26.07.2023 - 07:00 | Son Güncellenme:
DUYGU ERDOĞAN - Asgari ücret zammı başta olmak üzere artan maliyetlerin konut aidatlarına yansıması başladı. 1 Ağustos ile 15 Ağustos tarihleri arasında tüm sitelerde aidat ödeme artışı netleşmiş olacak. Halihazırda Anadolu illerindeki kira fiyatlarını geçen aidatlara gelen yeni zamlar endişe ile karşılandı.
İstanbul, Ankara ve İzmir ağırlıklı olarak site aidatlarının arttığı ortamda taşınma hazırlığı yapanların arayışında ise düşük aidat tercih sebebi oluyor. Aidatla ilgili gelen soruların bazen kiraların önüne geçtiğini anlatan emlakçılar, daha önce sürdürülebilir ve pek çok aile için uygun olan site yaşamının aidat ödemelerindeki artışla artık lüks hale geldiğini ifade ediyor.
İstanbul Ulus’ta lüks villaların bulunduğu butik sitelerde aidatlar 20-36 bin lira arasında değişiyor. Lüks rezidanslarda ise aidatlar 10-15 bin lira arasında. Ataşehir’de de site aidatları 5 bin lira civarında.
‘Her ay ödeme sürprizi!’
Mevcut durumda başta İstanbul olmak üzere pek çok şehirde kira fiyatlarının insanları zorladığı bu dönemde aidatın da en büyük ikinci maliyet kalemi haline geldiğini belirten İstanbul Ticaret Odası (İTO) Gayrimenkul Komitesi Başkan Yardımcısı ve Lüks Gayrimenkul Uzmanı Sühran Aras, bu nedenle şehir içinde ve İstanbul yakını şehirler arasında bir taşınma hareketinin yaz aylarında yeniden artışa geçtiğini söyledi. Asgari ücret zammı yanı sıra artan pek çok giderdeki maliyetin de anlık olarak aidatlara yansıdığını belirten Aras, “En büyük sıkıntılardan biri her ay ödenecek oranın sürpriz olması! Eskiden yıl başında belirlenen oranı yıl boyunca öder, ne ödeyeceğinizi bilirdiniz. Şimdi her ay başka bir maliyet ekleniyor. Kiracıların artık öncelikli sorusu aidatlar haline geldi” diye konuştu.
İlçe ilçe arayış
Anadolu’daki şehirlerdeki kiralar kadar İstanbul’da aidat ödendiğini anlatan Aras, bunun sonucu olarak pek çok ilçede taşınma hareketi olduğunu dile getirdi. Sühran Aras, “Örneğin kira fiyatlarının oldukça yüksek seyrettiği Kadıköy’de Bağdat Caddesi aksında aslında çok fazla emekli ev sahibi var. Şimdi aidatları ödeyemedikleri için Taşdelen’e, Alemdağ’a taşınıyorlar hatta İstanbul sınırını geçiyorlar. Bu bölgede apartman giderlerini azaltmak için alınan hizmetler en aza indiriliyor. Hatta tek bir apartman görevlisi birkaç binaya birden bakıyor. Site yaşamı artık lüks oldu” dedi.
‘Artık donatılar minimumda’
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, artık sitelerde donatı alanlarının minimumda tutulduğunu, buna rağmen fiyat artışları ve gelir düşüklüğü nedeniyle aidatların sorun olmaya devam ettiğini dile getirdi. Birkaç yıl önceye kadar aidatların makul seviyede olduğu için sitelerin pek çok donatıyla hayata geçirildiğini hatırlatan Durbakayım, “Şimdi hatrı sayılır bir para olduğu için son yıllarda böyle bir üretim yok. Yönetimler olabilecek minimum personel sayısına gitmeye çalışıyor. Temizlik ve bahçe bakımı zaten minimumda” dedi.
‘Bağımsız bina tercih ediliyor’
Tüm Girişimci Emlak Müşavirleri Derneği (TÜGEM) Başkanı Hakan Akdoğan, aidatların artık ciddi bir bütçe halini aldığını vurgularken, özellikle kullanılmayan alanlar için ödenen bedellerin önemli bir tartışma konusu olduğunu söyledi. Akdoğan, “İnsanlar bir yer kiralarken onların ihtiyaçlarına yönelik karşılığı olup olmadığını daha iyi araştırıyorlar. Havuz kullanmak istemeyen, havuz olsun istemiyor. En az seviyede hizmet tercih ediliyor. Bunun için site yerine bağımsız bina arayışı daha çok öne çıkıyor” dedi. Akdoğan, site yönetimlerinin ise doğru bir bütçe yapmadığı takdirde alanın değerini koruyamayacağı uyarısında bulunuyor.
RAKAMLAR UÇUYOR
İstanbul merkez ilçelerdeki aidat artışları, daha çeper semtlere hatta İstanbul yakını illere taşınma trafiğini artırıyor. Bu kapsamda öne çıkan gelişmeler şöyle:
- Aidat ödemesinin en yüksek olduğu Şişli, Beşiktaş, Sarıyer gibi ilçelerde yönetim tartışmaları büyüyor.
- Ataşehir, Kadıköy gibi fiyatların oldukça yükseldiği ilçelerden Çekmeköy’e taşınmalar, bölgede kiraları artırıyor.
- Pek çok ünlü sitede rezidans satışı artıyor. Rezidanslardaki aidatları ödemek yerine müstakil konut talebi yükseliyor.
- Ortalama aidat ödemesinin 2 bin 500 lira olduğu Beşiktaş’ta son zamlarla ödemeler ortalamada 3 bin 200 lirayı geçiyor. Bölgenin ünlü rezidanslarında aylık aidat ödemeleri 10 bin liradan 25 bin liraya kadar değişiyor. Bölgede en yüksek fiyat 32 bin lira ile ünlü bir sitede görülüyor.
- Ortalama aidatın konut çeşitliliği ile 1800 lira seviyesinde olduğu Şişli’de fiyatlar hızlı artıyor. Ortalama ödeme 2 bin 600 lira seviyesine geldi. Lüks rezidansların yoğun olduğu bölgede en üst ödeme tutarı, alınan hizmetlerin oranına göre yeni ünlü bir sitede 36 bin lirayı aşıyor.
- Müstakil konutların da fazla olduğu Sarıyer’de villaların yer aldığı sitelerde ödemeler genelde temel giderlerden hesaplanıyor. 6 ila 10 bin lira seviyesindeki temel giderler, ekstra alınan hizmetlerle artıyor.
- Ataşehir’de aidat ortalaması katlandı. 1500-2 bin lira seviyesindeki aidatlar, pek çok sitede 4 bin liraya kadar ulaştı.
- Kadıköy’de en önemli sorun Bağdat Caddesi ve kıyılarda. Buralarda konut aidat ödemeleri 3 bin liradan 5 bin liraya kadar değişiyor.
- Ödemeler genellikle 2+1 konutlara göre hesaplanıyor.
- İlçelere göre hesaplamalar 15 Ağustos tarihinde kesinleşmiş olacak.
Yarın: Site yönetimi tartışmaları, aidat konusunda haklarınız neler?