Son dakika: Koronavirüs bu ülkelere uğramadı!
26.08.2020 - 11:24 | Son Güncellenme:
Dünyanın hemen hemen her yerine yayılan koronavirüs, bu 10 ülkeye uğramadı. Virüsün girmediği bu ülkeler salgını engellediler ama yenebildiler mi? BBC kritik soruyu masaya yatırdı.
Covid-19 dünyanın hemen bütün ülkelerinde yayıldı. 10'u hariç. Peki virüs girmeyen bu ülkeler koronavirüse karşı savaşı kazanmış mı oldular?
Palau Hotel, masmavi gökyüzü ve aynı mavilikteki Pasifik Okyanusuyla çevrili küçücük ada devleti Palau kitlesel turizmle tanışmadan çok önce, 1982'de açılmıştı. Ama o zamandan bu yana ada sevilen bir turizm merkezine dönüştü.
2019 yılında Palau'ya 90 bin turist geldi. Bu, ülkenin nüfusunun beş katı. 2017'de Uluslararası Para Fonu IMF tarafından verilen rakamlara göre turizm, Palau'nun gayri safi yurt içi hasılasının yüzde 40'ını oluşturuyordu.
Fakat bunların hepsi koronavirüs salgınından önceydi. Birleşmiş Milletler üyeleri arasında tek bir koronavirüs vakası görülmeyen 10 ülkeden biri olan Palau'nun sınırları Mart ayının sonundan itibaren fiilen kapalı.
Ne var ki tek bir hasta olmamasına rağmen virüs Palau'da yıkıcı bir etki yarattı. Palau Hotel Mart ayından bu yana kapalı. Kapalı olan sadece o değil. Restoranlar boş, hediyelik eşya dükkanları açılmıyor, otellerde ise sadece yurt dışından döndükleri için karantinaya alınan Palau sakinleri kalıyor.
Koronavirüs vakası görülmeyen ülkeler:
Palau: Palau, Pasifik Okyanusu'nun batısında konumlanmış, Mikronezya'nın bir bölümünü oluşturan 250 adanın meydana getirdiği bir cumhuriyettir. Nüfusu yaklaşık 21.000 olan ülkenin en kalabalık adası Koror, başkenti ise Babeldoab adasında yer alan Ngerulmud.
Tonga: Tonga ya da resmî adı ile Tonga Krallığı, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan ve coğrafi olarak Okyanusya kıtasına dahil edilen bir ada ülkesi.
Vanuatu: Vanuatu ya da resmî adıyla Vanuatu Cumhuriyeti, Güney Büyük Okyanus'ta yer alan bir ada ülkesidir. Volkanik kökene sahip olan takımada, Avustralya'nın 1750 km doğusunda, Yeni Kaledonya'nın 500 km güneydoğusunda, Fiji'nin batısında, Solomon Adaları'nın güneydoğusunda, Yeni Gine adası yakınlarında bulunuyor.
Samoa: Samoa ya da resmî adı ile Bağımsız Samoa Devleti, Güney Büyük Okyanus'unda, Polinezya'da bulunan, adalar topluluğundan oluşan bir ülke.
Tuvalu: Avustralya ve Hawaii'nin arasında bulunan Tuvalu, Kiribati, Samoa ve Fiji adaları ile komşu. Tuvalu sadece 26 kilometre karelik bir yüzölçümüne sahip.
Solomon Adaları: 990'dan fazla adadan oluşan Solomon Adalar, Büyük Okyanus'un güneyinde, Papua Yeni Gine'nin doğusunda yer alan bir adalar devleti.
Kiribati: Kiribati Cumhuriyeti olarak da bilinen Kiribati, Büyük Okyanus'ta Mikronezya ada öbeği içerisinde, Büyük Okyanus'un orta kesiminde, takımadalardan oluşan bir ada ülkesi.
Nauru: 21 kilometrekarelik yüzölçümü ile dünyanın en küçük ada ülkesi olan Nuru, Güney Pasifik’te bulunan bir Mikronezya ada ülkesi.
Marshall Adaları: Marshall Adaları Cumhuriyeti, Mikronezya ada öbeği içerisinde, Okyanusya'da Kuzey Pasifik Okyanusu'nda Hawaii ve Papua Yeni Gine arasında bulunan 31 adet yuvarlak ada grubu, 5 ada ve 1152 adet adacıktan oluşan ada devleti.
Mikronezya: Okyanusya'nın bir alt bölgesi olan Mikronezya, Papua Yeni Gine'nin doğusunda yer alan adacıklar grubudur. Bu bölgedeki ülke ufak bir alanı kaplar.
Okyanusun 'en güzel' olduğu yer: Palau
Palau Hotel'in işletmecisi ve ortaklarından Brian Lee "Okyanus burada dünyanın her yerinden daha güzel" diyor. Otelin 54 odasının sürekli yüzde 70-80 dolu olmasını sağlayan da bu güzellikti. Fakat sınırlar kapatıldığında yapılacak bir şey kalmadı.
Brian "Burası küçük bir ülke. Yerel halk otelde kalmaz" diyor. Otel işletmesi, 20 personelin hepsini daha az saat çalıştırsa da işten çıkarmamış. Brian, "Onlara iş bulmaya çalışıyorum. Tamiratlar, bakım işleri, bunun gibi şeyler" diyor.
Cumhurbaşkanı "gerekli" seyahatlerin 1 Eylül'de başlayabileceğini söyledi. Bu arada Tayvan ile oluşturulan "hava koridoru" yoluyla turist gelebileceği söylentileri de var.
Marshall Adaları'nda balıkçılık darbe yedi
Pasifik Okyanusu'nda Palau'nun 4 bin kilometre doğusundaki Marshall Adaları'nda da hiç Covid-19 vakası yok. Fakat Palau gibi onlar da dünyayı saran salgının etkisini hissediyorlar.En büyük mercan adasının üzerindeki ince kara şeridine kurulu Robert Reimers otelinin bir tarafı okyanus, diğer yanı bir lagüne bakıyor. Salgın öncesi 37 odası esasen Asya, Pasifik bölgesi veya Anakara diye anılan ABD'den gelen turistlerle ortalama yüzde 75-88 doluluk oranına ulaşıyordu.
Sınırlar Mart ayında kapandığından bu yana doluluk yüzde 3-5'e düştü. Oteller grubunun görevlisi Sophia Fowler, "Diğer adalardan gelen birkaç kişi var ama fazla değil" diyor. Salgın nedeniyle ülkede 260 kadarı otel ve restoran sektöründen olmak üzere 700'den fazla kişinin işini kaybetmesi bekleniyor. Ülkede 1997 yılında yaşanan krizden bu yana bu çapta bir işsizlik hiç yaşanmamıştı.
Burada ekonominin turizme bağımlılığı Palau kadar büyük değil. Daha büyük bir sorun balıkçılık sektöründe yaşanıyor. Ülkeye Covid-19'un girmesini önlemek için, hastalığın yayıldığı ülkelere gidip gelen teknelerin ülkenin limanlarına girişi yasaklanmış. Petrol tankerleri ya da yük gemileri ise limana girmeden önce 14 gün açık denizde karantinada bekletiliyor.Bütün bunların ülke üzerindeki etkisi çok büyük. Marshall Adaları akvaryum balığı ihraç eden bir ülke. Melek balıkları dünyaca ünlü. Fakat balık ihracatı ABD'de yayımlanan bir rapora göre yüzde 50 düşmüş. Kıyı bölgelerinde kurulu ton balığı saşimi ihracatı da aynı ölçüde azalmış. Diğer balıkçılık sektörü alanlarında yıl boyu kapasitenin yüzde 30 civarında düşeceği düşünülüyor.Kısacası, virüsü engelleyebiliyorsunuz ama yenemiyorsunuz. Covid-19 bir şekilde bileğinizi büküyor. Otelci Sophie Fowler gelecek yıl hayatın ülkede ve Robert Reimers otelinde normale dönmesini umuyor. Ama ya dönmezse? "O zaman bizim açımızdan bu iş sürdürülebilir olmaktan çıkar" diyor.
Vanuatu: Sınırlarını açmak istemeyen ülke
Sınırlarını kapatmak bir çok ülkeyi önemli gelir kaynaklarından mahrum bırakarak yoksullaştırırken, sınırlarının açılmasını istemeyenler de var. 300 bin nüfuslu Vanuatu'nun kamu sağlığı sorumlusu Dr. Len Tarivonda başkent Port Vila'da yaşıyor ama asıl memleketi 200 kilometre kadar kuzeydeki 10 bin nüfuslu Ambae adası: "Ambaelilere sorsanız, çoğunluk sınırların mümkün olduğu kadar uzun süre kapalı kalmasını ister. 'Biz hastalık istemiyoruz, bir gelirse mahfoluruz' diyorlar."
Vanuatu halkının yüzde 80 kadarı kentlerin ve kayıtlı ekonominin dışında yaşıyor. Tarivonda "Benim gözlemlerime göre henüz salgının etkisini hissetmediler. Genellikle kendine yeterli tarımla uğraşıyor, kendi besinlerini yetiştiriyorlar ve ihtiyaçlarını yerel, geleneksel ekonomi içinde karşılayabiliyorlar" diyor.Yine de Vanuatu da salgından zarar görmekten kaçamayacak. Asya Kalkınma Bankası bu ada devletinin gayri safi yurt içi hasılasının yüzde 10 civarında düşeceğini tahmin ediyor ki bu 1980 yılında bağımsızlığını kazandığından bu yana ülke ekonomisinde yaşanan en önemli küçülme olacak.
