Son Güncellenme:
Şerh işlemi mal sahibinin taşınmaz üzerindeki haklarını diğer hak sahiplerinden koruması adına yapılan bir işlemdir. Konut tapuları üzerine yapılabildiği gibi arsa tapuları üzerine de şerh işlemi uygulanabilmektedir. Peki, arsa şerhi nasıl konulur? Konut ile arasındaki farklar nelerdir? Getirileri ve götürüleri nelerdir? Bu sorular önem kazanmaktadır.
Arsa tapusu üzerine uygulanan şerh işlemi için gerekli koşulların olgunlaşması gerekmektedir. Yasalar tarafından ayrıntıları ile belirlenmiş olan ve mal sahibinin en önemli haklarından biri olan şerh koyma sayesinde mülk sahibi ve diğer hak sahiplerinin hakları koruma altına alınır. Bu işlem daha çok konut ve arsa gibi taşınmazların korunması için önceden alınmış bir önlem olma özelliği taşır. Gerekli belgeler tamamlandıktan sonra tıpkı konut şerhinde olduğu gibi arsa kütüğüne de şerh koyulabilmektedir. Bu işlem için belgeler ile birlikte belli bir miktarda harç ödenmesi gerekmektedir.
Arsa üzerine koyulan şerh için kanunlarca belirlenmiş belgelerin ilgili mercilere ulaştırılması öncelik taşır. Konut üzerine koyulan şerhten farklı olarak arsa tapusu üzerine koyulan şerh için farklı rakamları gösteren harçların ödenmesi gerekmektedir. Bu harç bedelleri bölge ve şehirlere göre değişiklik gösterdiğinden her bir il için farklı olabilmektedir. Kira ve alım satım gibi durumlarda daha çok ortaya çıkan bu hak kısıtlama işlemi tapunun kütüğüne koyulabilir. Şerh koyulmasının ardından arsadaki binalar da dahil olmak üzere taşınmaz üzerindeki bütün işlemler diğer hak sahipleri için kısıtlanır. Aynı durum mal sahibinin borcu karşılığında gerçekleştiğinde ise hakları kısıtlanana alacaklı karşısında mal sahibinin kendisidir.
Şerh koyma işlemi için gerekli koşullar sağlandıktan sonra mal sahibinin haklarının kısıtlanması için harekete geçilir. Peki, kira üzerinden arsa şerhi nasıl konulur? Bu sorunun yanıtı da tıpkı konut üzerine koyulan şerh gibidir. Bu işlem için kira bedeli ve sözleşmesinin yanı sıra tarafların nüfus cüzdanı suretleri, tapu örneği gibi belgeler istenmektedir. Kira şerhi için uygulanacak harç miktarı ise yine kira bedeli üzerinden hesaplanmaktadır. Bu harç bedeli de bölge ve illere göre değişiklik göstermektedir.Belgelerin tamamlanmasının ardından şerh koyma işlemi gerçekleşir ve mal sahibinin veya diğer hak sahiplerinin arsa üzerindeki alım satım ve kiralama gibi uygulamaları hayata geçirmesinin önü kesilir. Bu yolla haksız mal kullanımı, yanlış miras bölüşülmesi gibi sorunların da hukuksal olarak önüne geçilmektedir.