‘Üretici birliği tüketiciyi korur’

Yağlık ayçiçek ihtiyacının bir kısmını ithalat ile çözen Türkiye, bu alanda teşvikleri artırarak üretimin artırılarak devam etmesini sağlamaya çalışıyor. Ayçiçek yağı pazarında lider konumda bulunan Trakya Birlik ise piyasanın önemli dengeleyici unsurlarından olarak öne çıkıyor. Bu çiftçi birliği, bir taraftan üretici dostu çalışmaları uygularken, diğer taraftan ise yağ fiyatlarının belirli bir düzeyde olması için görev üstleniyor. Market raflarında pazar lideri konumunda bulunan Trakya Birlik yağı, binlerce ortağına verdiği desteği tüketiciye de sağlıyor.

Diğer tarafta ise fiyat artışlarıyla gündemden düşmeyen kırmızı et var. Et üreticileri de çözümü güçlü bir kooperatif çatısı altında yer alarak; üretici ve tüketici arasındakileri kaldırıp çok daha uygun fiyatlara erişebilmekte görüyor. Bu sayede üreticiye yem, makine desteği; ortak alım ve pazarlama imkanı sunulabilirken, direkt tüketiciye ulaşım sağlanabileceği vurgulanıyor.

‘Denetim şart’

Trakya Birlik’in 36 bin ortağı ve 48 kooperatifi ile iki yağ ve iki yem fabrikasına sahip olduğunu anlatan Trakya Birlik Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Akgün, ayçiçek üreticisinden verdiği örnekte; çiftçiye tohum, gübre, ilaç gibi destekler yanında nakdi kredi olmak üzere imkanları sağladıkların söyledi. Sonuç olarak ise yetiştirdikleri ürünlerin alınarak mamul olarak pazarlandığını kaydeden Akgün, “Birinci önceliğimiz ortaklarımızın girdilerine katkı sağlamak. Elindeki ürünü almak. Ve onu mamul hale getirip satmak. Sonunda para kazanırsak kar payı dağıtmak. İkinci önceliğimiz ve Ticaret Bakanlığı’nın da bizlerden beklediği; Türkiye’de yağda raf fiyatlarını dengede tutmak. Kooperatifleşmeyi Türk tarımı için önemli bir etken olarak görmekle birlikte, denetimlerinin en iyi şekilde yapılarak; özverili yönetimlerle üretici ve tüketiciye katkı sağlaması gerekliliği ilk sırada yer alıyor” diye konuştu.

Yerel zincirler

Ahmet Akgün, küçük üreticinin maliyet kalemlerini tek başına düşürmekte yetersiz kaldığını vurgularken, üretimin gelecek yıllara aktarılması için kazançlarının artması gerektiğini ifade etti. Akgün, “Mesela hayvancılık temelinde; 100 başın üzerindeki hayvanı olan büyük işletmeler ne kazanacaklar ne kazanmayacaklarını biliyor. Küçük üreticinin de önünü görmesi gerekli. Hesaplarını buna göre yapabilmeli. Sadece borçları için çalışan üreticiler var. Ama bu insanlar kazanmazlarsa, köylerindeki sosyal altyapı gelişmezse orada kalmaları zorlaşır. Doğru kooperatif yapılanmaları kazanç kısmını çiftçiye sağlayabilir. Çiftçi kazanırsa tüketici de doğru fiyata erişir” dedi. 

Kooperatiflerin market zincirlerini aşıp pazara ürün getirmekte zorlandığını anlatan Akgün, bu konuda yerel zincirlerin daha destekleyici olduğunu kaydetti. Kooperatif marketlerin de önemli bir kaynak olduğunu belirten Akgün, bu zincirlerin çoğalması gerektiğini söyledi.

‘Alım satım birlikler üzerinden olmalı’

Küçükbaş hayvancılığa çizilen yol haritasıyla bir eylem planı etrafında yürütülen çalışmalara göre, yıl sonu hedefi olan 55 milyon hayvan sayısına ulaşıldı. Bir taraftan üretici destekleri geliştirilirken, diğer taraftan ise tüketimi artıracak çalışmalar yapılıyor.

Bu talep artışının daha ‘erişilebilir’ fiyatlarla desteklenmesi gerektiğini anlatan Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Merkez Birliği (TÜDKİYEB) Genel Başkanı Nihat Çelik, “Üretici kendi zor geçindirir durumdayken, kendi hayvanının markette kasapta gördüğü kırmızı et fiyatı karşısında şok oluyor. Türkiye’de bir aracı gerçeği var. En az 60 liradan başlayan ve 100 lirayı aşan fiyatlar var. Tüketicinin erişimini artırmak, üreticiye kazandırmak için; birlikleri ve kooperatiflerin altyapısını güçlendirip, aracıları kaldırmamız lazım. Alım satım birlikler üzerinden doğru fiyatlarla yapılır. Üretici fazla kazanç değil geçim derdinde. Kooperatifleşme her şeyden önce tüketiciyi korur” dedi.