31.12.2024 - 07:26 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr/ÖZEL 2024 yılında emekli olanların, 2025’e göre daha fazla maaş alacağı bir dönem kamuoyunda çokça konuşulmuştu. Emeklilik için yaşı tamamlayan ancak prim borcu olanlar için geri sayım başladı. Bu yıl içerisinde dilekçe verecek emekliler her açıdan avantajlı olacak.
Asgari ücrete yapılan yüzde 30’luk zam sonrası askerlik ve prim borçlanma tutarları da bu ölçüde artış gösterecek. Yeni yılda borçlanacak emekli adayları daha fazla ödeme yapmış olacak. Peki askerlik ve doğum borçlanma tutarları şu anda ne kadar, yeni yılda ne kadar artacak? Emekliler için yeni yılda öngörülen zam oranı ne?
PRİM BORÇLANMADA ZAMLI TUTAR NE KADAR OLDU?
Konuyla ilgili tüm merak edilenleri milliyet.com.tr’ye değerlendiren Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “Asgari ücret yeni yılda %30’luk artışla net 22.104,67 TL, brüt 26.005,50 TL’ye ulaştı. Aslında asgari ücret yönetmelik dahilinde günlük belirlenir. Dolayısıyla borçlanma tutarları günlük asgari brüt ücret olan 866,85 TL TL'nin yüzde 32’si oranında belirlenir. Günlük borçlanma tutarı 277,39 TL iken, primini yüksek ödemek isteyenler için bu 7,5 kata kadar artırılabilir. Böylece en yüksek tutar 2.080,44 TL olur.
‘14 TANE DAHA BORÇLANMA VAR’
Halk arasında askerlik ve doğum borçlanması en çok bilinen ve başvurulan kıstaslardır. Fakat mevzuatımızda toplamda 14 adet daha borçlanma hakkı olduğunu belirtmek isterim. Bazı borçlanma türleri sürece göre sigorta başlangıcını da geriye çekmektedir.
2024-2025 BORÇLANMA TUTARLARINDA NE KADAR FARK OLUŞACAK?
2024 yılı ile 2025 yılını karşılaştırdığımız takdirde günlük en düşük borçlanma tutarları 213,36 TL’den 277,39 TL’ye yükselecek. Tavanda ise bunun 7,5 katı üzerinden değerlendirilmektedir. Yani 2025 yılında günlük en düşük tutar üzerinden borçlanma yapacak bir kişi 64,03 TL daha fazla ödeyecekken, en yüksek günlük borçlanma tutarından ödeme yapacak bir kişi 480,23 TL daha fazla ödeme yapacak.
EMEKLİNİN KAZANCI NE OLACAK?
İlgili kanunlar doğrultusunda kadınlarda üç çocuğa kadar her çocuk için 720 gün toplamda 2160 gün olmak üzere borçlanma hakkı vardır. Temel şart olarak çocukların ilk sigorta başlangıcı sonrasında dünyaya gelmesi ve yaşıyor olması gereklidir.
Burada tek istisnai durum bir kadın meslek lisesi veya meslek yüksek okulu üzerinden mezun olup sonrası doğum yaptıysa da doğum borçlanması yapma imkanı mevcuttur.
Ayrıca çocuğun doğum tarihi sonrası 2 yıl da çalışmama şartı olduğunu, eğer çalıştıysa çalıştığı süreyi 720 günden düşüp kalan varsa borçlanma yapabildiğini söyleyebiliriz. Burada kişinin her çocuk için 720 günden ihtiyacı olduğu kadar süreyi ödeyebildiğini hatırlatmak isterim.
KADINLARDA ÖRNEK HESAP: 138 BİN 304 TL DAHA FAZLA ÖDEME YAPAR
Örnek verecek olursak 01.01.1996 yılında işe başlayan annemizin doğumdan önce işten ayrılıp 01.01.2000’de ilk çocuğu, 01.01.2003’de ikinci çocuğu, 01.01.2007’de üçüncü çocuğu dünyaya getirdiğini varsayalım.
Her çocuk için 720 günden 2160 günü eğer bu yıl bitmeden borçlanırsa günlüğü 213,36 TL’den toplamda 3 çocuk için 460.857,60 TL borçlanma imkanı mevcuttur. Ama bunu yılbaşı sonrasına bırakırsa günlüğü 277,39 TL’den 599.162,40 TL ödemesi gerekir. İki yıl arasındaki farkla birlikte kişinin 138.304,80 TL ekonomik kaybı olacaktır. Hatta 7,5 kat kuralına göre bu rakamın dahada yukarı çıkabileceğini hesaplayabiliriz.
ERKEKLERDE ÖRNEK HESAP: 540 GÜN BORÇLANABİLİR
Erkeklerde ise silah altında kalınan süre kadar borçlanma imkanı mevcuttur. Hatta erkeklerde ilk önce askere gidip sonrasında sigortalı oldu ise borçlanma yaptığı gün kadar işe giriş tarihi geriye çekilebilmektedir.
Örnek verecek olursak 01.01.1997 yılında 540 gün üzerinden askerlik görevini ifa eden ve 01.01.2000 yılında sigortalı olan bir vatandaşımızı hesaplayalım. Burada eğer emekli olmaya prim gün şartı yetmiyorsa 540 günü borçlanabilir. Eğer prim günü yetiyorsa sadece yaklaşık 4 aylık 120 gün borçlanırsa sigorta başlangıç günü geriye geleceğinden dolayı EYT üzerinden emekli olabileceğini söyleyebiliriz.
DİKKAT: DİLEKÇE İÇİN SON GÜN!
Kişilerin 31.12.2024 tarihine kadar başvuru yapılması lazım. E-Devlet üzerinden, Sosyal Güvenlik Kurumu’na bizzat giderek veya iadeli taahhütlü posta yoluyla gönderebileceğini belirtmek isterim.
EMEKLİYE 2025’TE NE KADAR ZAM OLUR?
Merkez Bankası tarafından yapılan Piyasa Katılımcıları Anketi doğrultusunda aralık ayı enflasyon rakamının %1,72 çıkacağı tahmin edilmektedir. Merkez Bankası anketi üzerinden yaptığım hesaplamalarım doğrultusunda SSK, Bağkur emeklisi %16,54 üzerinden memur ve memur emeklisi %12,26 üzerinden maaş farkı alacaktır. En düşük emekli maaşının ise 14.750 TL ile 15.000 TL arasına yükseltileceğini tahmin ediyorum.”