Tezman Holding, denizcilik, kimya, tekstil ve gayrimenkulle büyüyecek

Holdingin yönetim kurulu başkanı büyük oğlu Erol Tezman. Diğer iki oğlu da yönetimde. Üçüncü kuşaktan Erol Tezman’ın iki oğlu Selim ve Ralf Tezman’da hem holding icra kurulunda hem de grup şirketlerinde genel müdürlük yapıyorlar.
Tezman Holding’in kimyada, tekstilde çok bilinmeyen alanlarda yatırımları var. Şu sıralar, gündemlerindeki en önemli işlerden biri grubun önemli şirketlerinden Vateks’te bir yabancı ortaklık gerçekleştirmek, arkasından da önemli bir yatırımla şirketi hızla büyütmek. Kimyada yatırım gündemde.
ABD’de finans okuyan genç Selim Tezman’ın önerisiyle bir risk sermayesi şirketi kuruyorlar. İrili ufaklı parlak işlere yatırım yapacaklar.
Bir de gayrimenkul işleri var. Edremit civarında çok özel bir gayrimenkul projesini (Zeytinlibahçe) bitirmişler. Pelitköy projesi başlamış. Ellerinde başka arsalar da var ancak sektördeki sıkıntı nedeniyle yeni projeler için biraz bekleyecekler.
Bir başka önemli gündemleri denizcilikte. Tahmini 30 milyon dolara yakın yatırımla motoryat ve marina yatırımı yapacaklar.
Bu gündemden çıkan sonuç şu: Tezman Holding, genel ekonomik şartlar iyi giderse 3 - 5 yıl sonra bugünün iki katı iş hacmi olan bir şirkete dönüşecek.

Tezman Holding hangi sektörlerde var?
Tekstil sektöründe varız ama teknik tekstil alanında. Hijyen medikal sektöründe faaliyetimiz var. Kimya, tekstil hammaddesi, metal, otomotiv yan sanayii. Bağlantı elemanları üretiyoruz.
Bu anlamda metal sektöründe varız. Denizcilik var, yat satışı ve satış sonrası servis olarak. Gayrimenkul geliştirme ve inşaat işlerimiz var. Özellikli konut projeleri gerçekleştiriyoruz.

Grubun iş hacminin ne kadarı hangi sektörden geliyor?
Yüzde 70 sanayii (Vateks, Ejot Tezmak, Sel Sanayi şirketlerimizden geliyor.) Yüzde 20 denizcilik, yüzde 10 da gayrimenkulden. Eskiden yüzde 100 sanayi idik.

Grup bu işlerden hangisine daha çok ağırlık verecek?
Kimyaya ek yatırım yaparak gıdayı da koyacağız ve dolayısıyla o sektör yüzde 35’lere çıkacak. Teknik tekstile yatırım yapacağız bir yabancı ortakla. O da yüzde 25 olacak diyebiliriz. Denizcilik ve gayrimenkule yatırımlar olacak ve sanayi grubunun toplamdaki payı düşecek.

Ne kadardır bu yatırımlar?
Kimyaya 10 milyon dolar ek yatırım yapacağız. Teknik tekstil’de yabancı ortaklık konusunda bir İngiliz şirketine yetki verdik. Epey bir talep geldi. Yabancı ortakla global bir şekilde büyüyeceğiz.
Orada yapılacak yatırım tutarı henüz net değil, ortakla kararlaştıracağımız bir miktar olacak ama 20-25 milyon dolarlık bir yatırım olacaktır. Tabi cirolar çok büyüyecek o zaman.

Siz kimyada ne üretiyorsunuz?
Teknik jelatin üretiyoruz. Saf proteindir. Hayvan derisinden proteini çekiyoruz ve işleyerek endüstriye tutkal gibi bazı üretimlerin ana hammaddesi olarak veriyoruz. Yüzde 95’ini ihraç ediyoruz.
Yeni kimya yatırımıyla aynı hammaddeyi, sterilizasyon tesisi kurarak gıda jelatini (pasta şekerleme üretiminde, gıda sektöründe organik proteindir. Hiç bir katkı maddesi olmayan bir üründür) olarak üreteceğiz. Yatırıma başladık. 2009 sonunda üretime geçeceğiz. Bir de farmasotik jelatin üretimi (ilaçta antibiyotik kapsülleri o jelatindir.) olacak.
Burada enteresan bir durum olacak. Avrupa’da tek üretici olacağız.  Şu anda teknik jelatinde Avrupa’nın bir numarasıyız. Çok özel ve yeni bir alan.

Denizcilikte neler yapıyorsunuz?
Denizcilikte Tezmarin şirketimiz var. Kardeşim Vedat Tezman çok eski yelkenci.  Bu da babamızdan geliyor. Babam Selim Tezman da 40 yıllık yelkenci. Dünyanın en büyük üreticisi Beneteau’nun Türkiye distribütörlüğünü 12 yıl önce aldık.
Kardeşim yarış için her yıl bir yelkenli alıyordu. Sonunda gelin bizim distribütörümüz olun dediler, kabul etik. Beneteau’nun dünyadaki en büyük distribütörü Tezmarin oldu. Çok yatırım yaptık.

Sadece satış ve servis mi var?
İleriye dönük yatırım projemiz var. Türkiye’nin bir bölgesinde büyük motoryat üretimine geçmek istiyoruz. Muhtemelen bunu da bir yabancı ortakla yapacaız. Görüşmeler yapıyoruz. Yer bakıyoruz. Belki Kuzey Ege’de yaparız. Beneteau İtalya’da fabrika aldı, Türkiye’de de bizimle yapmak isteyebilir.
Tezmarin bir de marina yatırımı yapacak, çalışmalarımız var. Marina da motoryat üretimi de ciddi yatırımlar istiyor.

Sizin mülkiyetinizde olan, çalışan tekneler var mı?
Şirketimiz Sel Yatçılık’ın 8 teknesi var. 14’e çıkaracağız, kiraya veriyoruz. 6 yeni teknenin 4’ü motorbot olacak. İlk kez katamaran koyduk. Talep var. Biz bile sıra bulamayabiliyoruz.

Yat satışında talep nasıl?
Beneteau’nun yatlarını Tezmarin satıyor. Satış tarafında da çok büyük talep var. Bizim tekneler ucuz. Orta fiyatlı tekneler olduğu için araba gibi talep görüyor. Yazlık ev alacaklarına tekne alıyorlar. Gidiyor güneyde karısı çocuklarıyla yaşıyor. Finansman paketi de sunuyoruz.
Bizde en pahalısı, özel olarak üretilen 7 milyon euro, en ucuzu da 30 bin euro’dan başlıyor. Ürün gamı çok geniş. Ancak en fazla 150-200 bin euro arasında satıyoruz.

Global krizle ilgili ne düşünüyorsunuz. Sizi etkileyen bir tarafı var mı?
Piyasalar büyük bir kriz yaşıyor. Bütün aktifler değer kaybediyor. Biz tahmin ettiğimiz için tedbirimizi aldık.
Para kıymetlenecek. Ve bir işsizlik yaşanacak. Türkiye bundan payını alacak. Büyümemiz küçülecek, aynı süratle gitmeyecek. Avrupa’ya ABD’ye ihracatımız var. Batı duraklamaya girerse kime ihracat yapacağız? Bu yüzden ürün çeşidimizi yaymalıyız ki önümüzdeki 2 yılı az sıkıntıyla atlatabilelim.
Bu krizde ne gördük? Finansal kurumlar hep profesyonel yöneticilerin elindeydi. Öyle bir kriz yaşandı ki bütün güven sarsıldı. Nerdeyse yatırım bankacılığı, fon yönetimi yüzde 70’e kadar daraldı. Biz de bunun üzerine risk sermayesi fonu kurmaya karar verdik geçen gün.

Risk sermayesi fonuyla yatırımlarınız mı olacak?
Evet. Bu risk sermayesi fonunda profesyonel finanscılar olacak ama bizim gibi sanayiciler de olacağı için bu fonu daha iyi yöneteceğimize inanıyoruz. 2010 sonuna doğru 100 milyon dolarlık bir portföy oluşturmuş olacağız. Arkası gelir.
Hangi sektörlere yatırım yapacaksınız?
Genelde küçük orta işletmelerin 2009 ve 2010’da daralan finansal piyasada çok zorlanacağını tahmin ediyoruz. Biz de KOBİ’lerde risk sermayesi fonu işleteceğiz.  5 milyon dolar minimum yatırımı olacak. Sırf Türkiye’de değil yurtdışında da olabilir. Eğer bunda başarılı olursak girişim sermayesi fonu kurabiliriz.

Gayrimenkul’de neler yapıyorsunuz? Yeni bir projeniz var...
Biz Kuzey Ege’yi merkez seçtik. İlk projemizi Eser Gayrimenkul gerçekleştirdi. Zeytinlibahçe projesi bitti. İçinde 500 zeytin ağacı var. Burada bir konsept yarattık ve yüzde 80’i satıldı. İnşaat bir aya kadar bitiyor.
Zeytinlibahçe’de ortağımız var. Üretimin başında İlhan Kütük Bey duruyor. Satış ve pazarlamada da Ralf Tezman var.
Aynı bölgede Pelitya projesi var. Pelitköy’de yapılıyor. Burada da yine yeni bir konsept yaratıyoruz. Çok güzel bir koy. Yelkencilere, sörf yapmak isteyenlere ev teklif edeceğiz. Şantiyesi kuruldu. 46 villa olacak. Zeytinlibahçe’de 61 villa vardı.

Oturuma açıldı mı Zeytinlibahçe?
Oturanlar var. Zeytinlibahçe’de 9 yabancıya ev sattık. Vateks’in en büyük Polonyalı müşterisi oturmaya geldi. Bahçe düzeni kaldı, bitiriyoruz.

Global krizden gayrimenkul çok etkilenmiş gözüküyor. Projeleri erteleme söz konusu olabilir mi?
2009’un bir ufalma ve küçülme dönemi olacağını tahmin ediyoruz. Onun için inşaatı 2009’da fazla büyütmeyeceğiz. O bölgede arsalar aldık. Fakat daha yatırım yapmayacağız. 2009’u biraz sakin geçireceğiz.
Zeytinlibahçe’de evleri 100-130 bin euro’ya sattık, ucuz verdik. Çok kaliteli inşaat yaptık. Pelitköy de aynı kalitede iş oluyor. Bizim Tezman grubunun ürettiği tüm işlerde önce kalite gelir.
Ayvalık’ta oturan biri bizim orayı görünce şaşırıyor. Vida üretiyoruz, yine en kalitelisini üretiyoruz. Bütün beyaz eşya ve kahverengi eşya üreticileri müşterimizdir. Vidaya da geçen yıl yatırım yaptık. İstanbul’da da arsalarımız var.

Sizin tesisleriniz nerelerde?
Sel Sanayi, Gönen’dedir. Vateks’in ve Ejot Tezmak’ın fabrikaları İstanbul Küçükköy’de

Ejot Tezmak’ta yabancı ortaklısınız...
Ejot Tezmak’ta büyük bir yatırım yaptık. Vida yatırımı. Geçen sene kapasite artırımı ve modernizasyon için 9 milyon dolar yatırım oldu. Fabrika 2-3 aydır bu   kapasiteyi kullanmaya başladı.
Yıldız Vida ve Cıvata fabrikası eski fabrikalarımızdan biri. Babam Selim Bey, Venüs’le ayakkabı üretimiyle başlamış işe. Şimdi ayakkabı işimiz yok. 

Tezman Holding bir aile şirketi. Nasıl bir yönetim yapısı var?
Bu yıl bizim 60’ıncı kuruluş yılımız. Babam Selim Bey kurmuş şirketi, hala saat 6-7’de burada olur ve işe gelir. 83 yaşında. Fiilen işlere karışıyor. Yönetim kurulu başkanlığını bana devretti ama onun deneyimi bizim için en büyük sermayedir.
Bu krizi de sayesinde önceden tahmin ettiğimiz için tedbir aldık. Şu an rahatız.
Yönetim kurulunda dört Tezman var. Babam Selim Bey onursal başkan, ben Erol Tezman yönetim kurulu başkanıyım, kardeşim Vedat Tezman başkan yardımcısı, diğer kardeşim Aslan Uğur Tezman da yönetim kurulu üyesidir.

Profesyonel var mı yönetimde?
Ali Mergen CFO’muz, 37 yıldır bizde. Çalışanlarımızın hepsi çok eskidir. Benim iki oğlumdan Selim Tezman, Vateks’in genel müdürü. Ayrıca icra kurulundadır. Risk sermayesi tarafında da o var. Zaten onun fikriydi. Diğer oğlum Ralf Tezman, inşaatın başında. Gayrimenkul işleriyle ilgileniyor. Ayrıca icra kurulu üyesidir.
Vedat beyin kızı (Ekin Tezman) eğitim görüyor. Burada staj yaptı. Bizim holding insan kaynaklarının başına koymayı düşünüyoruz.  2009’da yönetim kuruluna aile dışından 2 kişiyi daha almak istiyoruz. Ali Mergen’le üç profesyonel olacak.

Vateks’te stratejik ortaklık için görüşmeler yapıyor 
Vateks, teknik tekstil üretiyor dediniz, nasıl ürünleri var?
Vateks yatırımı biraz daha büyük olacak. Bizim fazla ortaya çıkarmak istediğimiz bir konu. Tekstil, Türkiye’de Uzakdoğu’dan yapılan ithalat dolayısıyla zor durumda. Bununla ilgili damping soruşturması başladı.  Biz Vateks’te elbise telaları üretiyoruz. Kumaşı destekleyen bir ürün.
Fabrikada yeni yatırım kararı aldık. Teknolojimizi yenileyeceğiz. Aksi takdirde rekabet şansımız olmayacak. Çok Uzakdoğu malı giriyor. Çin fiyatları, hükümetinin verdiği sübvansiyonlardan dolayı haksız rekabet var.
Biz bu rekabetten biraz kaçmak için çok niş pazarlara hitap eden mallar üretmeye başladık. Islak mendil hammaddesi, filtre, likit ve hava filtreleri için hammadde üretiyoruz. Filtreciler bizden kumaşı alıyorlar.
Telekomünikasyon kabloları, fiber optik kabloların izolasyon bantlarını üretiyoruz. Kablonun içini sarıyor. Kablo rutubeti gördüğü an mamul şişiyor ve nemi emiyor. Yine çok niş medikal malzemeler üretmeye başladık. Islak mendil böyle.

Sizin çocuk bezi, kadın bağı üretiminiz de vardı...
Türkiye’nin ilk çocuk ve kadın bağı hammaddesi üreticisiyiz. P and G’nin Avrupa merkezinde kalifiye olmuş tek Türk fabrikasıydık. 10 yıl çalıştık. Bu sektörü bıraktık.  Şimdi kablo, filtre, otomotiv yan sanayi için, temizlik bezi gibi, medikal ürünlere geçtik.

Ortaklık konusu ne aşamada?
Vateks’te şu an görüşmedeyiz, yabancı stratejik ortak arıyoruz. Yeni yatırımlara gireceğiz. Birkaç yatırımcı ile görüşüyoruz. Önümüzdeki hafta yeni görüşmeler olacak.
Biz uluslararası şirketlerle ortaklıkta deneyimliyiz. Burada 1998’de Rusya krizi öncesi dünyanın üçüncü büyük nonwoven (dokunmamış kumaş) üreticisi PGI’yla ortaktık. Şirketimizin adı da o zaman PGI Vateks olmuştu.
Bunlardan ayrıldık, PGI iflas etti Amerika’da. Bir banka satın aldı onu. Biz de bankayla ortak olmak istemediğimiz için onların hissesini satın aldık.
Böyle bir deneyim oldu. Uluslararası muhasebe sistemlerini biliyoruz. Şimdi yaptığımız görüşmelerde de seçeceğimiz stratejik ortakla Vateks’i büyüteceğiz.

Vateks’te ortaklık konuları ne zaman biter?
2009 ortalarına kadar ortaklık konuları biter. Yatırım hemen arkasından başlayacak. İlk ortaklık girişimimiz rekabet kurulunda uygun bulunmadı. Şimdi farklı bir şey yapıyoruz. Alman Freudenberg’le (Bu konuda dünya devidir) ortaklığımızı Rekabet Kurulu uygun bulmadı. Şimdi yapacağımız stratejik ortaklığın şekli daha farklı olacak.
Vateks’te  Rest kendi markamızdır. Her yıl yüzde 150 büyüyor. Bunu da Türkiye’de Polonya’da Yunanistan’da Rusya, İran ve İtalya’da marka haline getirmek istiyoruz. Bunun için girişimlerimiz var. Bu pazarlara girdik, marka olacağız.
Bolu Tüneli’nin bezi
Vateks, otomotiv sektörüne ne üretiyor?
Otomotivde sacı kaplarken önce bir ürün yapıştırılıyor, sonra üzerine kumaş kaplanıyor. Yapışan ince tabakayı biz üretiyoruz. Kaputta yağ geçirmez, su geçirmez ve yanmaz bir mal vardır, onu üretiyoruz.
Bir de oto fabrikalarında boyadan önce çok özel bir temizlik beziyle silme yapılır. Bütün tozunu almak için en ufak partiküle kadar... O boyahanede kullanılan temizlik bezini veriyoruz.
Geotekstil, otoyollarda kullanılan bir ürün. Bolu Tüneli’nde koruyucu olarak kullanıldı. İstanbul Metrosu’nda da kullanıldı. Su geçirmezliği sağlıyor. Su kanalı, demiryolu yapımında, en önemlisi otoyollarda yük dağıtıcı olarak kullanılıyor.  Eğer kullanılmazsa yol deforme olur. Havaalanlarında kullanılır. Nato’da hep bizim malımız kullanılır. Çatıda ve temellerde izolasyon malzemesidir.
GAP’ta kullanıldı. Ana izale su kanallarında. Önce toprağın üzerine beton döktüler çatladı. Toprağın üzerine geotekstili döşediler ve Vateks’le kaplandı. Çatlama olmadı.

Erol Tezman kimdir?
Tezman Holding Yönetim Kurulu Başkanı Erol Tezman, 1951 İstanbul doğumlu. İstanbul Saint Joseph Fransız Erkek Lisesi mezunu olan Tezman, Grenoble Sciences Economie Fakültesi’nde (Fransa) lisans eğitimi aldı. Özel Teşebbüsler üzerine ihtisas yaptı.
1976’da Vateks Tekstil fabrikasının kurulumu ile birlikte iş hayatına atıldı. 1961’de kurulan Sel Sanayi AŞ, 1978’da kurulan Tez Sanayi Ürünleri AŞ ile birlikte Tezman Holding bünyesinde kurulan tüm şirketlerin yönetim kurulu başkanlığını üstlendi. 1999-2000 yılları arasında Galatasaray Spor Kulübü yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptı. 1984 yılı itibariyle TÜSİAD üyesi.

Rakamlarla Tezman Holding
-  2008’de tahmini ciro 130 milyon dolar
-  2009’da tahmini 150 milyon dolara yaklaşacak
-  Asıl patlama yeni yatırımların devreye girmesiyle 2010 ve 2011’de olacak
-  Grupta 700 kişi çalışıyor. 2009 sonunda 850 kişiye çıkacak
-  İhracatı 40 milyon dolar. 
-  Gruptaki şirketler şunlar:
Vateks, Sel Sanayi, Tez Sanayi Ürünleri, Tezman Holding AŞ, Yıldız Vida ve Cıvata, Tezmarin Turizm, Ejot Tezmak, Eser Gayrimenkul Geliştirme, Tez Enerji, Sel Yatçılık

Tezman Holding’in gündemi
-  Kimyaya 10 milyon dolar ek yatırımla gıda jelatini ve farmasotik jelatin üretimine giriyor
-  Teknik tekstil üreticisi Vateks’te yabancı ortaklık yapacak
-  Vateks’te 25 milyon dolar civarında yeni yatırım gündemde
-  Tezmarin’de büyük motoryat üretimine geçmeyi planlıyor
-  Bir marina yatırımı yapacak
-  Sel Yatçılık için 6 tekne daha alacak
-  100 milyon dolar bütçeli risk sermayesi şirketi kuracak
-  Gayrimenkulde Pelitköy projesine başladı, yeni projeleri olacak