Ev sahibi ve kiracılar dikkat! '10 bin TL olan kira 20 bin liraya çıktı'
19.12.2023 - 07:28 | Son Güncellenme:
1 Eylül 2023 tarihi itibarıyla devreye giren zorunlu arabuluculuk sistemi özellikle ev sahibi ve kiracı uyuşmazlıklarına büyük çözümler sunuyor. Son olarak Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, arabuluculukta anlaşma oranlarını açıkladı. Bakan Tunç, kira uyuşmazlığı için arabuluculuğa başvuru sayısını 76.780 olarak duyurdu. Başvurulardan 32.098’inin anlaşmayla sonuçlandığını bildirdi.
3.5 ay gibi kısa bir süre içerisinde pek çok uyuşmazlık çözüldü. Konuyla ilgili milliyet.com.tr’ye açıklamalarda bulunan Arabulucu Avukat Umut Metin başarı oranının yüzde 70 olduğunu duyurdu. Metin, arabuluculukla ilgili yaşanmış iki önemli örnek verdi. Taraflar kademeli artış ve sabit kira bedeli konusunda anlaştılar. İşte Avukat Umut Metin’in açıklamaları:
“Adalet Bakanımız Yılmaz Tunç’un açıkladığı rakamlar arabuluculuğun kira uyuşmazlıklarının çözümünde gösterdiği yüksek başarıyı ortaya koyuyor. Arabuluculuğun kira uyuşmazlıklarında dava şartı olarak uygulamaya alındığı 01 Eylül 2023 gününden bugüne kadar geçen yaklaşık 3,5 aylık sürede kira alanında yaklaşık 77 bin arabuluculuk başvurusu yapılmıştır. 77 bin arabuluculuk başvurusundan 50 bin civarı sonuçlanmıştır. Tamamlanan 50 bin arabuluculuk görüşmesinin 32 bini aşan oranda anlaşma sağlanmış durumdadır.
32 binden fazla arabuluculuk anlaşmasının arabulucularla sağlanması başarının ispatıdır. Bu durum, tamamlanan her 10 arabuluculuk görüşmesinden neredeyse 7’sinde anlaşma sağlandığını göstermektedir.
‘100 BİN VATANDAŞIN KİRA SORUNU ÇÖZÜLECEK’
77 bin başvurudan geri kalan 27 bin arabuluculuk görüşmesi ise devam etmektedir. Burada da aynı anlaşma oranı ile bir öngörüde bulunulursa, birkaç hafta içinde kira sorunlarında anlaşma sayısının 32 binden 50 bine yükseleceğini tahmin etmek mümkündür. Rakamlar arabuluculuğun toplumca benimsendiğini göstermektedir. Dikkat edilirse bir kira uyuşmazlığında kiracı ve kiraya veren şeklinde en az 2 taraf olduğu kabul edilirse 2023 yılı sonu itibarıyla en az 100 bin vatandaşımızın kira sorununu arabuluculuk sayesinde giderdiği görülecektir. Yüzbinlerin kira sorununu çözen bir uyuşmazlık çözüm yöntemi olan arabuluculuğun yüksek başarısı tartışmasızdır.
KİRA DAVALARINDA ÖNEMLİ DÜŞÜŞ
Arabuluculuk 01. 09. 2023 tarihinde davadan önce başvurulması gereken bir yöntem olarak yürürlüğe girdi. Oysa ki kira sorunlarını uzun yıllardır yaşıyoruz. Bu nedenle arabuluculuk yürürlüğe girdi, tüm kira sorunları ortadan kalktı demek doğru olmaz. Burada dikkat edilmesi gereken arabuluculuğun yürürlüğe girmesinin ardından oluşan dava sayısının çok önemli düzeyde arabuluculuk sayesinde azalmasıdır. Ağustos 2023’te aylık 20 bin kira davası sayımız varken bugün aynı doğrultuda 70 bini bulması gereken dava olmalıydı, ancak dava sayısını 14 binde kaldı. Yani aylık 20 bin kira davasından aylık 3.500 kira davasına kadar gerileme gerçekleşti.
‘YÜZDE 70 BAŞARI SAĞLANDI’
Kirada birçok farklı uyuşmazlık tipi var, tahliye talepleri, kira bedeli tartışması gibi. Arabuluculuk burada tahliye taleplerini de azalttı. Özellikle tahliye ile başlayan mülk sahibi talepleri, tarafların arabulucu huzurunda konuşabilmesi ile kira bedelinde anlaşma durumuna geldi. Bu durum toplumsal barışı da destekliyor. Kira alanında varılan %70 düzeyindeki başarı ile kiracılar ve mülk sahipleri birbirini anlar, iletişim kurabilir oldu.
Mahkemelerin iş yüküne gelince, 2024 yılında yine kira uyuşmazlıkları açısından mahkemelerin iş yükü devam edecektir. Sebebi arabuluculuğun sadece 3 ay kadar önce yürürlüğe girmesi, mahkemelerdeki iş yükünün ise yılların birikimi olmasıdır. Lakin arabuluculuk sayesinde aylık dava sayısının 20 binden 3 binlere gerilemesi dikkate alındığında kira davaları yükünün de kademe kademe önümüzdeki yıldan sonra azalacağını öngörmekteyiz. Bu başarıyı üreten tüm arabulucularımız, toplumsal barışa da sundukları katkı ile alkışı hak etmektedir.
‘MEVCUT DAVALARDA DA ARABULUCULUĞA BAŞVURULABİLİR’
Arabuluculuk her ne kadar, kira uyuşmazlıklarında davadan önce zorunlu olsa da, vatandaşlarımız mevcut davalarında da arabuluculuğa başvurabilirler. Buna ihtiyarı arabuluculuk diyoruz. Kira davası varken de arabuluculuktan faydalanılabilir. Bu halde hem sorun giderilir. Hem de aslında yargıdaki yük de alınmış olur.
EV SAHİBİ-KİRACI UYUŞMAZLIĞI: SABİT KİRA BEDELİNDE ANLAŞTILAR
Son dönemde ev sahibi kiracı uyuşmazlığına örnek vermek gerekirse kızının kiracısının bulunduğu eve ihtiyacı olduğunu belirten ev sahibinin açtığı tahliye talepli dava mahkemede devam ederken, ev sahibi aynı zamanda kira bedelinin rayiç kiralara göre düşük kaldığı iddiasıyla kira tespit davası açmadan önce dava şartı kapsamında arabuluculuğa başvurmuştur.
Yapılan arabuluculuk toplantısında kira bedeli olarak ev sahibi 10.000 TL olan kiranın 25.000-TL olarak ödenmesini istemektedir. Bu görüşmelerde tarafların ayrıca bir tahliye davası olduğu da anlaşılmıştır. Arabulucu sorunun çözümü için bütüncül bir bakışı önermiştir. Taraflar mahkemede devam eden tahliye davasının karşılıklı talepler olmaksızın sonlandırılması, aylık kiranın 2024 ve 2025 yılı için sabit 20.000-TL olması hususunda anlaşmıştır. Kiracı 30 Aralık 2025 tarihi için arabulucu huzurunda tahliye taahhüdü vermiştir. Bu haliyle taraflar hem kira bedeli hem de tahliye hususunda anlaşmıştır.
İKİNCİ ÖRNEK: KADEMELİ ARTIŞTA ANLAŞTILAR
Ev sahibi ile kiracı arasında iyi bir insani ilişki olmasına rağmen, kira bedeli konusunda anlaşmada iki tarafın buluşamaması nedeniyle mülk sahibi arabuluculuk başvurunda bulunmuştur.
Aylık kira bedelinin 15 bin TL’den 30 bine çıkarılmasını isteyen mülk sahibi ısrarcı iken, kiracı da en fazla 20 bin TL ödeyebileceğini beyan etmiştir. Kiracı 2024 yılının 6. ayına kadar kredi ödemesinin olduğunu beyan etmiştir. Bu durumda 2024 yılı Ocak-Haziran ayları arası aylık kiranın 20 bin TL, Haziran 2024’ten itibaren ise 24.000 TL olarak ödenmesi konusunda taraflar anlaşmaya varmıştır.”
