Uzaktan kumandayla kaçak elektrik

Silopi’de Dicle Elektrik Dağıtım Anonim Şirketi (DEDAŞ) binasının yakılmasıyla doğruğa çıkan gerilimin ardından kaçak elektrik kavgası çıktı. Kaçak elektrik için kullanılan yöntemler uzmanları bile şaşkına çeviriyor.
Yetkililerin verdiği bilgiye göre, tarımda kaçak elektrik tüketimi seyyar trafolarla yapılıyor. Traktörünün arkasına trafo kuranlar, şebekeden çektikleri elektriği tarlalarda kullanıyor. Pek çok çiftçinin abonelikleri olmadığı halde yüksek boyutlarda elektrik kullandığı tespit ediliyor. Denetimsiz boş arazilerden geçen elektrik hatlarına kanca atılarak elektrik konutlara çekiliyor. Bir başka yöntem de amatör yeraltı hatları. Trafolardan çekilen kaçak hatlar, yeraltı kablolarıyla dağıtılıyor.

‘Kocam evde yok’ yöntemi
Özellikle kırsal bölgelerde elektrik sayaçları ortak alanlardan yatak odalarına alınıyor. Denetim memurları da çoğu zaman kadınların yalnız olduğu zamanlarda, tepki görme korkusuyla evlere giremiyor. DEDAŞ ise bu hamleye bayan kontrol memuru alarak karşılık verdi.

Dudak uçuklatıyor...
Uygulanan yöntemlerden birisi de bir mıknatıs yardımıyla saatin metal kadranının dönüşünü durdurmak ya da yavaşlatmak. Ekipler geldiğinde mıknatıs kaldırılıyor ve saatin kadranının eski hızına kavuşmasıyla görevliler her şeyi “normal” olarak algılıyor.
Güneydoğu’daki moda yöntemlerden birisi de, “harici nötr hattı” yöntemi. Bu yöntemle, şebeke elektriğiyle birlikte sayaca girmesi gereken, “nötr hattı” kesilerek, evde topraklanıyor ve sayaç istendiği zaman durdurulabiliyor.
Kaçakta en yeni yöntemlerden birisi de elektronik sayaçlarda yazılımla durdurma. Büyükşehirlerde uygulanan bu yöntemle uzaktan kumanda, hatta internet üzerinden elektronik sayaçlar durdurulabiliyor, kullanım miktarı düşük gösterilebiliyor.

Somya soba oluyor
Kaçak elektrik en çok tarımsal sulamada kullanılıyor. Ev ısıtmasının yanısıra ahırların da bu şekilde ısıtıldığı biliniyor. Metal somyaya elektrik vererek kızarmasını sağlamak ve tuğlanın etrafına tel sarıp elektrik vererek soba gibi kullanmak da yöntemler arasında yer alıyor.

Eşyalar bozuluyor
Yetkililer, kaçak elektriğin astronomik boyutlara çıkması nedeniyle şebekenin yükü kaldıramadığını ve kesinti yaşandığını belirtti. Son günlerde elektrik kesintileri nedeniyle Dicle bölgesinde gerilim yaşanıyor. Bazı çiftçiler abonelikleri olmamasına rağmen kendilerine ceza kesildiğini iddia ediyor.

KIRSALDAKİ KAÇAK: %95
DEDAŞ yetkilileri, şirketin alanına giren illerdeki kırsal bölgelerde kaçak oranının yüzde 95’i geçtiği söyledi. Yazın kaçağın tarla sulaması nedeniyle arttığını belirten yetkililer, kaçak elektrik nedeniyle 700-800 metre derinden su çıkarılabildiğini ifade etti. Bölgede 4 milyar KW/S kaçak tarımsal elektrik kullanıldığını belirten yetkililer, buradaki aşırı kaçak elektrik kullanımının, şebekede dalgalanma yarattığını, bu dalgalanmanın Avrupa’daki hatları bile etkilediğini savundu.