Teotihuacan, ya da yerel dildeki anlamıyla "tanrıların yaşadığı yer", bir bütün olarak ele alındığında Kuzey ve Orta Amerika kadar dünyanın da en önemli antik kentlerinden bir olma özelliği taşıyor. Tıpkı Mısır'daki gibi piramitleri, geniş meydanları ve daha pek çok yapısıyla Teotihuacan, bölgeyi ziyarete gelen turistleri kendisine hayran bırakmayı başarıyor.
Teotihuacan Antik Kenti'nin kuruluşu hakkında bugüne kadar kesinlik kazanan herhangi bir bilgiye ulaşılamamıştır. Bilim insanları kentin kuruluşuna dair bir takım varsayımlar geliştirse de bunlar henüz kesin kabul gören yaklaşımlar değildir. Bir türlü aralanamayan bu gizem Teotihuacan'a olan ilginin daha da artmasına neden olmakta.
Teotihuacan kentindeki yapıların konumları, Mısır'ın başkenti Kahire'nin hemen dışında bulunan Gize’deki piramitler gibi, Orion Takımyıldızı'nın yerdeki yansıması olacak biçimde inşa edilmiştir. Bu durum bölge halkının astronomi konusunda ne denli ileri bir birikime sahip olduğunu göstermesi bakımından da büyük öneme sahiptir.
Bölgede kazıların gerçekleştirildiği 1906 yılında arkeologlar Güneş Tapınağı'nda açıklanması güç bulgulara erişti. Tapınağın en yüksek noktasının inşasında kullanılan kara mika kaplamaların bölgeye nasıl getirtildiği hâlâ gizemini koruyan bir konu. Zira bu madenin Teotihuacan'a en yakın çıkarıldığı bölge Brezilya'da bulunuyor.
Dönemin koşulları düşünüldüğünde kara mika kaplamaların Brezilya'daki varlığından Meksika'da yaşayan Tolteklerin haberdar olmasının pek de mümkün olmayacağı varsayılıyor. Üstelik aradaki binlerce kilometrelik mesafenin lojistik olarak da büyük engel teşkil ettiği apaçık ortada. Bu konu kafaları kurcalamaya daha uzun süre devam edecek gibi.
Gelelim Teotihuacan'ın sakinleri olan Tolteklere.Bu gizemli tarihi kentin kurucuları olan Toltekler hakkında bilgiler de oldukça sınırları. Bölgede daha sonra hakimiyet kuran Azteklerden önce Meksika'da yaşayan ve inşa ettikleri Teotihuacan sayesinde yüksek bir kültüre eriştikleri ortada olan Tolltekler, burayı "tanrıların yaşadığı kent" olarak adlandırmışlardı. Bunun nedeni bölgede yer alan görkemli tapınaklardır.
Mayalar ve Olmekler ile birlikte Azteklerden önce Meksika'nın tarihinde önemli yere sahip üç kültürden biri olan Tolteklerin geçmişi 20 bin yıl öncesine kadar dayanıyor. Nahuatl dilinde "inşaatın üstatları" anlamına gelen Toltekler zaman içinde yaşadıkları coğrafyada Teotihuacan gibi önemli yerleşim yerleri kurup büyük nüfuslar halinde bir arada yaşadılar.
Bölgeye tam olarak nasıl geldikleri bilinmemekle birlikten Tolteklerin 3 bin yıl önce bugün Teotihuacan Antik Kenti'nin bulunduğu coğrafyaya yerleştikleri öngörülüyor. Toltekler, ilk olarak Teotihuacan'a 80 kilometre uzaklıkta Tula adını verdikleri kenti kurdular. Her iki kent de Meksika'nın başkenti Meksiko'ya yakın mesafede yer alır.
Tolteklerin Teotihuacan dışında kurdukları bir diğer önemli kent ve yapılar bütünü ise Chichen Itza'dır. Yucatan Yarımadası'nda bulunan Chichen Itza, tıpkı Teotihuacan gibi görkemli piramitleriyle Meksika'nın günümüzde en turistik noktaları arasında yer alır. Burası aynı zamanda tarihsel açıdan da büyük öneme sahiptir.
Teotihuacan'a dönecek olursak; bir sit alanı olan bölge, Meksika'nın başkenti Meksiko’nun 40 km. kuzeydoğusundaki San Juan Teotihuacan Belediyesi sınırları içinde, 30 kilometrekarelik bir alanı kaplamaktadır.
Anlatımlara göre yüzyıllar sonra da yoğun bir nüfusa ev sahipliği yapan bölge, çok daha barışçıl bir halk olan Tolteklerin aksine Aztekler tarafından tüyler ürperten ayinler için kullanılmıştır. Aztekler, öz çocuklarını tanrılara kurban etmek için bu piramitleri kullanmıştır. Aztekliler oğullarını bu piramitlerin tepesinde öldürüp merdivenlerden aşağıya itmiştir.
Ortadan nasıl kayboldukları günümüzde de gizemini koruyan Tolteklerden geriye kalan bu görkemli yapılar sonrasında yüzyıllar boyunca Aztekler tarafından korkunç bir şekilde kullanılmıştır. Günümüzde UNESCO Dünya Mirası Listesi'nde yer alan Teotihuacan, her yıl yüz binlerce ziyaretçiyi ağırlamakta.