Türkiye’nin devleri 2010’da çok ‘enerjik’ olacak

2009’u ertelenmiş yatırımların yılı olarak gören büyük gruplar yeni yıl için daha iyimser. Capital dergisinin haberine göre, holdinglerin yatırımlarında aslan payını enerji alacak.
Enerjiyi takip eden sektörler gayrimenkul, turizm ve perakende... Haberde çokuluslu şirketlerin ise 2010’da kapasite artırma, iyileştirme ve marka yatırımları yapacağı vurgulanıyor. Türkiye’deki dev şirketlerden bazılarının 2010 planları şöyle:
Sabancı: Elektrik üretimde EnerjiSa ile 650 milyon euro’luk yatırım yapacak. Perakende grubu, üç yılda 500 milyon liralık yatırım öngörüyor. Akbank 50 - 60 şube açacak.
Koç: Tüpraş’ın Fuel Oil Dönüşüm Projesi için 2010’da 240 milyon dolar harcanacak.
Zorlu: 2012’ye kadar enerjiye 5 milyar dolar yatırım yapacak.
Anadolu: Enerjiye 4 yılda 1 milyar euro yatırım yapacak. Etap Tarım’da ortaklarıyla beraber 500 milyon dolarlık yatırım planlıyor.
Eczacıbaşı: Uzakdoğu’da yatırım olanakları arıyor. Madencilik, kaynak teknolojileri ve gayrimenkule yatırım yapmak istiyor. 2010’da organik büyüme yatırılarının tutarı 200 milyon doları aşacak.
Yıldız Holding: Danimarkalı Gumlink ile 100 milyon dolarlık bir yatırımla yeni bir fabrika kuruyor.
Doğuş: 2010’da yüzde 20 büyümeyi planlıyor. Garanti’nin 875 şubeye ulaşması hedefleniyor. 100 milyon dolarlık marina ve 120 milyon dolarlık AVM yatırımları sürüyor. Enerjide Artvin Barajı’nın lisansını bekliyor. Boyabat Barajı 2012‘de bitecek. Aslancı Barajı’na 2010’da başlayacak.
Borusan: 2010’da 300 milyon dolarlık yatırım planlıyor. Ağırlıklı olarak enerjiye yönelik yatırımlar yapılacak. Borusan Mannesmann Boru ve Borçelik’te yüksek teknoloji yatırımları sürecek.

CEO ücretleri tartışması büyük buhrandan miras
ABD’de şirket yöneticilerinin astronomik ücretlerine yönelik öfkenin ilk kez 2008 krizinde ortaya çıkmadığı, 1930’lardaki Büyük Buhran’da da yöneticilere ödenen ücretlerin kamuoyunda tepki yarattığı ortaya çıktı.
Fortune dergisinin Univercity of Richmond Law Review dergisinde yer alan makaleden yaptığı alıntıya göre, Büyük Buhran yıllarında, kamuouyu tepkisi artınca ABD yönetimi yüksek ücretlere sınırlama getirdi. 1936’da yapılan anketi de hatırlatan dergi, ankette büyük şirketlerdeki yönetici ücretlerini ‘çok yüksek’ bulanların oranının yüzde 55 olduğu vurgulandı.
Dergi, 2008’de finans sektörü yöneticilerine dönen eleştiri oklarının, Büyük Buhran’da ise Bethlehem Steel, American Tobacco ve GM gibi şirketlerdeki yöneticileri hedef adığını yazdı. Büyük Buhran’da en yüksek ücretin 1.6 milyon dolar olduğu belirtilen haberde, 2008’de ise Motorola’nın yöneticisi Sanjay Jha’ya 104 milyon dolar ödeme yapıldığı hatırlatıldı.

Büyük Buhran’da ücretler (1930’lar)
Eugene Grace (Bethlehem Steel Başkanı)
1929 ücreti: 1.6 milyon dolar 2009’daki karşılığı (dolar bazında): 20.5 milyon dolar
George Washington Hill (American Tobacco Başkanı)
1930 ücreti: 1 milyon dolar 2009’daki karşılığı (dolar bazında): 13 milyon dolar
Alfred P. Sloan (GM Başkanı)
1936 ücreti: 561 bin dolar2009’daki karşılığı (dolar bazında): 8.7 milyon dolar
Not: Hisse opsiyonlarının henüz ortada olmadığı zamanlarda ödemeler sadece maaş ve primden oluşuyordu.

Küresel krizde CEO ücretleri (2008)
Vikram Pandit (Citigroup CEO’su)
2008 ücreti: 38.2 milyon dolar

Jamie Dimon (J. P. Morgan Chase CEO’su)
2008 ücreti: 20.9 milyon dolar

Kenneth Lewis (Bank of America CEO’su)
2008 ücreti: 7 milyon dolar

Not: Wall Street Journal’de yer alan 2008 rakamları maaş, teşvik primi, opsiyon ve hisseleri kapsıyor.