Türk yatırımcı virüse takılmadı

Dünyayı etkisi altına alan koronavirüs salgını Türk firmalarının yurtdışı operasyonlarını da etkiliyor. Türkiye’nin yanı sıra yurtdışındaki üretim ve mağazalarını da bu dönemde ayakta tutmaya çalışan yatırımcılar, her ülkenin şartlarına göre strateji belirliyor.
Türk şirketleri dışarıda da üretimi sürdürüp, inşaat, hizmet ve satışlarına devam ediyorlar. Pek çok sektörde yurtdışı faaliyetler tam gaz sürerken sadece yurtdışı uçuşların iptali nedeniyle eleman değişimi ve izne göndermede kısa süreli ertelemeler yaşanıyor.

Operasyona devam

Anadolu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan, 19 ülkede faaliyetleri olduğunu, bazı ülkelerde Coca - Cola şişeleme bazılarında ise bira yatırımları bulunduğunu anımsatarak, “Rusya, Ukrayna, Orta Asya ve Ortadoğu ülkelerinde faaliyetteyiz. Her ülkenin şartlarına göre operasyonlarımızı devam ettiriyoruz. Genellikle üretimlerimizde bir aksama yok. Tam kapasite üretim ve satışlara devam ediyoruz. Krize daha dayanıklı sektörde olmamız çarkların dönmesini sağlıyor. Her ülkede farklı önlem var, kiminde sokak kısıtlaması da bulunuyor. Üretimimizi kısmadan çarklarımızı döndürmek için çalışıyoruz. Temennimiz bu günlerin bir an önce sona ermesi” dedi.

Mağazaları açacak

LC Waikiki Yönetim Kurulu Başkanı Vahap Küçük, 47 ülkede faaliyetleri olduğunu aktararak, “Yurtdışındaki 500 mağazadan 60 civarındaki açık. Mısır, Belarus, Bulgaristan gibi ülkelerde açık AVM’ler var. Yeni açılışlarımız da olacak. Kuzey Irak’ta açtık. Makedonya, Arnavutluk’ta bu hafta açacağız. Daha sonra Romanya ve Macaristan gelecek. Pek çok ülkede yavaş yavaş normale dönme çabaları var. Buna göre her ülkede aksiyonumuzu alacağız” diye konuştu.

YURTDIŞI YATIRIMLARI 50 MİLYAR $’I BULDU

Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi (DEİK) rakamlarına göre, Türk şirketlerinin yurtdışında gerçekleştirdiği yatırımlarla 2018 yılı rakamlarına göre, 120 bin 730’u yabancı toplam 130 bin 793 kişiye istihdam sağlanıyor.

Türk yatırımcıların yurtdışında kurdukları şirketler aracılığıyla Türkiye’den yaptıkları ithalat 6 milyar dolar, Türkiye’ye yaptıkları ihracat 4.6 milyar dolara ulaştı. Türklerin yurtdışı yatırımlarının büyüklüğü 50 milyar dolar.

Avrupa, Türklerin en çok yatırım yaptıkları bölgelerden. Doğu Avrupa ülkeleri başta geliyor. İngiltere’de de yoğun yatırım var. Rusya ve Azerbaycan’da yatırım fazla. Sırbistan ve Portekiz diğer önde gelen ülkeler.

Asya Pasifik Bölgesi de her geçen yıl Türk yatırımlarında ağırlığını artırıyor. Bölgeye 2019 yılında 8 - 10 ülkeye yatırım yapıldı.

Afrika ve Ortadoğu da Türk yatırımcıların önemli pazarlarından. 2017’de bölgeye Türk yatırımcıların yatırım tutarı 760 milyon doları, 2018’de 655 milyon doları buldu. Bu bölgelerde yatırım yanında ticari faaliyetler öne çıkıyor.

Amerika kıtasında ise Türklerin yatırımları lojistik ve tekstilde yoğunlaşıyor. 2017’de yapılan Türk yatırımların tutarı 100 milyon dolarken, 2018’de yapılan 6 Türk yatırımının değeri 60 milyon doları buldu.

Türk yatırımları inşaat, tekstil, lojistik, gıda, hizmet gibi sektörlerde yoğunlaşıyor.

Online satışlar patladı

DeFacto CFO’su Önder Şenol, 30 ülkede 500’den fazla mağazaları olduğunu belirterek, şunları anlattı:

“Her ülkedeki durumu yakından takip ediyoruz. Çin’de mağazalar yavaş yavaş açılmaya başladı. Tüm mağazalarımız açıldığında ‘müşteri talebini nasıl hızlandırabiliriz’ diye çalışmalar yapıyoruz. Yoğun kampanya döneminin olacağı bir yaz sezonu bekliyor bizi.

Kârlılıklar düşecek olsa da gelir kaybımızı minimum seviyelere indirmeyi bekliyoruz. Hem yurtiçi, hem de yurtdışındaki mağazalarımızda 12 haftalık stok bulunuyor. Mağazalar açıldığında satışların 8 - 10 hafta içinde normale dönmesini öngörüyoruz. Online tarafta ciro artışı var. Mağazalarımızın olduğu 30 ülkenin yanında Avrupa, Amerika ve Latin Amerika’yı kapsayan 20 ülkede ise sadece online satış yapıyoruz.”

İşin sırrı hızlı ve çevik hareket

Hayat Kimya Operasyonlardan Sorumlu Başkan Yardımcısı İbrahim Güler, Ortadoğu, Afrika ve Asya’da 10 ülkede toplam 18 üretim tesisleri bulunduğunu aktararak, “Kovid-19 salgını sürecinde ülkelerde yaşanan zorluklara karşın adaptasyon gücümüz, hızlı ve doğru karar alma kabiliyetimiz ve çevikliğimizle işimizi istikrarla sürdürüyoruz. Salgının ortaya çıktığı ilk andan itibaren tüm ülkelerimizde tedbirlerimizi devreye aldık.

Hiçbir maliyetten kaçınmayarak, sahada ve üretimde tüm tedbirlerimizi en üst seviyede uyguladık. Türkiye’de olduğu gibi Cezayir’de, Mısır’da, Rusya’da, Nijerya’da, Pakistan’da ve dünyanın her yerindeki operasyonlarımızda ülke dinamiklerini yakından takip ediyor ve azami tedbirleri hızla aynı anda devreye alıyoruz” dedi.

Bütün inşaatlara devam

Limak İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir de, yurtdışında faaliyetlerini tam gaz sürdürdüklerini ve hiçbir yerde ara vermediklerini aktararak, şunları anlattı:

“Kuveyt, Rusya, Ukrayna, Makedonya ve Suudi Arabistan’da bütün işlerimiz devam ediyor. Kosova’da havalimanı kapalı ama elektrik dağıtım işi sürüyor. Mozambik ve Fildişi’nde çimento üretimleri devam ediyor. Virüs salgını nedeniyle hiçbir kesintimiz yok. Bütün önlemlerimizi aldık, çalışanlarımızdan koronaya yakalanan olmadı. Bizi biraz zorlayan yurtdışı uçuş yasağı oldu. Gidiş gelişler azaldı. Yeni eleman gönderemiyoruz. Oradaki elemanlar izne geliyordu, değişim yapılıyordu onu yapamıyoruz. Onun dışında yurtdışı işlerimizin hepsi çok güzel yürüyor.”

Yatırımlar etkilenmedi

Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu, “Pakistan, Kazakistan gibi ülkelerde enerji yatırımlarımız devam ediyor. Enerji ve tekstil tarafında yatırımlarımızda bir aksama yok. Virüs salgını nedeniyle o tarafta bir sorun yaşamadık. Genel olarak yatırımlarımızda bir etkilenme yok ama yurtdışına satışlar azaldı tabii ki. Her ülke virüsten etkilendi. Geçmişteki işler yok. Bu süreçleri atlatacağız” açıklamasını yaptı.

Şantiyeler tam gaz

Yapı Merkezi İnşaat Başkanı Başar Arıoğlu, Suudi Arabistan, Etiyopya, Tanzanya ve Senegal’deki faal şantiyelerinin kesintisiz işlerini sürdürdüğünü aktararak, şunları söyledi:

“Tüm güvenlik tedbirleri ve önlemlerle işlerimiz sürüyor. Etiyopya’daki faaliyetimizi işverenin talimatıyla kısa bir süre durdurmuştuk. Virüs sürecinde çok büyük etkilenme olmadı, işler sürüyor. Şantiyelerimizde her türlü önlemi aldık.

Yemekhane ve yatakhanelerde gerekli tedbirler alındı. Sosyal mesafe kuralı ve maske kullanımına uyuluyor. Tanzanya’da yaşı biraz yüksek ya da kronik hastalığı olan çalışanlarımızı tedbir amaçlı yurda gönderdik. Uçak seferlerinin iptali biraz bizi etkiledi. Etiyopya’da geçici durdurma nedeniyle çalışanların tahliyesi için özel uçak kullandık. Bütün çalışanlarımızı izne getirdik.”

‘Önlemleri titizlikle uyguluyoruz’

Borusan Holding CEO’su Erkan Kafadar, yurtdışı faaliyetlerinin bulundukları ülkelerdeki koşullara bağlı olarak sürdüğünü dile getirerek, şunları söyledi:

“İtalya hükümetinin kararıyla Borusan Mannesmann’ın Vobarno fabrikasında faaliyetler durdu. Ama açılabilir. ABD’de Houston’daki tesisimizde üretim 2 vardiya olarak devam ediyor. Borusan Cat sürecin ilk gününden beri çalışanların ve paydaşlarının bu durumdan en az etkilenmesi için önlemlerini alıyor ve faaliyetlerini sürdürüyor.

Kazakistan, Kırgızistan, Azerbaycan, Gürcistan ve Uzak Doğu, Rusya’da da devlet tarafından alınan önlem ve kararları titizlikle uyguluyor. Öncelikle hükümetler tarafından alınan önlemlere uyum sağlıyoruz. Türkiye’de ne yapıyorsak, yurtdışındaki iş yerlerimizde aynı önlemleri alıyoruz.”