Faiz artışı vatandaşın cebine nasıl yansır? Ekonomistler tek tek değerlendirdi
25.01.2024 - 14:31 | Son Güncellenme:
Merkez Bankası yılın ilk faiz kararını açıkladı. Buna göre faiz oranı 250 baz puan artışla yüzde 45 seviyesine çıkarıldı. Peki bu son artış mı olacak? Faiz kararı vatandaşın cebine nasıl yansır? Ekonomistler canlı yayında değerlendirdi.
Merkez Bankası piyasaların merakla beklediği faiz kararını açıkladı. Banka 250 baz puan faiz artışı ile politika faizini yüzde 42.5’ten yüzde 45’e çıkardı. Peki bu son faiz artışı mı olacak? Faizin yüzde 45’e çıkması vatandaşa nasıl yansıyacak?
Konuyla ilgili merak edilenleri Ekonomist Muhammet Bayram ve Doç. Dr. Yüksel Okşak, CNN Türk canlı yayınında açıkladı.
BU SON ARTIŞ MI?
Ekonomist Muhammet Bayram konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı: “Son artış ama Merkez Bankası jeopolitik riskler gerektirirse faiz artışına gideriz diyor. Bununla beraber sterilizasyon araçları ile birlikte kurda miktarsal sıkılaştırmayı kullanacağız diyor. Bankalara not verilecek. Bankaların Merkez Bankası’nda biriktirmiş olduğu karşılığın azaltılması demek. Parasal sıkılaşmanın sonuna gelindiğinden bahsedebiliriz.
Biz asıl paranın devlet tahvillerine gelmesini bekliyoruz. 8 katlı bir talep oldu. Bu para borsaya mı, mevduata mı, devlet tahvillerine mi gidecek? Mevduata giderse yabancı yatırımcı faiz alacak. Eğer biz bunu sağlayabilirsek yabancı yatırımcı gelecek. Şu anda yüzde 45’ler seviyesi normal seviyede. Daha fazla artması demek piyasanın yavaşlaması demek. İç talepteki canlılık korunuyor. Yurt içi yerleşikler harcamalarına devam ediyor.
Enflasyon kalemlerinde bazı sınırlandırmalarla beraber taksit sınırlandırması gibi hususlarla birlikte enflasyon düşüş eğilimine girecektir. Ben yüzde 45’in üstüne çıkacağını düşünmüyorum.
Gerekli adımlarla birlikte enflasyonda düşme eğilimi başladı.
Yüksek faizin iyi olduğunu kimse söyleyemez. Piyasanın durulması demek. İnşallah yakın zamanda faiz azaltımı döngüsüne girebiliriz.
ÖNGÖRÜLER HALA GEÇERLİ Mİ, HEDEFLERİ TUTTURUR MUYUZ?
Ben yüzde 36’lık hedefin tutturulacağını düşünüyorum. Baz etkisinden dolayı enflasyonda hızlı bir düşüş bekliyoruz. Burada enflasyonun ne kadar katılık göstereceği önemli. Biz alacağımız ürünlerin artık fiyatı düşmez, yüzde 40 artış normal artış diye kanıksarsak bu büyük sorun. Bunu kırmak için Merkez Bankası sterilizasyon araçlarını devreye sokacak.
2024 yılı dengelenme ve reform yılı olacak. 2026’da tek haneli enflasyona geri düşebiliriz. Bunun için ekonomik reformlar çok önemli.”
YÜZDE 45’TEN SONRA VATANDAŞIN HAYATINDA NE DEĞİŞECEK?
Doç. Dr. Yüksel Okşak konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
“7.5-5 bandında devam eden faiz artışları oldu. Bugün yüzde 100 beklentilerimiz doğrultusunda gelen bir karar var. Politika faizinin para politikasını tetikleme oranının minimum olduğunu gördük. Burada beklediğimiz cümle şuydu: Enflasyon üzerinde belirgin iyileştirme görülmesi durumunda biz parasal sıkılaşmayı gözden geçireceğiz diyor. Bu net bir ifade bu çok kıymetli ve önemli. Bir diğeri ise sterilizasyon araçları, bunların çeşitlerinin artırılması, bu ikisi şöyle anlatmak lazım. Merkez Bankası seçimin yaklaşması ile şu algı vardı. Merkez Bankası seçimden etkilenir. Karar metninde etkilenmemiş, çok net enflasyon vurgusunu yapıyor.
Merkezin bu kararı ve tutum bir iki tane de sterilizasyon aracı ile desteklenirse içerideki parasal bolluğu azaltacak birkaç hamle daha gelirse ilerleyen zamanlarda bir depo alımı ihalesi daha gelebilir. Bu tarz hamleler yabancıların Türkiye’ye teveccühünü artırıyor. Ekonomide doğru ya da yanlış yok denge var.
Bizim için ne demek? Vatandaş için ne demek? Parasal sıkılık, faizin yüksek olması rakamlar ay ansıdı. Kredi ile satılan konut, taşıt sayısı belli. Ciddi katılık var.
Politika faizi ile enflasyon mücadelesi bugün itibarıyla rolünü daha maliye politikası, miktarsal sıkılaştırma gibi kavramlara bırakacak. Ben bunun son faiz artırımı olduğunu düşünüyorum."
MEVDUAT VE KREDİ FAİZLERİ NE OLUR?
Dr. İsmet Demirkol konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı: "Kredi sıkılaştırma artacak. Mevduat faizlerinin yükselmesi kredi faizlerinin artışından ziyade krediye erişimle eş güdümlü, faizler arttığı zaman bankalar kredi veremiyorsa mevduat faizlerini geri çekiyor. 250 baz puanlık artıştan sonra yüzde 48-49 civarında mevduat faizinde yukarı yönlü seyir devam edebilir, kredi maliyetlerini aşağı doğru çekerek tüketim tarafında dengelenme süreci, kredi kartı artışlarının yansımaması gelebilir.
Merkez Bankası mayıs ayına kadar mevduat faizlerinin yüksek kalması için desteği verecek gibi gözüküyor.
