22.03.2021 - 15:40 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Kripto paraların popülerliğini katlamasıyla beraber yeni yeni kavramlar da ortaya çıkıyor. Bunlardan bir tanesi olan NFT yani non-fungible token, değiştirilemez jetonlar olarak Türkçe’ye çevrilebilir. Bu NFT’ler Blockchain teknolojisinin altyapısını kullanıyor. Temelde bizlere bütün görsel, yazılı, işitsel ekserlerin dijital olarak saklanmasını sağlıyor. Eserin sertifikalanmasını sağlayan bu sistem, eserlerin benzersiz olmasını sağlıyor. Bunlar çoğunlukla sanat eseri olmasına rağmen, yeri geliyor atılan bir tweet de olabiliyor.
Hatta daha çok yeni sosyal medyada milyonlarca kişiye seslenen restoran zinciri sahibi Nusret Gökçe, bir tweetini NFT ile 6 bin dolara sattı. Bundan daha önce de Fenerbahçe’ye transferiyle çok konuşulan futbolcu Mesut Özil geleceğin krampon ve forma tasarımlarını, YouTuber Logan Paul Pokemon kartlarını, Elon Musk'ın eşi Grimes müzik videolarını, Twitter CEO'su Jack Dorsey ise attığı ilk tweeti NFT vasıtasıyla satmıştı.
NFT yani bir diğer adıyla dijital sanat/kripto sanat, 11 Mart tarihinde bir dönüm noktası yaşadı. Beeple adıyla tanınan sanatçı Mike Winkelmann dijital ortamdaki eserini 69,4 milyon dolara satmayı başardı. Bu hamle ile bir sanatçının hayattayken kazandığı en yüksek miktar listesinde üçüncü sıraya yerleşen Beeple, sadece bir örnek. Daha sonrasında Bilim-kurgu ve 3 boyutlu sanatla uğraşan Darius Puia arkadaşlarının, eserlerini çılgınca fiyatlara sattığını görüp kendisi de kripto sanat dünyasına girmeye karar verdi ve 250 bin dolar kazandı.
Son günlerde adını sıklıkla duyduğumuz NFT ile sanat ve kripto dünyası bir araya geldi. Dijital ürünlerin en nadir örneklerinden biri olarak nitelendirilen NFT ile hazırlanan sanat eserleri son günlerin en revaçta ve en pahalı ürünlerine sahne oluyor.
Türkiye’deki sanatçılar da bu alana yönelmeye başladı. Dijital sanatçı Tarık Tolunay, Galata Köprüsü ve Karaköy'e ev sahipliği yapan "Fractal İstanbul - Pandemi" isimli eserini Blockchain ile imzalayarak satışa çıkardı. 20 Ethereum'a alıcı bulan Blockchain ile imzalan eserin tek orijinal hali, yaklaşık 36 bin dolara satılmış oldu Tolunay'ın eseri non-fungible token ile Türkiye'den yapılan ilk satış olarak kayıtlara geçti.Ürünün dijital ortamda imzalanmış ve bu sayede kopyalanamaz bir yapıya sahip olan orijinal halini satın alan kişi ise İranlı bir koleksiyoner olduğu açıklandı.
İnternette dijital eserler üreten Beeple(Mike Winkelmann) basılı bir eserini daha önce 100 dolara dahi satamamıştı. Sosyal medya üzerinden paylaştığı eserlerini tek bir çalışmada toplayan sanatçı NFT sayesinde eserlerini şifreledi. Sanatçı bu eserini tam 69 milyon dolara satmayı başardı. NFT ile tekrar gündeme gelen kripto sanat kavramı, geleneksel sanat çevrelerini de kendine çekmeye başladı. 1766 yılında kurulan ve her yıl 80 farklı kategoride 350 açık artırma düzenleyen Christie’s dijital sanatçı Beeple'ın NFT eserini 69 milyon dolara satın aldığını duyurdu.
Cambridge Üniversitesi'nden Maliye profesörü Raghavendra Rau, NFT'ye son zamanlarda artan büyük alakada, salgın nedeniyle insanların evlerine kapanması ve dışarı çıkıp para harcama fırsatı bulamamalarının da payı olabileceğine işaret ediyor. Ne var ki NFT sanatçılarının eserlerinin fiyatlarını bir yere kadar artıp sonra düşeceğini, belki de sadece en zirvedeki sanatçıların eserlerinin uzun vadede kıymetini koruyacağını düşünüyor."Fiyatların bu şekilde fırlayıp uçtuğu bu tür balonları hep görüyoruz. Çok para kazanabiliyorsunuz. Ama bunun bir garantisi yok. Çok para kaybetmeniz de mümkün" diye sürdürüyor. NFT meraklısı ve koleksiyoncu Nelson Rohrbach, kripto sanat hareketini "sanatçıdan eserinin değerini alanlara karşı" bir ayaklanma diye tanımlıyor.
26 yaşındaki Chicagolu pazarlama müdürü, Ocak ayından bu yana kripto sanata 20 bin dolar yatırım yapmış ve NFTlerin güçlü bir yatırım aracı olduğunu, geleceğin piyasalarının ayrılmaz bir parçası haline geleceklerini düşünüyor.
İnternet üzerinden sıklıkla gördüğümüz ‘meme’lere benzeyen bu kedi animasyonu toplamda 590 bin dolara satıldı. Kedi Nyan adı verilen ve arkasında gökkuşağı bırakarak gülen bir kedi animasyonu şubat ayında 300 Ethereum’a (ETH) yani yaklaşık 590 bin dolar karşılığında satıldı. Kripto sanatı eserleri için oluşturulan bir platform olan Foundation'da müzayade yapıldı ve 24 saat içinde eser satıldı.
Bu ayın başlarında, müzisyen Steve Aoki, Antoni Tudisco ile iş birliği oluşturduğu “Hairy” adlı müzik videosunu NFT olarak 8 Mart'ta satışa çıkarttı. Bu video klip 888.888,88 dolara satıldı. Dünyanın en pahalı single’ı olarak kayıtlara geçti. Video, T-Mobile'ın eski CEO'su John Legere tarfından satın alındı.
İsminin belli olmadığı eser NFT olarak kayıt edilen bu şarkı ABD’de 1.33 milyon dolara alıcı buldu. Satın alan kişi şarkının adını kendisi koyabilecek.
Açık arttırma sistemiyle yaptığı Twitter paylaşımını satışa çıkartan Jack Dorsey, geçen haftadan beri dikkat çekiyor. Bu paylaşım için şu anda verilmiş en yüksek teklif 2.5 milyon dolar.
Beeple olarak tanınan Mike Winkelmann, NFT üzerinden oluşturduğu MP koleksiyonunda yer verdiği tüm eserlerini Nifty Gateway adlı sanat platformuna satmayı başardı. 777.777,77 dolara (yaklaşık 6 milyon 197 bin Türk Lirası) satıldı. Beeple’ın Everydays: The First 5000 Days dünyanın en pahalı kripto sanat eseri oluyor. 69 milyon dolarlık bu eserin içinde toplamda 5000 bin sanat çalışması bulunuyor