Konut satışları ne anlatıyor?
30.08.2021 - 12:31 | Son Güncellenme:
Yıl içinde oluşan çeşitli veriler, pandemi ile şekillenen dünya piyasalarının gündemini de daha iyi görmemizi sağlıyor. Bazı sektörlerde hiç olmadığı kadar güçlü bir ivme, bazılarında ise toparlanma sinyalleri var. Gayrimenkul sektörü de özellikle yatırım için alınan konut tarafında bir iyileşmeye yöneldiğini gösteriyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayınlanan konut satış verilerine göre, ‘güvenli liman’ olarak görülen gayrimenkul yatırımlarının yeniden hareketlendiği görülüyor. Ortaya konulan ilk 7 aylık verileri gelin madde madde daha derin değerlendirelim...
Duygu Erdoğan duygu.erdogan@milliyet.com.tr
Satış azaldı mı?
Türkiye genelinde temmuzda 107 bin 785 konut satışı gerçekleştirildiği görülüyor. Buna göre satılan konut sayısı hazirana göre yüzde 19.9, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 53 azalış gösterdi. Haziranda 134 bin 731 konut satılmıştı. Ancak verilere yansıyan bu büyük düşüş, baz etkisinden kaynaklanıyor. Önceki yıl, pandeminin etkisiyle daralan piyasaları harekete geçirmek, normalleşme sürecine destek vermek adına kamu bankaları tarihin en düşük konut kredisi faiz oranlarından birini sunarak bir kredi paketi oluşturmuştu. Birinci el/sıfır veya ikinci el konut alımlarında 12 aya kadar ödemesiz dönemi olan 15 yıla varan vade ile finansman imkanı sağlanmıştı. Faiz oranları ise yüzde 0.64 uygulanmıştı. Bu sayede haziran/ağustos döneminde bugüne kadar olan en yüksek konut satışlarına erişilmişti. Bu kapsamda haziranda 190 bin adet, temmuzda 229 bin adet, ağustosta ise 170 bin adet konut satılmıştı.
Son yılların aylık verilerine bakıldığında temmuz ayı konut satışları ortalama 100 bin ile 120 bin aralığında bulunuyor. Bu kapsamda Temmuz 2021’de de bu ortalamanın sağlandığı görülüyor.
Talebi artıran etmenler
Artan inşaat maliyetlerinin yeni projelere yansıması beklentisi, konut alıcılarını harekete geçiriyor. Mevcutta azalan arz da fiyatları yükseltirken, bu dönemde alıcılar anlık fiyatlardan yararlanmak istiyor. Gayrimenkul sektör temsilcileri, bu kapsamda yatırımcıların da döviz ve borsada gerçekleşen işlemlerini gayrimenkule yönlendirdiklerini ifade ediyor. Beklenti ise, banka konut kredisi faizlerinin yüzde 1’in altına inebilmesi. Çünkü bu durumda ihtiyaç için konut alımı yapmak isteyen ancak bekleyen kesimin de harekete geçmesi mümkün olacak.
Bankalarda en düşük konut kredisi faiz oranı yüzde 1.35’in üzerinde seyrediyor. Bu oran pek çok bankada yüzde 2’yi aşıyor. Bu kapsamda konut alımlarında ipotekli yani banka kredili satışların payı da azalıyor. Temmuzda ipotekli konut satışlarının payı, toplam konut satışları içinde 19.1 olarak kayıtlara geçti. Yani konut alımlarının yüzde 80’inden fazlası nakit, senetli gibi türleri içeren diğer satışlar kapsamında gerçekleşti. Bu da, döviz ve borsa gibi kaynaklardaki yatırımların gayrimenkul alımı için değerlendirildiğini destekliyor.
Yabancılar hızlı
Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı temmuzda 32 bin 672 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 30.3 olarak gerçekleşti. İkinci el konut satışları ise yüzde 53.5 azalış göstererek 75 bin 113 oldu. Aslında birinci el konut talebinin yüksek olduğu ancak yeni üretim olmamasından dolayı fiyatların yükselmesi tüketiciyi endişelendiriyor. Bu nedenle ikinci el piyasaya yöneliyor. Gelecek dönemlerde artabilecek yeni üretime yönelik bir talep oluştuğu aşikâr.
Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 64 artarak 4 bin 495 oldu. Bu sayede Temmuz 2021’de yabancıya yapılan konut satışları, bugüne kadarki tüm temmuz ayları içinde en yüksek satış oranına ulaşmış oldu. Buna en yakın oran, Temmuz 2019’da 4 bin 192 adetlik satıştı. Temmuz ayında Irak vatandaşları Türkiye’den 712 konut satın aldı. Irak vatandaşlarını sırasıyla, 619 konut ile İran, 365 konut ile Rusya Federasyonu, 229 konut ile Afganistan ve 198 konut ile Almanya vatandaşları izledi.
