Son Güncellenme:
Gayrimenkul sektörüne finansman ve likidite sağlamak ve yatırımları arttırmak amacıyla hayata geçirilen gayrimenkul yatırım ortaklıkları, kurumsal sermaye girişi ve büyük çaplı projelerin devamını amaçlayan finansal araçlarıdır.
Gayrimenkul yatırım ortaklığı (GYO) , gayrimenkul sektörüne kurumsal sermayenin girişini sağlamak ve nitelikli projeleri hayata geçirmek amacıyla kurulur. Sektörde, genel olarak yaşanan likidite soruna çözüm sunan bu yatırım ortaklığı, yanı sıra, bireysel ve kurumsal yatırımcılara ait tasarrufları ortak bir havuzda toplayarak, büyük çaplı projelerin devamlılığına imkân tanır. Bu doğrultuda, sektörünün gelişimi açısından önemli bir yere sahip olan GYO’lar, bir nevi sektörün geleceğini şekillendirir. Bunu yanında, finansal yetersizlik nedeniyle tamamlanamayan projeler, bu araçlar sayesinde ekonomiye kazandırılır.
Gayrimenkul yatırım ortaklıkları farklı amaçlar doğrultusunda kurulabilirken, temelde, gayrimenkul yatırım ve gelişim potansiyelini artırma amacı güderler. Bu açıdan, geliri yüksek gayrimenkullere ve bu yönde projelere yatırım yapmak birincil amaçlarını oluşturur. Bunun yanında, portföylerinde yer alan gayrimenkullerden kira geliri elde etmek ve gayrimenkul alım satım kazançları elde etmek de, bu ortaklıkların hedefleri arasında yer alır.GYO’lar, faaliyetleri doğrultusunda, gayrimenkul alım satımından kar sağlar. Elde edilen bu kar, yıl sonunda ortaklara temettü olarak dağıtılırken, gayrimenkulün geliri de ortaklara aktarılır. Bu noktada, ortaklığının paylarını alan yatırımcılar, yüksek getiriye sahip gayrimenkul gelirlerinden dolaylı şekilde faydalanmış olur.Konut ihtiyacının karşılanması noktasında, devletin konut projelerine verdiği ek teşvik ve primler bu yatırım ortaklıklarını cazip hale getirmiştir. Ayrıca, devlet desteğinin, bu araçlarının çok daha güvenli olduğu algısını yaratması söz konusudur. Yatırımın belirli bir portföyde yapılıyor olması sonucu riskin dağıtılması da, bu ortaklıklara olan talebi artıran unsurlardandır.
Gayrimenkul yatırım ortaklıkları, Türk Ticaret Kanunu hükümlerince yeni bir anonim şirket olarak kurulabilir. Yanı sıra, öncesinde başka bir amaçla kurulan şirketlerin sözleşme şartlarının Sermaye Piyasası Kurulu düzenlemelerine uygun şekilde değiştirilmesi ile ortaklığa dönüştürülmesi sonucunda oluşturulabilirler. GYO’larda, temel olarak, lider sermayedar, müteahhit, işletmeci şirket, danışman şirket ve gayrimenkul değerleme şirketi yer alır.GYO kuruluşu için, her iki şekilde de aslolan, ortaklığın Kurul izni gerektirmesidir. Sermaye Piyasası Kurulunca uygun görülen ortaklıklar, kuruluş izni için Sanayi ve Ticaret Bakanlığına başvuruda bulunurlar. Bakanlıkça kuruluş izni verilen ortaklıklar, kuruluş tescili devamında yatırılan sermaye tutarı ile portföyünü oluşturmaya başlar. GYO’ların gayrimenkul, gayrimenkule dayalı haklar ve gayrimenkul projelerine, portföy değerlerinin en az %50’si oranında yatırım yapma zorunluluğu vardır.GYOlar, amaçları doğrultusunda süreli ya da süresiz olarak kurulabilirler. Bu doğrultuda, belli bir projeyi gerçekleştirmek amacıyla süreli ve turizm, sağlık vb. gibi belli bir alanda yatırım yapmak amacıyla süreli ya da süresiz türleri vardır. Ayrıca, belli bir amaç sınırlaması olmadan da süreli ya da süresiz olarak oluşturulabilirler.