İklim sert, fiyat yüksek ama fincan doluyor

Duygu Erdoğan / İSTANBUL - 1 Ekim Dünya Kahve Günü, kahve çekirdeğinin dünyada hızla yükselen fiyatı ve iklim değişikliği karşısında büyük zarar görme endişeleri ile karşılandı.

Tarım emtiası olarak kahve fiyatı, endeksin tutulduğu andan itibaren en yüksek seviyesini yaşıyor. Haftalık seyri 265 dolar ile 273 dolar arasında seyreden kahve, son 5 yıldır devam ettirdiği fiyat artış ivmesinin zirvesinde bulunuyor. Yurt içinde büyük kahve firmaları uzun dönemli kontratlarla ani fiyat değişimleri ve tedarikteki olası sorunları atlatmaya çalışsa da iç piyasada da fiyatların anlık değişkenliği dikkat çekiyor.

Farklı ülkelerde çeşitli tarihler kahve günü olarak kutlanıyor. Ancak Uluslararası Kahve Örgütü’nün duyurduğu 1 Ekim tarihi, uluslararası olarak kabul görüyor.

İklimden direkt etkileniyor

Son 5 yıldır küresel kahve fiyatlarında sürekli bir artış olduğunu ifade eden Kurukahveci Mehmet Efendi CEO’su Tuncer Akgün, “Kahve ve kakao gibi tarımsal emtialar, sadece tropik kuşakta yetişebilen ve kısıtlı alanlara sıkışmış tarım ürünleri. Kahve ağacı, özellikle Arabica türü, iklim değişikliğinden doğrudan etkileniyor. Aynı zamanda ülkemizde olduğu gibi tüm dünyada talep giderek artmakta. Bu nedenle ithal etmek zorunda olduğumuz çiğ kahvede döviz bazında sürekli olarak artan bir maliyetle karşı karşıyayız” dedi.

Ülkeler deneme yapıyor

Uluslararası Kahve Örgütü (ICO), gelecek otuz yıl içinde şu anda kahve üretilen bölgelerin yüzde 70’inin bu amaçla kullanılmaz olacağını öngörüyor. İklim değişikliğine dirençli kahve türlerinin geliştirilme çalışmalarının Sicilya ve Kaliforniya gibi alanlarda denendiğini anlatan Tuncay Akgün, marka olarak Türkiye’de yerel kahve yetiştiriciliğine kendilerinin de destek verdiğini söyledi.

Tchibo Türkiye Genel Müdürü Burak Deniz ise sürdürülebilir kahvecilik konusunda görev bilinciyle kahvenin çevre dostu bir şekilde yetiştirilmesi adına önlemler aldıklarını, tarımsal ormancılık, yeniden ağaçlandırma, meyve ağaçlarının yetiştirilmesi ve aşırı hava olaylarına karşı daha iyi korunan yeni kahve bitkileri ekmek üzerine çalıştıklarını ifade etti.

Espresso grubu büyüyor granül grubu daralıyor

Türkiye’de büyüme eğilimi devam eden Türk kahvesi yüzde 30’un üzerinde bir oranla en çok tüketilen çeşit. Kurukahveci Mehmet Efendi CEO’su Tuncer Akgün’ün verdiği bilgilere göre, filtre ve espresso grubu da hızla büyüyen diğer bir kategori. Granül (instant) kahveler ise pazarda küçümsenmeyecek bir yere sahip olsa da araştırmalarda pazar oranı düşüşte görünüyor. Türkiye’de her yıl tüketilen kahve miktarının yüzde 11 arttığı hesaplanıyor.

Sütlü ve şekerli

Özellikle koronavirüs pandemisi döneminde kahve tüketiminde görülen hızlı artışın devam ettiğini belirten Tchibo Türkiye Genel Müdürü Burak Deniz, “16 yaş üstü nüfusun yaklaşık yüzde 75’i kahve tüketiyor. Ülke olarak kahve sever bir yapımız var ve günde iki veya üç bardak kahve içiyoruz. Kadınların erkeklere göre daha fazla kahve tükettiği gözlemleniyor. Ayrıca, Türk tüketiciler genellikle kahvelerini sütlü ve şekerli tercih ediyorlar” diye konuştu.

En çok Brezilya’dan alınıyor

Dünyanın en fazla kahve çekirdeği yetiştiren ülkesi Brezilya bu açıdan Türkiye’nin de en çok alım yaptığı ülke oluyor. Türkiye’de kahve çekirdeği yetişmiyor ancak alınan çekirdek burada işlenerek ihracatı yapılıyor.

Brezilya dünyada kahve üretiminin tek başına yüzde 40’ını sağlıyor. Ardından ise Etiyopya, Kolombiya, Guatemala, Kenya, Vietnam, Endonezya, Honduras sıralanıyor.