Suya güneşi kattı rüzgârı ölçüyor

Ebru Sungur / Bingöl - Bingöl’de Türkiye’nin ilk yenilenebilir hibrit elektrik üretim tesisini kuran Kalehan Enerji, 450 bin hanenin elektrik ihtiyacını karşılayacak elektriği üretiyor. Kalehan Enerji Genel Müdürü Gültekin Keleş, “500 megavat kurulu gücü bulunan Aşağı Kaleköy Barajı ve Hidroelektrik Santrali’ne eklenen ve 200 bin panelden oluşan güneş enerjisi santraliyle tamamlanan iki kaynaklı hibrit santralin toplam kurulu gücü de 580 megavata ulaştı. Şimdi baraj gövdesinin üzerinde rüzgar ölçümü yapıyoruz. Eğer yönetmelik değişikliği olursa buraya rüzgar santralı da kuracağız” dedi.

Mevcut yönetmeliğe göre elektrik üretim tesislerinde yardımcı kaynaktan elde edilecek enerji, ana kaynağın yüzde 15’ini geçemiyor. Kalehan Enerji, Aşağı Kaleköy HES’e yardımcı GES kurarken bu oranlar gözetilmiş.

Bununla birlikte yardımcı kaynaktan elde edilebilecek enerjinin payında artış sağlayabilecek olası bir düzenlemeye de hazırlık yapılıyor. Böyle bir düzenleme olursa ve rüzgar ölçümleri de yatırıma uygun çıkarsa baraj duvarının üzerine kurulacak RES ile Kalehan, dünyada üç kaynaktan elektrik üreten ilk santrala sahip olacak. Cengiz Holding ve Özaltın Grubu’nun yüzde 50-50 ortaklığıyla kurulan Kalehan, halen Türkiye’nin ilk, Avrupa’nın da en büyük hibrit santralı unvanlarını taşıyor.

Örnek model

Hibrit santralda enerji kaynaklarının şebekeye aynı noktadan bağlandığını anlatan Keleş şu bilgileri verdi:

“Santral için kullanılan mevcut ENH ve kurulu trafo gücünden maksimum yararlanılır. Santralın üretim/mekanik kayıpları tolere edilir, enerji üretimi artar. Kalehan’da HES’in elektrik üretimi özellikle yaz döneminde suyun azalmasıyla düşüyor. Aynı dönem güneşten enerji üretimi en yüksek değerlere çıkıyor. Burada Türkiye’nin geleceğine yatırım yaparken, sektöre de örnek bir model sunuyoruz. Sıfır karbon hedefinin öneminin daha da arttığı bu dönemde enerji sektörünün geleceği yenilenebilir enerjide.”

Basamak basamak HES

İşletme halindeki toplam kurulu gücü 1788 MW olan Kalehan Enerji’nin Murat Nehri üzerinde 3 HES’i bulunuyor. Bunlar, Yukarı Kaleköy, Beyhan 1, Aşağı Kaleköy... Gültekin Keleş, “Eğer üç ayrı baraj yerine tek ve hepsinden daha büyük bir baraj yapsaydık hem onlarca köy hem de Genç ilçesi su altında kalacaktı” dedi.

5.4 milyar dolarlık gaz ithalatına set

Kalehan Enerji, Türkiye’nin elektrikte toplam kurulu gücünün yüzde 1.7’sini, HES kurulu gücünün de yüzde 5.5’ini oluşturuyor. Türkiye’de HES olarak, Atatürk ve Karakaya barajlarından sonra en büyük toplam kurulu güce sahip olan Kalehan Enerji’nin bir yıllık elektrik üretimi, 5 milyar 440 milyon dolarlık doğalgaz ithalatının önlenmesine karşılık geliyor.