Binlerce yıl öncesinde kullanılıyordu, keşif dünyanın en eskisi!
12.10.2021 - 13:09 | Son Güncellenme:
milliyet.com.tr
Tarihi buluntular binlerce yıl öncesine ışık tutuyor. Bu sayede geçmişte yaşayan medeniyetlere dair daha fazla bilgi öğreniyoruz. İşte bunlardan biri yakın zaman önce İsral’de bulundu. Tüm Bizans’ın en büyük şarap üretim tesisi olarak keşfedilen alanda yılda 2 milyon litre içki üretiliyordu.
İsrail’in Yavne şehrinde bulunan kalıntılar, binlerce yıl öncesine ışık tutuyor. Tüm Bizans dünyasının belki de en büyük şarap üretim tesisi antik kentte bulundu. Burada üretilenler kilometrelerce uzaklıktaki bölgelere ulaştırılıyordu. Sanayi kompleksi olarak da adlandırılan bu alan binlerce yıl önce hizmet vermesiyle dikkat çekiyor.
BU EN BÜYÜĞÜ
Şarap tüketimi pek çok medeniyet için ‘rutin’ olarak biliniyor bu nedenle, Negev Çölü de dahil olmak üzere tüm İsrail'de, kuzeyden güneye şarap üretim tesisleri bulunuyor ancak Yavne'deki Bizans döneminden kalma fabrika tamamen başka bir büyüklükte.
Araştırmacıların Yavne’de gerçekleştirdiği incelemeler sonucunda buradaki buluntular, ham çömlek fırınlarının bulduğu Orta Tunç Çağı'na kadar uzanıyor. Orada şarap yapımı da çok eski tarihlere kadar dayanıyor: M.Ö beşinci ve dördüncü yüzyıllar, Pers dönemi.
Yapılan bu kazı çalışması şu ana kadar İsrail’de yapılmış en büyük kazılardan biri. Yaklaşık 300 kişinin istihdam edildiği bu kazı çalışmasında ekip, ovanın altından sanayi bölgesine yayılan bölgeyi inceliyor. Görünüşe göre orada yaşayan yerli halk, henüz arkeolojik olarak keşfedilmemiş olan bu kalıntılar üzerinde yıllardır habersiz yaşıyordu.
AYAKLA EZİLMEDEN ÖNCE SUYUNUN ÇIKMASI BEKLENİYORDU
Üzümün yolculuğunu gözler önüne seren bu kalıntılar, meyvenin insan ayakları tarafından kabuklarıyla beraber ezilmeden önce suyunun çıkması için bekletiliyor. Daha sonrasında üzümler, ayaklarla ezilmek üzere beş basamaklı katlardan birine götürülüyor.
Basılan her katın ortasında, ezilen üzümlerin özüne ulaşmak ve onları sıkmak için vidalı presin yerleştirildiği daireler bulunan bu yeni tesisin kalıntılarına görülüyor. Özel basamaklarda biriken meyve suyu, daha sonra farklı bölmelere akardı.
Araştırmanın başında yer alan Dr. Elie Haddad, Liat Nadav-Ziv ve Dr. Jon Seligman da konu hakkında açıklamalar yaptı. Dr. Jon Seligman toplama fıçılarında çıkış borusu bulunmadığına vurgu yapıyor.
2 MİLYON LİTRE ŞARAP ÜRETEBİLİYORDU
Arkeologlar, sütunlardan ve basamaklardan yola çıkarak, Bizans'ın Yavne şaraphanesinin yılda 2 milyon litre şarap üretebileceğini hesaplıyor. Bu modern endüstriyel ölçek desek yanlış olmaz.
Bölgeye Bizanslıların ardından Abbasilerin geldiği ve bütün görüşleri farklı olduğu için nihayetinde Yavne şarap endüstrisinin çöktüğü aktarılıyor. Genel anlamda bu dönemde yaşamış kişilerin yerleşim yerleri henüz bulunamadı; bulunanlar sadece onların endüstrisi. Harabenin ardında ise felaket belirtisi yok, sadece terk edilmişlik var.
İspanya kıyılarında yüzen iki amatör dalgıç, Batı Roma İmparatorluğu'ndan kaldığı anlaşılan, büyük bir hazine keşfetti. 1500 yıllık hazine büyük bir altın sikke yığınından oluşuyor.
Luis Lens Pardo ve César Gimeno Alcalá isimli dalgıçlar Akdeniz’in sahil kasabalarından Xàbia'da aileleriyle tatil yaparken önemli bir keşfe imza attı.
Çöp toplama amacıyla serbest dalış yapmaya karar veren ikili, Portitxol Körfezi'nin dibinde hazinenin parıltısını gördüğünde şoke oldu.
Yerel basına konuşan Lens Pardo, buldukları hazineden 8 altın parayı kıyıya çıkardıklarını aktardı. İkili, paraları önce biraz temizlediklerini ve biraz deniz suyuyla birlikte bir cam kavanoza koyduklarını söyledi.
Dalgıçların buluntuyu yetkililere bildirmesinin ardından Soler Blasco Arkeoloji ve Etnoloji Müzesi’nden bir arkeolog ekibi, hazinenin tamamını çıkarmak için harekete geçti.
Kazı çalışmalarında 53 altın sikkeden oluşan büyük bir hazine gün yüzüne çıkarıldı. Her bir sikkenin ağırlığı, 4,5 gram ölçüldü. Sikkeler, Batı Roma İmparatorluğu'nun çöküşte olduğu M.S. 364 ve 408 yılları arasına tarihlendi.
Sikkeler çok iyi korunduğu için arkeologlar üzerlerindeki yazıları kolayca çözümleyebildi ve tasvir edilen Roma imparatorlarını belirleyebildi.
I. Valentinian adına üç sikke, II. Valentinian adına 7 sikke, I. Theodosius adına 15 sikke, Arcadius adına 17 sikke, Honorius adına da 10 sikke tespit edildi. Sikkelerden birinde hangi imparatorun tasvir edildiği ise anlaşılamadı.
Buluntular arasında ayrıca, bakırdan yapılmış üç çivi ve kurşun kalıntıları yer alıyordu. Arkeologlar bunların, altınları koruyan sandığın parçaları olduğunu düşünüyor.
Hazine, Avrupa’da bulunan ve Roma İmparatorluğu’ndan kaldığı belirlenen, en büyük altın sikke koleksiyonlarından biri oldu.
Arkeolog ekibinin lideri Jaime Molina Vidal, buluntuların aynı zamanda bir bilgi hazinesi olduğunu ve Batı Roma İmparatorluğu'nun son aşamasına ışık tutabileceğini söyledi.
Zira uzmanlar bu altınların, Batı Roma İmparatorluğu'nun son döneminde yaşanan şiddetli güç mücadeleleri sırasında bilerek saklanmış olabileceğini düşünüyor.
1944'TEN BERİ KİMSE GÖRMEDİ
1701'de yapılan altın, aynalar ve değerli kehribar panelden oluşan eşsiz oda, Alman birlikleri tarafından çalınmış ve 1944'te Naziler tarafından sergilendiğinden beri bir daha görülmemişti.
Altın varak ve aynalarla desteklenen kehribar panellerden yapılmış bu paha biçilemez bir sanat eserinin 77 yıllık gizemi, sonunda çözülüyor.
PRUSYA KRALI'NIN RUS ÇARI'NA HEDİYESİYDİ
Bir kraliyet sarayında bulunan bir odayı hizalamak için tasarlanmış benzersiz bir panel seti olan Kehribar Odası, 18'inci yüzyılda müttefik Prusya Kralı Frederick William I tarafından Rus Çarı Büyük Peter'a verildi.
Rusya'nın St. Petersburg kentinde aslına uygun olarak modern kopyası yapılan Kehribar Oda, 1941'de Leningrad'ı ele geçirip ilerleyen Alman birlikleri tarafından yağmalandı ve doğu Prusya'daki Königsberg Kalesi'ne gönderildi.
BİR ANDA ORTADAN KAYBOLDU
İkinci Dünya Savaşı'nın gidişatı değiştikçe ve Rus birlikleri Hitler'in Almanya'sına yaklaşmaya başladıkça, yeri doldurulamaz eser ortadan kayboldu ve o zamandan beri nerede olduğu bilinmiyordu.
Bazıları, odanın 1944'te Königsberg'i bombaladığında yıkıldığına ya da savaşın son aşamalarında Rus topçu ateşi tarafından yok edilmiş olabileceğine inanıyor.
Odanın panellerinin, Alman personelini ve ekipmanını deniz yoluyla kuşatma altındaki Königsberg'den çıkarmak amacıyla Hannibal Operasyonunun bir parçası olarak gönderilen Alman vapuru Karlsruhe'ye yüklendiği iddiası da, bir efsane olarak çokça dillendiriliyordu.
GEMİNİN YERİ TESPİT EDİLDİ
Ancak 13 Nisan 1945'te Sovyet uçakları, Baltık Denizi'nde bulunan Karlsruhe'yi batırdı, yaklaşık 1.000 kişiyi öldürdü ve Polonya kıyılarının 300 fit aşağısına gönderdi.
Ve şimdi bir dalgıç ekibi talihsiz geminin yerini tespit etti ve yükünü araştırmaya hazırlanıyor. Sefer lideri Tomek Staçura, panellerin enkaz üzerinde olduğundan emin olmadığını ancak kargo ambarını incelemek için kullandığı su altı drone'larının, birkaç kilitli kutu görüntülediğini söyledi.
'ODAYI BULMA ŞANSI YÜZDE 90'
Kehribar Oda'nın kaderi, 'İkinci Dünya Savaşı'nın çözülmemiş son gizemlerinden biri' olarak tanımlıyor. Enkazı ziyaret eden dalgıçlar, kırık bir sandığın içinde bir resim çerçevesi ve bir tablo kalıntısı buldular, bu da geminin derinliklerinde bozulmadan kalan benzer hazineler olabileceğini düşündürdü.
Staçura'nın keşif seferini düzenlemek için kullandığı geminin sahibi Klass Weyj, 'odayı bulma şansının yüzde 90 olduğunu, aksi takdirde burada böyle bir çabanın gösterilmeyeceğini' belirtti.
306 TONLUK GEMİ
Tarihçi Piotr Mihalik, geminin '306 ton ile çok ağır bir şekilde yüklendiğini, iki mayın tarama gemisinin gemiyi koruduğunu, bu nedenle gemide değerli bir kargo olabileceğini' söyledi.
Staçura'nın ekibi yaptığı açıklamada, "Karlsruhe eski ve küçük bir gemiydi ancak o günlerde insanları batıya tahliye edebilecek herhangi bir gemi önemliydi. Son yolculuğuna son derece sıkı güvenlik önlemleri altında, oldukça ağır bir yükle çıktı."
Karlsruhe'nin sonunu getiren de zaten bu ağır kargoydu. Gemi o kadar yüklüydü ki, Hannibal Operasyonu konvoyunun gerisind kaldı ve bu da onu Rus bombardıman uçakları için kolay bir hedef haline getirdi.
DÜNYANIN SEKİZİNCİ HARİKASI
Henüz Karlsruhe'nin kargo ambarında bir zamanlar 'Dünyanın Sekizinci Harikası' olarak adlandırılan panellerin bulunup bulunmadığı kesinlik kazanmadı ancak 1944'te Naziler tarafından gururla sergilendiğinden beri, hiç kimse paha biçilemeyen Kehribar Oda'dan herhangi bir iz görmedi.
Atlas Obscura'ya konuşan Staçura, "Kehribar Oda'nın orada olduğuna dair kesin bir kanıtımız yok" dedi, ancak odanın başka bir yerde olduğuna dair de kimsenin kesin bir delili yok.
Staçura son olarak, "Gerçek şu ki, Almanlar batıya değerli bir şey göndermek istediler, bunu ancak Karlsruhe aracılığıyla yapabilirlerdi, çünkü bu onların son şansıydı." diye konuştu.
