ENFLASYON 2022 HAZİRAN KAÇ OLDU? Yeni enflasyon oranı 2022 Haziran belirlendi mi?

Enflasyon 2022 Haziran oranı henüz açıklanmadı. Konuya ilişkin net olarak tarih duyuruldu. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, kur ve enflasyonla ilgili önemli mesajlar verdi. Nebati, "2022 Ocak ayında çalışanlarımızın aylıklarına yüzde 30.95 artış yapılmıştı. Temmuz ayında yapılacak artış Haziran enflasyon oranlarının açıklanmasıyla kesinleşecek olup, yaklaşık yüzde 40 oranında artış öngörmekteyiz. Bu kapsamda 2022 yılında memurlarımızın ayılıklarında kümülatif artış yaklaşık yüzde 83'e ulaşacaktır" dedi.

ASGARİ ÜCRET 2022 NE KADAR OLDU?

Cumhurbaşkanı Erdoğan asgari ücrete yapılacak olan ek zam oranını açıkladı. Yeni asgari ücret 5 bin 500 lira oldu.

ENFLASYON ORANI 2022 HAZİRAN NE ZAMAN AÇIKLANACAK?

Haziran ayı enflasyon rakamları 4 Temmuz 2022 Pazartesi günü saat 10:00'da TÜİK tarafından açıklanacak.

ENFLASYONU ETKİLEYEN UNSURLAR VE RİSKLER

Etkisi artarak sürmekte olan jeopolitik riskler yılın ilk yarısında olumsuz yönde gerçekleşirken, dünyada iktisadi faaliyetin zayıflamasına sebep olmuştur. Önümüzdeki döneme ilişkin küresel büyüme tahminleri aşağı yönlü güncellenmeye devam etmektedir.

Küresel gıda güvenliğindeki ticaret yasakları ile artan belirsizlikler, emtia fiyatlarındaki yüksek seyir, temel gıda ve enerji başta olmak üzere bazı sektörlerdeki arz kısıtlarının sürmesi ve taşımacılık maliyetlerindeki yüksek seviye uluslararası ölçekte üretici ve tüketici fiyatlarının artmasına yol açmaktadır. Yüksek küresel enflasyonun, enflasyon beklentileri ve uluslararası finansal piyasalar üzerindeki etkileri yakından izlenmektedir. Bununla birlikte gelişmiş ülke merkez bankaları artan enerji fiyatları ve arz-talep uyumsuzluğuna bağlı olarak enflasyonda görülen yükselişin beklenenden uzun sürebileceğini vurgulamaktadır. Bu çerçevede ülkeler arasında farklılaşan iktisadi görünüme bağlı olarak gelişmiş ülke merkez bankalarının para politikası adım ve iletişimlerinde ayrışma artmaktadır. Finansal piyasalarda artan belirsizliklere yönelik merkez bankaları tarafından geliştirilen yeni destekleyici uygulama ve araçlarla çözüm üretme gayretlerinin arttığı gözlenmektedir.

Gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarında küresel risk iştahına paralel olarak haziran ayında hem borçlanma senetlerinden hem de hisse senedi piyasalarından çıkışlar devam etmiştir. Bununla birlikte gelişmiş ülkelerin uzun vadeli tahvil faizlerindeki oynaklık ve küresel finansal koşulların seyri gelişmekte olan ülkelere yönelen portföy akımlarına ilişkin riskleri canlı tutmaktadır. Söz konusu risklerin Türkiye’ye yönelik portföy akımları kanalıyla yaratabileceği etkilerin, yurt dışı yerleşiklerin portföy pozisyonlanmalarındaki mevcut seviyeler dikkate alındığında daha sınırlı kalmaya devam edebileceği değerlendirilmektedir.

Enflasyonda gözlenen yükselişte jeopolitik gelişmelerin yol açtığı enerji maliyeti artışları, ekonomik temellerden uzak fiyatlama oluşumlarının geçici etkileri, küresel enerji, gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışların oluşturduğu güçlü negatif arz şokları etkili olmaya devam etmektedir.

Jeopolitik gelişmeler neticesinde enerji ve tarım ürünleri başta olmak üzere, emtia fiyatlarında gözlenen yüksek seviyeler, tedarik zincirlerinde süregelen aksaklıklar ve yurt içi enerji maliyetlerindeki artışlar üretici fiyatlarını etkilemeye devam etmektedir. Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde yıllık enflasyon ara mallarında yataya yakın seyrederken enerji başta olmak üzere diğer alt gruplarda artmıştır. Enerji üretici fiyatları aylık bazda yüzde 27,65 oranında artarken, özellikle doğal gaz fiyatlarındaki yükseliş belirgin olmuştur.

İktisadi faaliyet 2022 yılının ilk çeyreğinde güçlü seyrini sürdürmüştür. Bu dönemde Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYİH) yıllık bazda yüzde 7,3, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilerle ise bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 1,2 oranında artış kaydetmiştir. Üretim yönünden değerlendirildiğinde ilk çeyrekte yıllık büyümenin temel belirleyicileri hizmetler ve sanayi sektörü olurken inşaat sektörü büyümeyi sınırlamıştır. Harcama yönünden bakıldığında yıllık büyümenin temel sürükleyicisi özel tüketim öncülüğünde nihai yurt iç talep olurken net ihracatın yıllık büyümeye katkısı 3,5 puan olmuştur. Yatırımların alt kalemlerinden makine-teçhizat yatırımları ise yıllık bazdaki artış eğilimini sürdürmüştür. Nitekim yılın ilk çeyreği itibarıyla makine-teçhizat yatırımları ile net ihracatın milli gelir içindeki payı son on yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır.

Kapasite kullanım seviyeleri ve diğer öncü göstergeler yılın başındaki güçlü büyümenin dış talebin de olumlu etkisiyle ikinci çeyrekte sürdüğüne işaret etmektedir. Sanayi üretimi nisan ayında mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış olarak bir önceki aya göre yatay seyretmiştir. Böylelikle üretim nisan ayı itibarıyla bir önceki çeyreğe kıyasla yüzde 0,3 oranında artış kaydetmiştir. Bu dönemde ihracat payının yüksek olduğu sektörlerin sanayi üretiminde kuvvetli artış gerçekleştiği gözlenmiştir. Sanayi ciro endeksleri de yurt dışı talebin sanayi üretimini desteklemeye devam ettiğini göstermiştir. Perakende satış hacim endeksleri ise nisan ayı itibarıyla bir önceki çeyreğe kıyasla artış kaydederek yurt içi talepteki toparlanmanın sürdüğüne işaret etmiştir.

İmalat sanayi firmalarının gelecek on iki aylık döneme ilişkin yatırım eğilimleri yüksek seyretmeye devam etmektedir. Firmaların kayıtlı iç ve dış piyasa siparişleri ile geleceğe yönelik sipariş beklentilerine bakıldığında yılın ikinci çeyreğinde dış talebin destekleyici seyrini sürdürdüğü görülmektedir. Öte yandan kartla yapılan harcamalar nisan-mayıs döneminde yurt içi talepte toparlanma eğilimini teyit etmektedir.

İş gücü piyasasındaki gelişmeler iktisadi faaliyetle uyumlu bir görünüm sergilemektedir. Nisan ayında mevsimsellikten arındırılmış olarak toplam istihdam bir önceki aya göre yüzde 1,4 oranında (yaklaşık 408 bin kişi) artmıştır. İş gücüne katılım oranının 0,7 puan artmasıyla mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı bir önceki aya göre yataya yakın seyrederek yüzde 11,3 seviyesinde gerçekleşmiştir. Anket göstergeleri ve yüksek frekanslı veriler, istihdamdaki artış eğiliminin korunduğuna işaret etmektedir.

Son dönemde enerji ithalatındaki kuvvetli seyir cari işlemler dengesini etkilemeye devam etmektedir. Cari İşlemler Dengesi (CİD) 2022 yılı Nisan ayında 2,7 milyar ABD doları açık verirken, yıllıklandırılmış cari açık 1,2 milyar ABD doları artışla 25,7 milyar ABD doları seviyesine yükselmiştir. Geçici dış ticaret verileri mayıs ayında ihracatın gücünü koruduğuna, ithalatın ise enerji fiyatları kaynaklı olarak yüksek seyretmeye devam ettiğine işaret etmiştir. Öte yandan ihracatçı firmaların dinamik kapasitesi ve pazar çeşitlendirme esnekliği sayesinde diğer ülkelere yapılan ihracattaki artışla sıcak çatışma nedeniyle gözlenen kısa dönemli bölgesel kayıpların telafi edildiği ve bölgesel ihracatın çatışma öncesi dönemdeki seviyesinin üzerine çıktığı gözlenmektedir.

Dış ticaret açığında enerji başta olmak üzere emtia fiyatlarındaki artış kaynaklı gözlenen yükselişe karşın hizmet gelirlerinde süregelen artış eğilimi cari işlemler dengesini desteklemeye devam etmektedir. Büyümenin kompozisyonunda sürdürülebilir bileşenlerin payı artarken, cari işlemler dengesinde turizm kaynaklı iyileşmelerin yanında enerji fiyatlarından kaynaklanan riskler devam etmektedir. Cari işlemler dengesinin sürdürülebilir seviyelerde kalıcı hale gelmesi fiyat istikrarı için önem arz etmektedir.