtlarda ilk defa tsunamiden bahsedilmekte.
Milâttan sonra 553 - 554
Dönemin kaynaklarında dev dalgaların kenti yuttuğu ifade edilmekte. Bununla birlikte eski Ayasofya'nın büyük hasar gördüğü de ifade ediliyor.
Milâttan sonra 557
Hemen akabinde milâttan sonra 557 yılında meydana gelen deprem için dönemin kaynakları yıldızların yerinin değiştiğini ifade eder. Bu deprem de İstanbul tarihindeki en şiddetli sarsıntılardan biri olarak kabul edilir.
Milâttan sonra 1010
1010 yılının Ocak ayından itibaren başlayan sarsıntılar iki ay boyunca sürdü. Kentin pek çok simge yapısı bu şiddetli depremlerde zarar gördü.
1034
1037 yılında meydana gelen deprem için dönemin kaynakları 140 gün sürdüğünü ve kentin bir beşik gibi sallandığını belirtir.
1037
Belli aralıklarla gerçekleşen depremler silsilesi nedeniyle kentte büyük yıkımlar meydana gelirken kıtlık ve açlık baş gösterdi.
1064
Tarihteki en sarsıcı depremlerden biri olan 1064 depreminde İstanbul'un yanı sıra tüm Trakya ve İzmit bölgesi iki yıl boyunca sallandı.
14 Eylül 1509
Bu sarsıntı Osmanlılar döneminde İstanbul'da yaşanan ilk büyük deprem olarak kayda geçer. Şiddetli sarsıntılarda 109 cami ve binden fazla ev yerle bir olur. Kara ve deniz surlarında kısmi çökmeler meydana geldi. Kaynaklarda 13 bin kişinin bu deprem nedeniyle hayatını kaybettiği belirtilir. Kaynaklarda bu deprem "Küçük Kıyamet" olarak geçer.
1718
Üç gün boyunca süren depremlerde kent büyük zarar gördü. Sokaklar enkaza döndü. Kentin önemli camilerinin minareleri yıkıldı. Binlerce insan bu sarsıntılar nedeniyle evsiz kaldı.
1766
İstanbul tarihindeki en yıkıcı sarsıntılarından biri olan 1766 Depremi ile Çorlu ve Büyükçekmece yerle bir oldu. İstanbul'un camilerinin kubbeleri çöktü. 1766 yılından itibaren 20 yıl boyunca sürekli olarak depremler kaydedildi.
10 Temmuz 1894
Deniz suyunun kaynama noktasına geldiği bu depremde tarihi Kapalıçarşı yıkıldı. Sirkeci'de devasa bir yarık açıldı. Depremin artçıları Edirne'den Marmaris'e kadar geniş bir coğrafyada hissedildi.
17 Ağustos 1999
1999 yılında merkez üssü Gölcük'te gerçekleşen deprem İstanbul'u da etkiledi. Avcılar ilçesi bu depremde büyük zarar gördü.
