Elektrikleri kesilen İspanya ve Portekiz kabusu yaşadı: İşte gece boyu yaşananlardan görüntüler
29.04.2025 - 08:11 | Son Güncellenme:
Toplu kesintiyle birlikte trenlerin durdu, uçakların kalkamadı, internet ve cep telefonu hizmetleri kesildi, trafik ışıkları ile ATM'ler çalışmadı ve bazı hastanelerde rutin ameliyatların yarıda kaldı. İşte İspanya, Portekiz ve Fransa'nın güneyinde dünden bu yana yaşananlar.
Dün yerel saatle 12.33'te, yalnızca beş saniye içinde İspanya'da elektrik üretiminden 15 gigawatt (GW) bir anda sistemden kayboldu. Aynı saatlerde Portekiz'in büyük bölümü ve Fransa'nın güneyinde de kesinti başladı.
Hükümet kaynaklarının açıkladığına göre, bu kayıp o anda ülkede tüketilmekte olan elektriğin yüzde 60'ına denk geliyordu. Sadece bu beş saniye kaos yaratmaya yetti. Sistem çöktü.
Toplu kesintiyle birlikte trenlerin durması, uçakların kalkamaması, internet ve cep telefonu hizmetlerinin kesilmesi, trafik ışıkları ile ATM'ler çalışmaması ve bazı hastanelerde rutin ameliyatların ertelenmesi nedeniyle milyonlarca kişi kaosun ortasında kaldı.
İspanya Ulusal Elektrik Ağı Red Electrica'nın (İspanya Ulusal Elektrik Ağı) on yıl boyunca başkanlığını yapmış olan Jorge Fabra "Bu sektörde 40 yılı aşkın süredir çalışıyorum, ama böyle bir şey hiç görmedim" dedi.
İspanya hükümeti, elektrik kesintisi sonrası bir elektrik krizi ilan etti ve elektrik arzını yeniden sağlamak için çalışmalara başladı. Olağanüstü hal ilan edildi.
Red Electrica ve elektrik şirketlerinin teknisyenleri, elektrik gerilimini geri getirmek için şu anda çalışıyor. İlk aşamada Fransa'ya yakın bölgelerden başlanarak şebeke toparlanıyor. Gerilim şebekeye ulaştığında santraller devreye alınabiliyor ve sistem normale dönebiliyor. Dün akşam saatlerinde Madrid, Valensiya, Murcia ve Castilla-La Mancha'da da kademeli olarak elektrik verilmesine başlandığı bildirildi. Prieto’nun saat 21.30'daki açıklamasına göre, ülkenin yüzzde 35’ine elektrik arzı yeniden sağlanmış durumdaydı.
İspanya ve Portekiz de vatandaşlar gece istasyonlar, havaalanları ve ATM önlerinde uyumaya çalıştı.
Madrid özerk yönetim hükümet başkanı Isabel Diaz Ayuso, hükümetin ihtiyaç halinde ordudan destek alacağı açıklamasında bulundu.
İspanyol El Pais'nin haberine göre ne Başbakan Pedro Sanchez, ne Prieto, ne de diğer resmi kaynaklar bu tarihi enerji kaybının nedenini açıklayabildi. Hükümet kaynakları "Spekülasyon yapmayacağız" diyerek net bilgi vermekten kaçınıyor. Sanchez, soru almadan yaptığı kısa basın açıklamasında "şüpheli kaynaklı bilgilerin yayılmaması" çağrısında bulundu.
Kesinti nedenine dair saatler süren sessizlik sırasında birçok teori ortaya atıldı. Bazıları ise doğrudan yalanlandı. Uluslararası ajanslar Portekiz’in Red Eléctrica’sı olan REN’den gelen ilk açıklamaya dayanarak, İspanya’da olağandışı bir meteorolojik fenomenin kesintiye yol açmış olabileceğini bildirdi.
Ancak REN kaynakları bu bilgiyi yalanladı; İspanya iç bölgelerinde sıcaklık değişimi olduğu iddiasını da reddettiler.
Elektrik kesintisi meydana geldiği andan itibaren ortaya atılan bir diğer iddia da siber saldırı ihtimaliydi. Bunu en güçlü şekilde dile getiren isim, Endülüs Özerk Yönetimi Başkanı Juan Manuel Moreno oldu. Moreno, özerk bölgenin siber güvenlik merkezi tarafından kendisine aktarılan bilgilere dayanarak, "Bu büyüklükte bir elektrik kesintisi sadece bir siber saldırıdan kaynaklanabilir" dedi.
Birkaç saat sonra Avrupa Komisyonu Başkan Yardımcısı Teresa Ribera, Brüksel’de yaptığı açıklamada, İspanyol ve Portekiz yetkililerle temas halinde olduklarını ve "bu olayın bir saldırı sonucu olduğuna dair bir belirti bulunmadığını" söyledi.
İspanya Ulusal İstihbarat Merkezi'ne (CNI) bağlı Kriptoloji Merkezi, siber saldırı ihtimalini araştırdıklarını duyurdu. Ayrıca, Savunma Bakanlığı'na bağlı Ortak Siber Uzay Komutanlığı da olası bir siber kaynaklı kesintiyi araştırıyor.
İki ülkenin neredeyse tamamında elektrik kesintisi yaratacak büyüklükte bir siber saldırı düzenlemek son derece karmaşıktır. Birçok hedefe aynı anda müdahale etmek gerekir.
El Pais'ye konuşan siber güvenlik uzmanı Martín Vigo'ya göre, "Bu ölçekte bir kesinti çok karmaşık olurdu çünkü elektrik şebekeleri çok parçalı yapılardır." Ayrıca böyle bir saldırının tespiti ve analiz edilmesi de kolay değil.
King's College London’dan siber güvenlik uzmanı Lukasz Olejnik de, "Enerji altyapıları çok karmaşık ve birçok zayıf noktaya sahip. Teoride ve pratikte siber saldırılar mümkündür," diyor. Ancak "böylesine büyük ve senkronize bir saldırıyı koordine etmek son derece zordur" diye ekliyor.
